Cùng khởi nghiệp từ gỗ
Cả HAG và DLG cùng khởi nghiệp từ kinh doanh gỗ từ những năm 90 của thế kỷ trước. Trong đó, HAG là đơn vị ra đời sớm nhất - vào năm 1990 - với xưởng gỗ nhỏ đóng bàn ghế cho học sinh do ông Đoàn Nguyên Đức (hiện là Chủ tịch HĐQT HAG) lập ra.
Cả HAG và DLG cùng khởi nghiệp từ kinh doanh gỗ từ những năm 90 của thế kỷ trước. Trong đó, HAG là đơn vị ra đời sớm nhất - vào năm 1990 - với xưởng gỗ nhỏ đóng bàn ghế cho học sinh do ông Đoàn Nguyên Đức (hiện là Chủ tịch HĐQT HAG) lập ra.
Đến năm 1993 Xí nghiệp tư doanh Hoàng Anh được thành lập và khánh thành nhà máy chế biến gỗ nội - ngoại thất tại tỉnh Gia Lai. Năm 1995, sản phẩm gỗ của Xí nghiệp tư doanh Hoàng Anh được xuất khẩu sang nhiều nước lớn trên thế giới như Hoa Kỳ, Anh, Australia, Đức, Pháp…
| Cùng với sự trưởng thành vượt bậc trong nghề gỗ, cả HAG và DLG lần lượt bước chân vào lĩnh vực thủy điện, khai khoáng và bất động sản... Và sóng gió của các ông lớn bắt đầu từ đây. |
Sau khi HAG ra đời được một thời gian ngắn, cũng tại Pleiku Xí nghiệp tư doanh Đức Long hình thành, do ông Bùi Pháp làm chủ. Điểm trùng khớp của 2 đại gia phố núi là cùng sinh năm 1962, cùng quê quán tỉnh Bình Định. Trong lần trao đổi với ĐTTC những năm trước đây, ông Bùi Pháp (hiện là Chủ tịch HĐQT DLG), cho hay ông khởi nghiệp với 1 chỉ vàng và 170.000 đồng. Đến tháng 9-1995, ông lập ra Xí nghiệp tư doanh Đức Long với số vốn 3,6 tỷ đồng, trên 9.700m2 đất và 1 dây chuyền chế biến gỗ thủ công và bán tự động.
Sau 15 năm sản xuất và xây dựng, DLG đã mở rộng đến 150.000m2 mặt bằng nhà xưởng và sân bãi, với 4 nhà máy sản xuất cùng 7 dây chuyền chế biến sản phẩm gỗ hiện đại. 3 dòng sản phẩm chính của DLG gồm sản phẩm đồ gỗ nội thất, ván lót sàn, sản phẩm sân vườn và ngoài trời để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu đến các nước như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Nhật Bản, Singapore, Thái Lan...
Thời hoàng kim, HAG sở hữu Học viện bóng đá HAGL - Arsenal JMG (liên kết hợp tác với CLB Arsenal, Vương quốc Anh) rất nổi tiếng ở khu vực Đông Nam Á, cũng như đội bóng HAGL quy tụ những tuyển thủ hảo hạng như Kiatisak, Dusit (Thái Lan), Hữu Đang, Văn Sỹ Hùng, Lương Trung Tuấn, Nguyễn Văn Hạnh… luôn nằm trong top đầu ở Giải bóng đá vô địch quốc gia. Học tập mô hình của HAGL, Chủ tịch DLG Bùi Pháp cũng đổ tiền tỷ thu hút các ngôi sao bóng chuyền nam ở giải quốc nội, biến đội Đức Long Quân khu 5 thành thế lực đáng gờm ở Giải bóng chuyền vô địch quốc gia.
Sóng lớn bất động sản
Năm 2002, HAG thành lập công ty con là CTCP Xây dựng và phát triển nhà Hoàng Anh, đánh dấu cột mốc gia nhập thị trường bất động sản. Và đến năm 2004, HAG đưa vào hoạt động HAGL Resort Quy Nhơn; năm 2005 khai trương HAGL Resort Đà Lạt và năm 2006 khai trương HAGL Hotel Pleiku, đồng thời bàn giao khu căn hộ cao cấp Lê Văn Lương tại TPHCM (HAG chính thức chuyển sang hình thức CTCP vào năm này với vốn điều lệ 296 tỷ đồng).
