Kế hoạch di cư đến Malaysia giữa đường bị đứt gánh
Người đàn ông 37 tuổi đã nộp đơn đăng ký cho Bộ Du lịch, Nghệ thuật và Văn hóa Malaysia, cơ quan quản lý chương trình, vào tháng 12. Vào tháng 2, sau khi Hồng Kông đóng cửa các trường học do dịch Covid-19 bùng phát, anh Tong đã kéo cậu con trai bốn tuổi của mình ra khỏi trường mẫu giáo và lên kế hoạch chuyển cậu đến một trường quốc tế ở Puchong, cách Kuala Lumpur khoảng 21km. Anh cũng thuê một căn hộ rộng 1.300 mét vuông gần đó, trả trước một năm tiền thuê nhà và chuẩn bị chuyển nhà trong năm nay cùng con trai, vợ và mẹ già.
Anh dự kiến đơn của mình sẽ được chấp thuận trong khoảng thời gian từ tháng 07 đến tháng 10.
Tuy nhiên, vài tháng sau, anh Tong vẫn ở Hồng Kông, một trong số hàng nghìn công dân nước ngoài ước tính đã bị ảnh hưởng bởi quyết định đột ngột của Malaysia vào tháng trước về việc tạm ngừng chương trình MM2H. Chính phủ không đưa ra lời giải thích nào về quyết định này, ngoài việc tuyên bố sẽ tạm dừng việc xử lý các đơn xin thị thực mới và gia hạn các thị thực hiện có để “xem xét và đánh giá lại toàn diện chương trình MM2H”. Họ cho biết có thể sẽ tiếp tục chương trình vào năm sau.
Anh Tong kể từ đó đã mất gần 66.000 HKD tiền đăng ký và phí thuê nhà, khi hợp đồng thuê căn hộ của anh bắt đầu vào tháng trước. Anh cảm thấy như mình đang ở trong tình trạng lấp lửng, không thể quyết định phải làm gì tiếp theo và lo lắng rằng con trai anh không có trường học để đi học trong vài tháng tới.
Anh Tong chia sẻ: “Con trai tôi ở nhà không làm gì cả. Tôi có nên đưa con trai tôi trở lại trường học ở Hồng Kông trước, và khi MM2H khởi động lại rồi tôi lại nghỉ học? Tôi không biết mình nên làm gì.”
Kinh nghiệm của anh Tong chỉ là một ví dụ về sự nhầm lẫn và khủng hoảng mà người nước ngoài có thị thực MM2H đã trải qua kể từ khi đại dịch Covid-19 khiến Malaysia phải đóng cửa biên giới vào tháng 3.
Những người nước ngoài bị mắc kẹt tại các quốc gia từ Anh, Ấn Độ đến Indonesia vì biên giới bị đóng cửa và hạn chế đã chia sẻ câu chuyện của họ về việc không thể trở về nơi cư trú chính của họ. Tình hình vẫn chưa được cải thiện bởi các hạn chế nhập cảnh mới có hiệu lực vào 07-09, khi chính phủ Malaysia, lo ngại sự gia tăng các trường hợp Covid-19 sau khi tình hình được kiểm soát, đã đặt hạn chế nhập cảnh đối với 23 quốc gia với hơn 150.000 trường hợp - bao gồm Indonesia, Philippines và Hoa Kỳ. Các hạn chế bao gồm những người có thị thực MM2H.
Trong số đó có những người Hồng Kông đang tìm cách di cư do lo ngại về việc Bắc Kinh siết chặt thành phố. Các nhà phê bình nói rằng các cuộc biểu tình bạo lực vào năm ngoái đã dẫn đến sự ra đời của một đạo luật an ninh quốc gia gây tranh cãi trong năm nay, trao quyền truy quét cho chính quyền và đe dọa tự do báo chí cũng như độc lập tư pháp.
Jessie Ong, giám đốc MM2H có trụ sở tại Penang, cho biết cô đã thấy số lượng người Hồng Kông hỏi về chương trình di cư tại công ty du lịch của cô tăng ít nhất từ 50-60% kể từ khi các cuộc biểu tình nổ ra vào 07-2019.
“Sau các cuộc biểu tình, chúng tôi luôn nhận được điện thoại từ những người Hồng Kông và họ có thể nhanh chóng quyết định xem chương trình MM2H có phù hợp với họ hay không. Tôi có thể nói rằng họ đang hoảng sợ về tình hình này, đặc biệt là những người có con” cô Jessie nói.
Cô Jessie cho biết thêm 30-40% khách hàng của cô đã tiếp tục đăng ký MM2H của họ kể từ khi các cuộc biểu tình bắt đầu.
Ken Lee, một kỹ sư 49 tuổi sống ở Hồng Kông, có suy nghĩ nghiêm túc về việc nộp đơn xin thẻ MM2H, với lý do đặc quyền nghỉ hưu và để cô con gái 6 tuổi học tập trong một môi trường tương đối thoải mái. Mặc dù chưa chính thức nộp đơn nhưng anh ấy đã tham gia các nhóm Facebook của MM2H và xem các video trên YouTube để tìm hiểu thêm.
“Tôi đã cố gắng hỏi nhiều chuyên gia tư vấn và phát hiện ra rằng các đại lý thậm chí không thể chấp nhận đơn đăng ký của tôi vào thời điểm này,” anh nói.
