Nếu xét theo thời điểm áp dụng, thì đến bây giờ các quy định về thu gom và xử lý rác, đặc biệt là rác ở đô thị trong Luật Môi trường và trong Nghị định xử phạt vi phạm hành chính về thu gom và xử lý rác, đã có hiệu lực qua nhiều tháng.
Có thể nhìn thấy, các cơ quan nhà nước từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho đến các chính quyền đô thị, với những gì mà được công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng, thì chúng ta thấy, dường như không có thêm một động thái nào để đưa những quy định trên đi vào cuộc sống.
Trong khi đó, chúng ta không thể thờ ơ trước một thực tế là rác ở đô thị đã trở thành vấn đề nhức nhối hằng ngày.
Tôi muốn nói câu chuyện này vào mùa đông, bời vì mùa đông thì dường như những bức xúc về rác sẽ chìm xuống một chút, qua mùa xuân và đến đầu mùa hè, câu chuyện về rác ở khắp mọi nơi sẽ lại được xới lên, khi mà những cơn mưa đầu mùa và những trận nắng đầu mùa (đặc biệt là ở các đô thị phía Bắc), thì lúc đó rác sẽ bốc mùi, sẽ trở thành vấn đề lớn đối với cư dân ở gần đó.
Rác thải đô thị - năm này qua năm khác, sẽ chiếm những dòng đầu tiên trong bản tin của các phương tiện thông tin đại chúng.
Rác ở nông thôn hay đô thị đều không có một quy hoạch nghiêm túc, có thể thực hiện được và có thể đảm bảo được cho môi trường và sự ảnh hưởng của rác không tác động xấu như hiện nay. Ở các đô thị của chúng ta, việc thu gom và vận chuyển rác vẫn diễn ra như cách đây hàng chục năm, vẫn là cái xe ba bánh cọc cạch vận chuyển rác như vậy. Bạn sẽ không ngạc nhiên khi thấy rên những con đường lớn của các thành phố, có những điểm mà có vài chục cái xe rác, xếp thành một điểm tập kết rác bốc mùi hôi thối.
Và chúng ta chưa nhìn thấy giải pháp có thể giải quyết được một phần của những vấn nạn như vậy. Lẽ ra, việc thu gom, vận chuyển rác cần phải được thay đổi để bớt đi việc phụ thuộc vào sức người, phụ thuộc vào lao động thủ công.
Lẽ ra, các đô thị lớn nên ngăn chặn, nên cấm những điểm thu gom rác đang làm làm ô nhiễm môi trường xung quanh. Những cách tiếp cận như vậy là cần thiết và tôi nghĩ, các cơ quan công quyền không nên trì hoãn những giải pháp như vậy.
Chúng ta có thể làm từ quy mô nhỏ, rồi mở rộng quy mô lớn, nhưng phải làm sớm.
Câu chuyện rác có thể nó sẽ qua đi, sẽ chìm xuống trong mùa đông, nhưng rồi sẽ lại trở thành vấn đề rất lớn khi mùa hè đến. Lúc đó, các cơ quan công quyền chẳng lẽ lại cứ tiếp tục ‘chúng tôi sẽ giải quyết’, và rồi lại đợi mùa đông đến…
