Làm giàu trên quê hương kiên cường

Sau hơn 20 năm hoạt động, từ một doanh nghiệp nhỏ, CTCP Thủy sản và Xuất nhập khẩu Côn Đảo, Bà Rịa-Vũng Tàu (Coimex) đã trở thành công ty có thị phần xuất khẩu lớn ở nhiều quốc gia, vươn lên top dẫn đầu các công ty có kim ngạch lớn nhất nước về xuất khẩu chả cá surimi. Ông Lê Văn Kháng, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Coimex, cho biết: “Trong 3 tháng đầu năm 2012, kim ngạch xuất khẩu của Coimex đạt 7 triệu USD”.

Tìm lối đi riêng

Trong bối cảnh nhiều nhà máy chế biến thủy sản phải tạm ngưng vì thiếu nguyên liệu, khó khăn đầu ra, mang nặng công nợ, kết quả kinh doanh của Coimex khiến không ít người ngưỡng mộ. Điều gì đã làm cho Coimex có được kỳ tích như vậy?

Với bề dày hơn 22 năm hoạt động, nhưng Coimex chỉ thực sự ghi dấu ấn trên thị trường kể từ khi sản xuất sản phẩm surimi vào năm 2000. Surimi là sản phẩm làm từ cá, được chế biến theo hướng có lợi sức khỏe người tiêu dùng bằng cách bỏ xương, các tạp chất và chất gây dị ứng trong hải sản, không còn cholesteron.

Sản phẩm có thể dùng để chế biến thức ăn hàng ngày hoặc chế biến các sản phẩm công nghiệp như xúc xích, thịt nguội… Coimex luôn giữ đúng nguyên tắc không dùng bất kỳ một loại hóa chất nào khi chế biến sản phẩm, hội đủ điều kiện để đạt các tiêu chuẩn như HACCP, Halal, GMP, BRC, ISO 9001: 2008 và có code DL 286 để xuất khẩu đi EU.

Trong giai đoạn kinh tế thế giới khủng hoảng, nhu cầu tiêu dùng mặt hàng này hầu như không thay đổi. Các loại sản phẩm này đã không ngừng được cải tiến để có mặt ở hơn 40 quốc gia.

Nhờ nâng cao uy tín về chất lượng sản phẩm, về tiến độ giao hàng, Coimex đã được Tập đoàn Future Seafoods (Pháp), một đối tác lâu năm, tin tưởng chuyển 70% số tiền tạm ứng hợp đồng trước mỗi đợt nhận hàng. Do đó, Coimex luôn có được nguồn vốn kịp thời để thu mua nguyên liệu.

Hiện nay, Coimex là CTCP có vốn điều lệ hơn 80 tỷ đồng, có 4 nhà máy chế biến surimi tại Kiên Giang, Trà Vinh, Vũng Tàu. Coimex có 2 mặt hàng xuất khẩu chính là chả cá surimi và các sản phẩm surimi mô phỏng (thường gọi là surimi giả tôm, giả cua, giả mực…) trong đó nổi tiếng là các mặt hàng cá surimi lăn bột, miếng cá surimi bao bột bánh mì, càng cua surimi lăn bột, tôm surimi, tôm hùm surimi…

Vững vàng phát triển

Ngoài hoạt động sản xuất kinh doanh, Coimex còn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp ở một số đơn vị đạt hiệu quả kinh doanh cao, như CTCP Thủy sản Tắc Cậu, CTCP Thương cảng Vũng Tàu và hoạt động kinh doanh thương mại. Sau 5 năm cổ phần hóa, công ty đã hoàn vốn đầu tư cho cổ đông và trừ hết khấu hao máy móc thiết bị, đồng thời có nguồn vốn để mở rộng và tái đầu tư.

Một phân xưởng chế biến surimi của Coimex.

Nhờ vậy, trong năm 2011, Coimex đã đạt lợi nhuận gần 25 tỷ đồng, tương đương gần 31% vốn điều lệ, chia cổ tức 23%. Mặc dù phải dành nguồn vốn cho đầu tư, nhưng trong năm 2012, Coimex dự định sẽ chia cổ tức 21%.

