Phập phồng mua sắm Tết

Còn chưa dầy 2 tuần nữa đến Tết Nguyên đán, đây là khoảng thời gian thị trường hàng Tết, nhất là các mặt hàng thực phẩm đang nóng. Tuy nhiên, những bất cập về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) khá nhức nhối trong thời gian qua đã khiến người tiêu dùng không ít lo ngại và dần thay đổi thói quen cũng như tâm lý khi mua sắm. ĐTTC đã có buổi ghi nhận về thị trường này trong dịp Tết Nguyên đán Bính Thân.

Ngại hàng chợ

Những ngày này, đi đến bất kỳ một siêu thị hay đại lý nào trên địa bàn TPHCM cũng sẽ gặp cảnh tấp nập người mua, đặt hàng chuẩn bị Tết. Các loại sản phẩm được người tiêu dùng chọn mua nhiều nhất hiện nay là bánh kẹo, mứt, giỏ quà, bởi đặc trưng của những mặt hàng này có hạn sử dụng dài, thời gian bảo quản lâu, đồng thời có thể tận dụng trang trí cho đẹp mắt. Dạo quanh một số chợ như chợ Bến Thành, chợ Tân Định (quận 1), chợ Bà Chiểu (quận Bình Thạnh) hay chợ Gò Vấp (quận Gò Vấp)… vào một ngày cuối tuần, lượng người mua khá nhiều. Có thể thấy nhu cầu mua sắm tại chợ và siêu thị có điểm khác nhau. Trong khi các bà nội trợ ghé chợ chủ yếu là mua thực phẩm về ăn trong ngày, thì tại các siêu thị người tiêu dùng đã bắt đầu tập trung mua sắm phục vụ cho ngày Tết. Bên cạnh đó, vẫn có nhiều người mua thực phẩm về để chế biến trong tuần.

Khi đến gần tìm hiểu, nhiều người cho biết vì bận đi làm suốt tuần, không có thời gian mua đồ ăn hàng ngày, nên cuối tuần mới tranh thủ đi mua về để tủ lạnh chế biến dần. Chị Võ Thị Hương, ngụ tại phường 2, quận Bình Thạnh, đang dẫn con đi mua đồ ở siêu thị Coopmart Đinh Tiên Hoàng, cho biết trước đây chị hay ra chợ Hoàng Hoa Thám gần nhà mua các loại thực phẩm cho cả tuần, nhưng cách đây mấy tháng biết được thông tin nhiều loại thực phẩm bị trộn chất có hại cho sức khỏe, chị chuyển sang đi siêu thị thường xuyên hơn. Cũng như chị Hương, nhiều bà nội trợ cho biết đã chuyển sang mua sắm ở siêu thị nhiều hơn trước vì dù sao vẫn cảm thấy an tâm hơn về nguồn gốc thực phẩm bày bán ở đây. Sở dĩ người tiêu dùng nói chung và các bà nội trợ nói riêng có tâm lý như vậy là do thời gian qua, hàng loạt vụ việc như sử dụng chất tạo nạc Salbutamol ở heo, chất vàng ô ở thịt gà hay rau muống tưới dầu nhớt gây hại cho sức khỏe bị phát hiện, gây tâm lý hoang mang, lo ngại. Mặc dù những trường hợp trên mới xảy ra cục bộ và chỉ ở một số loại thực phẩm, nông sản, nhưng sự lo ngại đã lan rộng ra với nhiều loại thực phẩm khác.

