Syria chuẩn bị thành lập quốc hội mới

Theo kế hoạch, ngày 5-10 tới, các đại cử tri sẽ bầu ra 140 trong tổng số 210 ghế của Quốc hội, phần còn lại do Tổng thống Ahmed Al-Sharaa trực tiếp bổ nhiệm. Chính quyền giải thích việc không áp dụng phổ thông đầu phiếu xuất phát từ thiếu dữ liệu dân số chính xác và tình trạng người dân phải di dời sau nhiều năm xung đột.

Quy trình bầu cử do một ủy ban gồm 11 thành viên do Tổng thống Ahmed Al-Sharaa lập ra điều hành, qua đó chỉ định các tiểu ban khu vực để chọn đại cử tri. Danh sách sơ bộ khoảng 6.000 người đã được công bố.

Theo quy định, ứng cử viên Quốc hội phải trước hết được chọn vào danh sách đại cử tri, đồng thời bị loại nếu từng ủng hộ chế độ cũ hoặc có quan điểm ly khai, chia rẽ hay kêu gọi can thiệp nước ngoài.

Tuy nhiên, tiến trình này không diễn ra trên toàn lãnh thổ. Tại vùng Đông Bắc do lực lượng người Kurd kiểm soát và tỉnh Sweida của người Druze, bầu cử bị hoãn với lý do an ninh, khiến khoảng một chục ghế chưa thể lấp đầy.

Các nhóm xã hội dân sự chỉ trích cơ chế tuyển chọn tập trung, thiếu minh bạch và dễ tạo điều kiện cho chính quyền chi phối Quốc hội, vốn lẽ ra phải phản ánh ý chí nhân dân. Họ cũng lo ngại quy định hiện hành có thể dẫn đến một Quốc hội áp đảo bởi nam giới Hồi giáo Sunni, do không có chỉ tiêu rõ ràng cho phụ nữ hay các cộng đồng thiểu số.

Giới quan sát cho rằng ông Ahmed Al-Sharaa sẽ chịu sức ép trong việc bổ nhiệm 1/3 số ghế để hiện thực hóa cam kết đưa thêm phụ nữ và đại diện dân tộc - tôn giáo vào cơ quan lập pháp này. Tuy nhiên, các đảng người Kurd coi đây là bằng chứng chính quyền mới vẫn giữ tư duy tập trung quyền lực như thời Assad.

Theo Hiến pháp tạm thời ban hành tháng 3, Quốc hội có quyền đề xuất và thông qua luật nhưng không bắt buộc chính phủ phải giành được lá phiếu tín nhiệm. Nhiệm kỳ của cơ quan này kéo dài 30 tháng, có thể gia hạn cho tới khi có Hiến pháp lâu dài và tiến hành bầu cử toàn quốc.