Từ những kinh nghiệm có được triển khai thực hiện chiến lược kinh doanh bền vững, năm 2012, Coimex đặt mục tiêu sản xuất 16.000 tấn sản phẩm, kim ngạch xuất khẩu 43 triệu USD.

Đồng thời Coimex thực hiện nhiều dự án đầu tư như: Góp vốn cùng với các nhà đầu tư xây dựng nhà máy chế biến surimi công suất 10.000 tấn/năm tại vùng có nguồn nguyên liệu tốt và dồi dào Kiên Giang; hợp tác trao đổi công nghệ, kỹ thuật chế biến với Tập đoàn Texchem (Malaysia) và đầu tư thêm một dây chuyền chế biến hàng surimi mô phỏng.

Vốn đầu tư do công ty này cung cấp và bao tiêu sản phẩm sang các nước EU, Hoa Kỳ và châu Á. Trên đà phát triển vững vàng, Coimex tiếp tục đầu tư thêm dây chuyền sản xuất càng ghẹ do khách hàng Pháp bao tiêu đầu ra, sản xuất thêm nhiều mặt hàng rau, củ, quả, mực, hải sản phối trộn để xuất khẩu vào thị trường truyền thống là Nhật Bản, Hàn Quốc và mở rộng thêm các thị trường khác trong khu vực châu Á.

Hồi sinh sản vật phù sa

Vị ngon ngọt của miếng chả cá thác lác mà ông Hai Kháng đã được ăn từ tuổi ấu thơ đã len vào dòng suy nghĩ của ông khi đi tìm nguyên liệu để sản xuất chả cá surimi xuất khẩu - sản phẩm chính của Coimex.

Thế nhưng, sau vài lần về quê gom, số lượng cá quá ít so với nhu cầu thu mua. Ông nhận thấy tài nguyên thiên nhiên vùng châu thổ đang bị lãng phí, bởi Hậu Giang là vùng đất có chế độ bán nhật triều, môi trường nước sạch và nguồn thức ăn dồi dào, nên từ xưa, cá thác lác ở đây ngon và thơm hơn những vùng khác. Chỉ tiếc rằng, giống cá này trong tự nhiên đã bị đánh bắt cạn kiệt.

Là một người con của Hậu Giang, ông Lê Văn Kháng hiểu tường tận mảnh đất và con người nơi đây. Đất chật, người đông, canh tác lúa nước không mang lại hiệu quả.

Sản phẩm càng cua bách hoa và cá lăn bột của Coimex.

Trong khi đó, điều kiện để nuôi cá nước ngọt rất sẵn có, chỉ thiếu con giống. Có những ngư dân tâm huyết với nghề đã rất vất vả đầu tư tiền bạc, nhưng không có kỹ thuật, kinh nghiệm nên chịu nhiều thất bại.

Khát khao và trăn trở làm thế nào giúp ngư dân quê hương cách mạng có được cuộc sống ấm no, phát huy được lợi thế của thiên nhiên, ông Kháng cùng các cộng sự lăn lộn để tìm vốn, nghiên cứu quy trình kỹ thuật nuôi cá, sau đó cho ra đời Trại ươm giống cá thác lác Thạnh Hòa (huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang).

Niềm vui vỡ òa khi trại cá đã sản xuất được mẻ cá giống đầu tiên vào năm 2005 với sự giúp đỡ của Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Cần Thơ và Trường Đại học Cần Thơ.

Cá giống sản xuất ra đến đâu được bà con nông dân mua hết đến đó mang về nuôi. Các hộ nuôi cá thác lác ký hợp đồng để Coimex bao tiêu sản phẩm nhưng cá thương phẩm trở thành một nguyên liệu cho nhiều món đặc sản của hầu hết nhà hàng, nên Coimex đành phải nhường cho nhu cầu tiêu thụ nội địa.

Con cá thác lác như bùa hộ mệnh cho người dân nghèo ĐBSCL. Cá nuôi từ 6-8 tháng có thể đạt kích cỡ 800gr đến 1kg, giá bán dao động từ 40.000-45.000 đồng/kg, lợi nhuận đạt trên 10.000 đồng/kg/chu kỳ nuôi, tương đương 30%. So với làm lúa, con cá thác lác có hiệu quả cao gấp 20 lần.