Đài Ả rập Al Jazeera (trụ sở ở Qatar) ngày 9-12 dẫn lời Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thúc giục các trường đại học Mỹ xem xét kỹ lưỡng sinh viên và sự hỗ trợ của Trung Quốc, đồng thời cảnh báo về nguy cơ Bắc Kinh trộm cắp tài sản trí tuệ.
Phát biểu hôm 9-12 tại một trường đại học ở bang Georgia, nơi có cộng đồng người Mỹ gốc Á đang gia tăng, ông Pompeo nói rằng Mỹ nên hoan nghênh những người Trung Quốc ”thực sự” muốn học ở nước này, song ông nhắc đến hai trường hợp sinh viên Trung Quốc bị buộc tội làm gián điệp và các ví dụ khác về việc Bắc Kinh quấy rối sinh viên nước ngoài.
"Nếu chúng ta không tự giáo dục bản thân, nếu chúng ta không nhìn thẳng vào những gì đang diễn ra, chúng ta sẽ bị Bắc Kinh cho một bài học" - ông Pompeo cảnh báo.
“Trung Quốc biết rằng họ không bao giờ có thể sánh được với chúng ta về các ý tưởng sáng tạo. Đó là lý do tại sao họ đưa gần 400.000 sinh viên đến Mỹ mỗi năm" - ông Pompeo nói.
Ông Pompeo tiếp tục kêu gọi các trường đại học Mỹ đóng cửa tất cả các Viện Khổng Tử - những viện do Trung Quốc tài trợ, cung cấp các chương trình giảng dạy bằng tiếng Trung nhưng cẩn trọng tuân theo đường lối của Bắc Kinh trong các chủ đề chính trị nhạy cảm.
"Chúng ta cần đóng cửa các Viện Khổng Tử và điều tra xem các nhóm sinh viên được Trung Quốc hậu thuẫn tài chính đang thực sự làm gì" - ông Pompeo nói.
Ông Pompeo hồi tháng 9 cho biết ông muốn tất cả các Viện Khổng Tử của Trung Quốc trong khuôn viên các trường đại học ở Mỹ sẽ đóng cửa trước cuối năm nay.
Trước đó, ông Pompeo hồi tháng 8 đã "gắn nhãn" các Viện Khổng Tử của Trung Quốc ở Mỹ là “một thực thể thúc đẩy hoạt động tuyên truyền và ảnh hưởng tiêu cực có quy mô toàn cầu của Bắc Kinh”, đồng thời yêu cầu các chi nhánh của Viện Khổng Tử phải đăng ký như một phái bộ nước ngoài.
Trong phát biểu của mình hôm 9-12, ông Pompeo đã chỉ trích một số trường đại học Mỹ, bao gồm cả Viện Công nghệ Massachusetts danh tiếng.
Theo Al Jazeera, ông Pompeo hy vọng sẽ nêu bật những lo ngại trong bài phát biểu của mình tại đây. Tuy nhiên, ông Rafael Reif - hiệu trưởng Viện Công nghệ Massachusetts - lại nói rằng những bình luận của ông Pompeo “có thể xúc phạm các sinh viên và giáo sư người Trung Quốc đang học tập và làm việc nơi đây”.
Thời gian qua, quan hệ Mỹ - Trung ngày càng lao dốc trong loạt các vấn đề từ thương mại, công nghệ đến đại dịch COVID-19.
Ông Pompeo đã mô tả Trung Quốc là mối đe dọa trung tâm đối với thế giới và tuyên bố rằng Tổng thống Trump đã lật ngược tình thế sau nhiều thập niên “can dự thất bại của Mỹ đối với Bắc Kinh”.
Giải quyết bài toán Trung Quốc được xem là một trong số các thách thức lớn nhất đối với chính quyền của Tổng thống đắc cử Joe Biden.
