Thứ 5 tuần trước (24-1), Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama chỉ định bà Mary Jo White (ảnh) lên làm Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán liên bang (SEC). Điều khiến người ta lo ngại là bà White xuất thân từ luật sư, hầu như là một “kẻ ngoại đạo” đối với ngành tài chính.
 |
Bà Mary Jo White là trưởng công tố viên liên bang nữ đầu tiên của Manhattan. Cùng với việc chỉ định bà White, ông Obama cũng đề bạt ông Richard Cordray lên làm Giám đốc Cơ quan Bảo vệ Tài chính người tiêu dùng (CFPB).
Với những chỉ định này, ông Obama dường như muốn thể hiện quyết tâm mới buộc Phố Wall phải chịu trách nhiệm về những việc làm sai trái, khi nhấn mạnh những nhân vật mới bổ nhiệm là các cựu công tố viên.
Nhưng chuyển thông điệp đó thành hành động không hề dễ, do bản chất phức tạp của thị trường tài chính và Phố Wall.
Bà White sinh ngày 27-12-1947 ở thành phố Kansas, Missouri. Sau khi tốt nghiệp thạc sĩ ngành tâm lý học, bà quyết định chuyển nghề bằng việc lấy bằng luật của Đại học Columbia University năm 1974.
Vài năm sau, bà bắt đầu nổi tiếng với tư cách công tố viên liên bang ở Manhattan. Bà được biết đến như một công tố viên ngoan cường và độc lập. Là trưởng công tố viên liên bang ở Manhattan, bà White theo đuổi tội phạm cổ trắng và các vụ gian lận ở Phố Wall.
Bà đã khiến Daiwa Bank bị phạt 340 triệu USD do che dấu giao dịch thua lỗ và những tội khác. Nghề nghiệp của bà còn được đánh dấu bởi những vụ án khủng bố.
Bà là người giám sát cuộc điều tra đầu tiên về Osama bin Laden và Al Qaeda, cũng như 6 vụ án lớn khác, trong đó có vụ tấn công WTC năm 1993 và âm mưu đánh bom những điểm nổi tiếng ở New York.
Patrick J. Fitzgerald, cựu luật sư ở Chicago trước đây làm việc dưới quyền bà White, gọi bà là “sức mạnh của tự nhiên”. Bà cũng đào tạo ra một thế hệ các công tố viên liên bang. 2 trợ lý cũ của bà nay đã là những quan chức cấp cao của SEC, gồm Robert S. Khuzami, trưởng thi hành án; và George S. Canellos, cấp phó của ông Khuzami.
Preet Bharara, một luật sư ở Manhattan, cũng là thuộc cấp cũ của bà White, cho biết bà là một “huyền thoại về đạo đức nghề nghiệp”. Với thành tích khi còn làm công tố viên và tính ngay thẳng, bà While được dự báo sẽ nhận được sự ủng hộ rộng rãi của Đồi Capitol. Nghị sĩ Charles E. Schumer của New York nói bà là một công tố “cứng như đinh”.
Tuy nhiên, bà có thể đối mặt với nghi vấn về hiểu biết Phố Wall. Thường các nhà lãnh đạo SEC phải là các chuyên gia thị trường hoặc ít nhất cũng là học giả ngành tài chính. Chẳng hạn, cựu Chủ tịch Mary L. Schapiro là một chuyên gia trong cấu trúc thị trường. Người tạm thay thế Schapiro từ tháng 12-2012 là Elisse B. Walter cũng là một chuyên gia tài chính.
Trong khi đó, bà White hoàn toàn là “kẻ ngoại đạo”, chuyên môn của bà chỉ là xử án. Khoảng trống trong lý lịch của mình có thể khiến bà White bối rối khi đứng trước áp lực vận động hành lang của Phố Wall.
Theo kế hoạch, dưới “triều đại” chủ tịch sắp tới, SEC sẽ ban hành thêm nhiều quy định để giúp hiện thực hóa một số điều của Đạo luật Dodd-Frank, một đạo luật nhắm đến kiểm soát những hoạt động nhiều mạo hiểm của thị trường, ra đời sau cuộc khủng hoảng tài chính. SEC cũng phải vật lộn với thị trường đang ngày một phức tạp với các giao dịch nhanh ngày càng phát triển.
Tuy nhiên, theo một nhân viên của SEC, chồng bà White, ông John W. White, là một người kỳ cựu của cơ quan này. Từ năm 2006-2008, ông là người đứng đầu bộ phận tài chính doanh nghiệp của SEC.
Cựu Chủ tịch Schapiro lại cho rằng lý lịch “ngoại đạo” của bà White có thể là một lợi thế, sẽ mang lại sự đổi mới cho SEC. “Không ai có thể là chuyên gia tất cả mọi lĩnh vực. Một cái nhìn khác về các chính sách của SEC có thể là những gì chúng ta đang cần” - bà Schapiro nói.
Bà White cũng có thể đối mặt với chất vấn về hoạt động nghề nghiệp của bà trước đây. Khi còn là luật sư, bà từng nhận bào chữa cho những tên tuổi lớn của Phố Wall như Kenneth D. Lewis, cựu Giám đốc Bank of America. Bà cũng từng là luật sư đại diện cho JPMorgan Chase và Morgan Stanley.
Người ta lo ngại bà đã từng đứng về phía Phố Wall, nay sẽ vướng tay vướng chân khi lại đứng đầu cơ quan bảo vệ người đóng thuế chống lại Phố Wall.
Tuy nhiên, bạn thân của bà White là bà Barbara S. Jones lại có cách nhìn khác: “Việc từng bảo vệ cho các ông chủ Phố Wall sẽ giúp bà White có cái nhìn sâu sắc hơn, vì bà am hiểu cả 2 phía”. Trong buổi lễ ở Nhà Trắng vào tuần trước, bà White cam kết sẽ “bảo vệ nhà đầu tư và bảo đảm sự ổn định, hiệu quả và minh bạch của các thị trường vốn”.
