Theo ông Dương Ngọc Minh, Phó Chủ tịch VASEP, những hộ nuôi cá nhỏ lẻ thông qua đại lý thức ăn phải chịu tăng thêm 16% giá thức ăn. Đây là yếu tố làm cho giá thành đội lên, gây thiệt thòi cho hộ nuôi dạng này. Và trong điều kiện hiện nay, giá mua nguyên liệu giảm từ 28.000-29.000 đồng/kg (trước tháng 5) xuống còn 23.000-24.000 đồng/kg, đã gây khó khăn và thua lỗ cho hộ sản xuất nhỏ. Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám đã trả lời phỏng vấn về vấn đề này, ông cho biết:
- Sản xuất cá tra 6 tháng đầu năm khá thuận lợi, đi vào ổn định do chúng ta có chủ trương từ đầu năm không tăng sản lượng, giữ sản lượng khoảng 1 triệu tấn. Mối liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp được tăng cường. Nhà nước cũng đẩy mạnh hướng dẫn xúc tiến thị trường xuất khẩu, 4 tháng đầu năm tình hình phát triển tốt. Tuy nhiên, từ tháng 5 đến nay, giá xuất khẩu và giá thu mua có giảm xuống. Một bộ phận nông dân sản xuất mà không ký kết hợp đồng chặt chẽ với doanh nghiệp chế biến tiêu thụ nên gặp khó khăn.
- Đã có nhiều ý kiến bức xúc về quản lý giá thức ăn thủy sản hiện nay?
Người nuôi cá tra đang lo lắng trước những diễn biến giá cả. - Giá thức ăn thủy sản cũng nằm trong bình diện chung của thức ăn chăn nuôi: do nguyên liệu đầu vào tăng, giá thức ăn tăng theo. Theo báo cáo, giá thức ăn tăng 10% so với đầu năm và tăng 30-40% so với cùng kỳ. Mức tăng này phù hợp với mức tăng thức ăn chăn nuôi nói chung. Tuy nhiên, từ đầu tháng 6 đến nay giá nguyên liệu giảm nhưng giá thức ăn không giảm.
Các doanh nghiệp lý giải: giá bán thức ăn hiện nay là do nguyên liệu nhập khẩu trước đây và chưa tiêu thụ hết.
Còn trách nhiệm quản lý của nhà nước chúng tôi thấy rằng, thời gian tới phải tăng cường quản lý chặt hơn về chất lượng, đặc biệt là chất lượng đạm tiêu hóa trong thức ăn. Đây là trách nhiệm của Bộ NN-PTNT, còn trách nhiệm quản lý giá là của Bộ Tài chính. Chúng tôi sẽ phối hợp với Bộ Tài chính lập các đoàn kiểm tra việc tăng giá bất hợp lý…
- Ông nhận định gì về sự liên kết giữa nông dân nuôi cá và doanh nghiệp hiện nay?
- Sự liên kết giữa người dân và doanh nghiệp đã tốt hơn rất nhiều. Chúng ta đã chủ động liên kết giữa doanh nghiệp và người nuôi cá. Những hộ không ký kết với doanh nghiệp do họ sản xuất không đúng quy hoạch, tiêu chuẩn chất lượng, cũng như quy định về nuôi trồng an toàn; doanh nghiệp thấy không an toàn nên không ký. Bản thân hộ nuôi nhỏ cũng không đủ độ tin cậy để ký với doanh nghiệp. Năm nay số lượng các hộ không ký hợp đồng với doanh nghiệp không lớn. Đây là những hộ nuôi nhỏ lẻ, sản xuất không đúng theo quy hoạch, không đúng quy định của nhà nước về đảm bảo quy trình sản xuất an toàn thực phẩm.
- Ký hợp đồng bao tiêu nhưng doanh nghiệp lại không mua cá, ông nghĩ sao?
- Đây là vi phạm pháp luật về hợp đồng kinh tế. Tôi chưa có thông tin chính thức về những chuyện doanh nghiệp đã ký mà không thực hiện hợp đồng với người nuôi. Nếu có hiện tượng này, người nuôi có thể kiện để cơ quan pháp luật xử lý.
- Cả người nuôi và doanh nghiệp đang khát vốn, vấn đề này thứ trưởng nghĩ sao?
- Rất tiếc là trong cuộc họp này, phía ngân hàng không báo cáo, không có đại diện dự. Trong quá trình chỉ đạo tới đây, chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ hơn với ngân hàng để nắm bắt tình hình thực tế. Hiện chưa kết luận được vấn đề này, sau hội nghị từ đây đến cuối năm, sẽ lập đoàn khảo sát, đánh giá đúng đắn và có báo cáo riêng.
- Thưa ông, hội nghị này có mời đại diện ngân hàng tham dự?
- Không những hội nghị này mời ngân hàng mà đây là thành viên của ban chỉ đạo đương nhiên phải có trách nhiệm đến dự hội nghị. Rất tiếc không biết vì lý do gì mà Ngân hàng Nhà nước không đến dự. Trong chương trình hội nghị, yêu cầu ngân hàng có báo cáo chuyên đề nhưng đến phút chót không có đại diện.
