Theo ông Nguyễn Văn Lý, tới thời điểm này chương trình cho vay NOXH theo Nghị định 100/2015 của Chính phủ đã sẵn sàng giải ngân những khoản vay đầu tiên. Chương trình cho vay này có ý nghĩa rất lớn vì lần đầu tiên chủ trương của Quốc hội hướng tới đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo hộ thu nhập thấp ở các đô thị.
Trước đó, NHCSXH cũng thực hiện cho vay về nhà ở nhưng là chương trình cho vay dành cho hộ nghèo ở nông thôn theo Quyết định 167/2008 của Thủ tướng Chính phủ. Còn chương trình cho vay theo Nghị định 100 có 3 đối tượng được vay vốn là cho vay để mua NOXH, cho vay để thuê mua NOXH và cho vay để sửa chữa nhà ở.
Về lãi suất, ông Lý cho biết người vay bao giờ cũng muốn được vay với lãi suất thấp. Nhưng lãi suất thấp quá, ngân sách nhà nước phải bù lỗ nhiều. Khi phải bù lỗ nhiều cũng gây áp lực ngược lại ngân sách và khiến nguồn vốn bố trí cho vay có thể sẽ thấp đi và ít người được vay. Theo tính toán của NHCSXH, đây là chương trình cho vay dài hạn. Chính phủ đã quyết định mức lãi suất cho vay 4,8%/năm theo đề xuất của NHCSXH. Nhìn tổng thể, lãi suất cho vay trong năm 2018 ở mức này là hợp lý.
Về yêu cầu người vay vốn phải gửi tiết kiệm tại NHCSXH tối thiểu 12 tháng, ông Lý giải thích theo quy định, để được vay vốn mua NOXH, người vay phải thực hiện gửi tiền tiết kiệm hàng tháng tại NHCSXH với thời gian gửi tối thiểu 12 tháng kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng với NHCSXH. Mức gửi hàng tháng tối thiểu bằng mức trả nợ hàng tháng của người vay vốn. Với điều kiện này, chỉ sau khi hoàn thành thủ tục bình xét cho vay và xin ký hợp đồng tín dụng, người vay mới chính thức phải gửi tiền tiết kiệm. Khi vay, khách hàng nhận một khoản tiền lớn để chuyển cho các hợp đồng mua NOXH trong khi tiền gửi tiết kiệm này là trích từ thu nhập của người vay hàng tháng.
Trong thời gian tối thiếu 1 năm, người vay gửi tiết kiệm, NHCSXH ân hạn không thu nợ ngay khoản vay của khách hàng. Số tiền gửi tiết kiệm của khách hàng gửi càng nhiều càng tốt nhưng phải tối thiểu bằng số tiền trả nợ hàng tháng của 1 năm.
NHCSXH cũng thiết kế lãi suất tiền gửi tiết kiệm này bằng lãi suất cho vay trong năm đó (lãi suất cho vay nhà ở xã hội từ nguồn vốn của NHCSXH được Chính phủ ban hành theo từng năm một), hiện nay là 4,8%/năm. “Những quy định gửi tiết kiệm như vậy theo chúng tôi khách hàng không gặp khó khăn gì vì đó là tiền tiết kiệm hàng tháng của khách hàng” - ông Lý nói.
Được biết, trong năm 2018 tổng nguồn vốn NHCSXH cho vay theo chương trình này là 1.000 tỷ đồng, trong đó 500 tỷ đồng do ngân sách nhà nước bố trí, phần còn lại từ huy động đối ứng. Đồng thời, theo kế hoạch Chính phủ đã phê duyệt đến năm 2020, tổng nguồn vốn Chính phủ cấp cho NHCSXH là 1.163 tỷ đồng và NHCSXH phải huy động đối ứng bằng mức này để đến năm 2020 nguồn vốn cho vay ra với chương trình cho vay NOXH đạt mức 2.236 tỷ đồng.
