Ủy ban Giám sát Kế toán Công ty Đại chúng (PCAOB) cho biết hôm thứ Năm 15/12 rằng họ có thể kiểm tra các công ty kiểm toán phục vụ các công ty Trung Quốc đại lục niêm yết tại Hoa Kỳ, loại bỏ nguy cơ hủy niêm yết đối với khoảng 170 công ty.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc cho phép mang hồ sơ kiểm toán ra bên ngoài đại lục để kiểm tra.
PCAOB cho biết trong một báo cáo rằng chính quyền Trung Quốc đại lục đã không ngăn cản các thanh tra viên của họ tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng giấy tờ làm việc của các công ty kiểm toán tại Hồng Kông từ tháng 9 đến tháng 11.
Việc kiểm tra được thực hiện theo thỏa thuận được ký kết giữa Bộ Tài chính Trung Quốc, Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) và PCAOB vào cuối tháng 8.
“Tôi muốn nói rõ: đây là bước khởi đầu trong công việc kiểm tra và điều tra các công ty ở Trung Quốc của chúng tôi, chứ không phải là kết thúc. PCAOB đang tiếp tục yêu cầu quyền tiếp cận hoàn toàn ở Trung Quốc đại lục và Hồng Kông trong tương lai”, Chủ tịch PCAOB Erica Williams cho biết trong một tuyên bố.
“Nếu chính quyền CHND Trung Hoa cản trở hoặc không tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy cập của PCAOB - theo bất kỳ cách nào và tại bất kỳ thời điểm nào trong tương lai - hội đồng sẽ hành động ngay lập tức để xem xét nhu cầu đưa ra quyết định mới”, bà nói thêm.
Bắc Kinh trước đây đã từ chối quyền truy cập của các cơ quan quản lý Hoa Kỳ vào các cuộc kiểm toán tài chính của các công ty Trung Quốc được niêm yết ở Mỹ, nói rằng các tài liệu làm việc này chứa bí mật nhà nước. Luật pháp Trung Quốc cấm các công ty kế toán giao tài liệu của họ cho bên nước ngoài mà không có sự cho phép trước của Bắc Kinh.
Một bước đột phá đã được thực hiện vào tháng 4, khi CSRC loại bỏ yêu cầu chỉ các cơ quan quản lý của Trung Quốc mới có thể tiến hành kiểm toán tại chỗ các công ty Trung Quốc niêm yết ở nước ngoài và cho phép kiểm toán viên lấy hồ sơ kiểm toán bên ngoài Trung Quốc đại lục để kiểm tra lần đầu tiên trong lịch sử.
Việc kiểm tra thành công hồ sơ kiểm toán là rất quan trọng đối với 168 công ty Trung Quốc đại lục được niêm yết tại Hoa Kỳ, vì giờ đây họ có thể được coi là tuân thủ các yêu cầu của Đạo luật về trách nhiệm giải trình của các công ty nước ngoài nắm giữ (HFCAA) của Hoa Kỳ.
Đạo luật có hiệu lực vào cuối năm 2021, mở ra khả năng họ bị hủy niêm yết nếu PCAOB thấy rằng họ không tuân thủ trong 3 năm liên tiếp. Một báo cáo của cơ quan quản lý vào tháng 12 năm 2021 đã tuyên bố các công ty này không tuân thủ HFCAA vì cơ quan này không thể tiến hành kiểm tra các kiểm toán viên của họ có trụ sở tại Hồng Kông và Trung Quốc đại lục.
Theo cơ quan quản lý Hoa Kỳ, 168 công ty có giá trị thị trường kết hợp đạt 1,5 nghìn tỷ đô la Mỹ tính đến tháng 6 năm 2022, đã được kiểm toán bởi 15 công ty kế toán của Hồng Kông và Trung Quốc đại lục đã đăng ký với PCAOB.
Hai nhóm thanh tra của PCAOB đã dành khoảng 7 tuần tại các văn phòng của PwC và KPMG ở Hồng Kông để xem xét hàng trăm giấy tờ làm việc kiểm toán. Họ cũng phỏng vấn kế toán của các công ty về việc họ kiểm toán các công ty đại lục niêm yết tại Hoa Kỳ.
Các nhà chức trách Trung Quốc đã đồng ý với lịch trình kiểm tra vào năm 2023 và năm 2024, cũng như bất kỳ cuộc điều tra nào bắt đầu vào năm tới và hơn thế nữa, PCAOB cho biết.