“Tôi đã định đi du lịch Malaysia vào kỳ nghỉ hè hoặc Giáng sinh để kiểm tra môi trường, bây giờ tôi phải lùi lại sang Tết Nguyên đán hoặc Lễ Phục sinh. Giờ tôi chỉ có thể nghiên cứu và lấy thông tin dựa trên những gì tôi thấy trên mạng ”.
Việc bác bỏ thị thực tăng đột biến
Chương trình MM2H được bắt đầu vào năm 2002 và ban đầu được thúc đẩy mạnh mẽ bởi Cơ quan Du lịch Malaysia và Cục Nhập cư. Chương trình cung cấp thị thực cư trú nhiều lần cho người nước ngoài phải được gia hạn 10 năm một lần. Họ có thể mua bất động sản trị giá từ 1 triệu ringgit (239.234 USD) trở lên và sở hữu phương tiện đi lại nhưng cần có giấy thông hành riêng nếu họ muốn tham gia tích cực vào hoạt động kinh doanh hàng ngày.
Từ 2002-2018, 43.943 đơn đăng ký từ 131 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đã được chấp thuận, trong đó 1.087 đơn đến từ Hồng Kông, xếp hạng thành phố thứ 9 trong danh sách top 10.
Nhưng theo Hiệp hội Tư vấn của chương trình (MM2HCA), những lời từ chối đã tăng vọt vào tháng 9 năm ngoái. Từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2019, khoảng 9/10 người đăng ký MM2H đã bị từ chối mà không có lời giải thích, theo hiệp hội. Trước đó, tỷ lệ từ chối là khoảng 1/10.
“Người đại diện của tôi đã xem xét các tài liệu của tôi và không có vấn đề gì trước khi nộp hồ sơ,” một hướng dẫn viên du lịch người Hồng Kông 50 tuổi tên là Chan, người đã không đảm bảo được thẻ MM2H khi nộp đơn vào tháng 9 năm ngoái.
“Bây giờ [sau khi MM2H bị đình chỉ], không có lý do và cơ hội để kháng cáo… tất cả thời gian và tiền bạc đều bị mất và niềm tin của tôi vào chính phủ Malaysia đã giảm sút.”
Không có thông tin cụ thể về lý do tại sao kế hoạch bị đình chỉ, suy đoán giữa các đại lý và người nộp đơn đã tăng lên khi họ chỉ biết chờ đợi, tự hỏi liệu chính phủ có đang suy nghĩ lại về kế hoạch hay không.
Những người nộp đơn bị ảnh hưởng lo ngại các yêu cầu sẽ thay đổi, ảnh hưởng đến tính đủ điều kiện để di cư của họ.
Cô Jessie đã cố gắng trấn an các khách hàng tiềm năng và hiện tại của mình, nói rằng có thể chính phủ sẽ cung cấp nhiều ưu đãi dài hạn hơn khi chương trình được tiếp tục.
Một nhà tư vấn trong hơn hai thập kỷ, cô cho biết cô đã đánh giá dựa trên những gì đã xảy ra trước đó. Malaysia từng có Chương trình Tóc bạc để khuyến khích những người về hưu giàu có đến định cư ở quốc gia Đông Nam Á và khi chuyển sang chương trình MM2H, chương trình đã nới lỏng giới hạn độ tuổi, từ việc chỉ áp dụng cho những người trên 50 tuổi đến mọi lứa tuổi. Chương trình này hiện chào đón tất cả công dân quốc gia, thay vì chỉ có người Tây Âu và Nhật Bản theo Chương trình Tóc bạc.
“Khách hàng ban đầu lo lắng rằng họ có thể không đủ điều kiện nữa vì các chi phí bổ sung hoặc tài liệu bổ sung. Nhưng sau một số lời giải thích, họ lạc quan hơn vì họ hy vọng được hưởng lợi và định cư lâu dài” cô Jessie cho biết.
Nhưng các chuyên gia tư vấn khác như Sam Chan, giám đốc điều hành của VisaPro Immigration Consulting, hiện không khuyến khích khách hàng nộp đơn. Ông Chan đề xuất các chương trình di chuyển thay thế, tùy thuộc vào nhu cầu của khách hàng.
“Không có bất kỳ lý do và phản hồi nào, không có cách nào để kháng cáo. Những lời từ chối kiểu này khiến tất cả mọi người đều thất vọng ”, ông Chan nói.
Bất chấp sự bất tiện này, nhu cầu từ những người Hồng Kông muốn định cư ở Malaysia có thể tiếp tục tăng. Mặc dù anh Tong đã mất thời gian và tiền bạc nhưng anh vẫn tin rằng chương trình có thể thu hút những người chất lượng và cải thiện triển vọng kinh tế của đất nước.
Anh hy vọng chính phủ Malaysia sẽ minh bạch hơn và cải thiện giao tiếp với những người bị ảnh hưởng bởi lệnh đình chỉ.
“Với nhiều thông tin hơn, ít nhất chúng tôi biết phải làm gì. Chúng tôi đã đầu tư rất nhiều, giống như một doanh nghiệp, và bây giờ bạn nói với tôi rằng tôi không thể đến đất nước của bạn. Bạn phải cho tôi biết tại sao”.