Với hàng Tết, nhiều công ty, doanh nghiệp đã đẩy mạnh sản xuất với mẫu mã, kiểu dáng bao bì bắt mắt. So với mùa Tết trước, mẫu mã các sản phẩm bánh kẹo, giỏ quà năm nay đẹp hơn với các họa tiết hoa lá, con giáp được trang trí sinh động. Về màu sắc, màu đỏ và màu vàng là 2 màu chủ đạo trong các loại bao bì, phù hợp với truyền thống và không khí Tết của người Việt. Bên cạnh mẫu mã sản phẩm, giá cả các mặt hàng Tết năm nay khá ổn định, đa phần tăng khoảng 5-10%. Và nếu như năm trước hàng Việt chỉ chiếm tỷ lệ thấp trong tổng số lượng sản phẩm, trái cây Tết tung ra thị trường, thì năm nay con số này đã tăng lên, chiếm gần 70%. Các doanh nghiệp lớn như Kinh Đô, Bibica, Vinamit… vẫn là những cái tên đứng đầu trên thị trường Tết Nguyên đán năm nay. Năm nay, các loại trái cây vẫn tiếp tục được các doanh nghiệp đưa vào giỏ quà và nhận được sự đón nhận, ủng hộ của người tiêu dùng khá mạnh mẽ. Nhu cầu mua sắm, tiêu thụ các loại thực phẩm Tết tại TPHCM nói riêng và các vùng lân cận khác đang có xu hướng tăng. Theo thống kê của nhiều doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này, tỷ lệ mua sắm tăng khoảng 20%, các doanh nghiệp cũng dự trữ thêm khoảng 10% nhằm không để thiếu hàng.

Cần xử lý nghiêm

Tuy nhiên, như vậy không có nghĩa người tiêu dùng đã hoàn toàn tin tưởng về chất lượng ATVSTP. Nhiều chị em nội trợ cho rằng không nên để tình trạng vi phạm ATVSTP tiếp tục tái diễn, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán năm nay, cần có chế tài răn đe mạnh hơn đối với những trường hợp vi phạm. “Sức khỏe, thậm chí tính mạng của người tiêu dùng đang bị nguy hiểm từng ngày, từng giờ. Mặc dù chưa có những dấu hiệu bị bệnh trong hiện tại nhưng tương lai thì không ai biết sẽ ra sao. Chúng tôi ngày càng thấy sợ mỗi lần nghĩ tới nó” - chị Trần Tuyến Nhàn, ngụ phường Đa Kao, quận 1, chia sẻ. Đồng tình với ý kiến trên, đại diện Chi cục ATVSTP TPHCM cho biết, mặc dù vấn đề ATVSTP trong thời gian qua có cải thiện nhưng vẫn còn nhiều điều đáng lo. Trong quá trình kiểm tra, các cơ quan chức năng vẫn phát hiện hàng gian, hàng giả, thực phẩm có chất phụ gia, chất bảo quản quá liều lượng quy định.

Như vậy, phải chăng việc xử lý các trường hợp vi phạm ATVSTP vẫn chưa nghiêm ngặt? Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Thanh Tùng, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi Thú y tỉnh Vĩnh Long, cho biết việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi thời gian qua khiến tâm lý người tiêu dùng rất hoang mang. Trên thực tế, số lượng trường hợp vi phạm vẫn chưa thuyên giảm. Nguyên nhân do mức xử phạt các trường hợp vi phạm vẫn còn rất thấp so với lợi nhuận các doanh nghiệp, cơ sở sử dụng chất cấm này thu lại. Hiện quy định chỉ là xử phạt hành chính, do vậy chưa đủ sức răn đe. Ông Tùng đưa ra đề xuất nên có chế tài mạnh và có tính răn đe hơn với những trường hợp này, cụ thể là đưa việc xử lý các trường hợp vi phạm vào mức xử phạt hình sự, chứ không mang tính nhắc nhở như hiện nay. Có như vậy mới phần nào hạn chế được số lượng trường hợp vi phạm.

Để đảm bảo vấn đề ATVSTP trong dịp Tết này và giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận biết sản phẩm an toàn, đại diện Chi cục Thú y TPHCM cho biết đã đẩy mạnh chương trình dán logo nhận biết chuỗi cung ứng an toàn trên các sản phẩm. Bên cạnh đó, chi cục cũng gia tăng tần suất kiểm tra kho lạnh, hệ thống giết mổ, các khu vực chợ đầu mối, tăng cường lấy mẫu kiểm tra thực phẩm. Cùng với đó, các ban ngành liên quan như Chi cục Hải quan TPHCM, Chi cục Quản lý thị trường cũng cam kết sẽ thực hiện các biện pháp thắt chặt quản lý hàng hóa, chống hàng giả, hàng kém chất lượng trước, trong và sau Tết. Ngoài ra, sẽ kiểm tra gắt gao các loại hàng hóa không niêm yết giá, hàng ngoại nhập không có phụ chú tiếng Việt, hàng hóa không có xuất xứ rõ ràng và hạn sử dụng trên bao bì.