Những năm sau đó, HAG tung ra hàng loạt dự án bất động sản và lĩnh vực này nhanh chóng trở thành mũi nhọn trong chiến lược phát triển của tập đoàn. Nhờ lợi thế quỹ đất đã mua từ rất lâu với giá rẻ, có công ty xây dựng lớn, có nhà máy chế biến gỗ và đá granite khép kín trong quy trình xây dựng căn hộ nên sản phẩm của HAG có giá thành cạnh tranh trên thị trường.
Cùng với sự trưởng thành vượt bậc trong nghề gỗ, cả HAG và DLG lần lượt bước chân vào lĩnh vực thủy điện, khai khoáng và bất động sản... Và sóng gió của các ông lớn bắt đầu từ đây. Ngành bất động sản là chủ lực của HAG trong suốt 6 năm (2006-2012), luôn dẫn đầu doanh thu hàng năm của đơn vị. Đỉnh cao nhất là vào năm 2009 với 4 dự án chính đưa vào khai thác, gồm New SaiGon, Hoang Anh River View, Phú Hoàng Anh (giai đoạn 1) và Hoàng Anh Golden House, đã mang về doanh thu hơn 3.300 tỷ đồng, chiếm hơn 77% tổng doanh thu cả năm này.
Tuy nhiên, HAG đã không giữ được ngành chủ lực khi thị trường bất động sản đóng băng kéo dài (giá bắt đầu rơi từ năm 2008). Tháng 4-2013, HAG tổ chức Đại hội đồng cổ đông thường niên và một trong những quyết định lớn là tái cấu trúc toàn bộ, đặc biệt là rút lui khỏi thị trường bất động sản trong nước nhằm giải quyết bài toán nan giải nhất lúc này là nợ vay.
HAG đã thành lập Công ty An Phú hoạt động tương tự như công ty mua bán tài sản để xử lý các khoản nợ cho HAG. Theo đó, mảng bất động sản tại Việt Nam của HAG, thuộc công ty con là Công ty Phát triển Nhà Hoàng Anh, đã được chuyển toàn bộ tài sản và nghĩa vụ sang cho An Phú. An Phú hoạt động hoàn toàn độc lập với HAG và không có quan hệ sở hữu giữa 2 công ty. Cổ phần An Phú được chào bán ra bên ngoài, bao gồm cả cổ đông của HAG.
Riêng DLG, đơn vị này không vội vàng bước chân vào lĩnh vực bất động sản mà tiếp tục mở rộng mảng kinh doanh gỗ. Thậm chí, khi đã trở thành tập đoàn đa ngành với nhiều lĩnh vực được bổ sung thêm, như bất động sản, thủy điện, khai thác đá, dịch vụ bến xe, dịch vụ vệ sĩ, xây dựng BOT giao thông... doanh thu từ gỗ và sản phẩm gỗ của DLG vẫn chiếm 35% trong 5 năm trở lại đây.
Mặc dù vậy, vận đen đến với DLG vào giai đoạn 2012-2013, khi lợi nhuận từ con số vài chục tỷ đồng ở những năm trước đó rơi mạnh xuống chỉ còn 1-2 tỷ đồng. Giống như HAG, việc vay nợ gia tăng khiến chi phí tài chính ăn mòn gần hết lợi nhuận trong những năm này của DLG. Song, không thể không nói đến các nguyên nhân khác khiến DLG đi xuống.
Đó là việc chuyển nhượng một phần tòa nhà Tower (TP Pleiku) thấp hơn giá vốn vào năm 2013. Cũng trong khoảng thời gian này, DLG còn chịu thêm đòn đau khi đầu tư hơn 130 tỷ đồng để xây dựng Bến xe phía Nam (Đà Nẵng), nhưng đưa vào vận hành không một bóng người, khiến báo giới tốn không ít giấy mực.
Nhưng thất bại lớn với DLG trong những năm qua có lẽ là thủy điện. Tập đoàn từng công bố là chủ đầu tư của nhiều dự án lớn như thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, thủy điện Sông Sen, thủy điện Mỹ Lý (Nghệ An), Krongpa, Dakspay (Gia Lai)... nhưng tất cả đều bị hủy hoặc đang tạm dừng. Đáng chú ý nhất là dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, dự án thủy điện Dakspay đã bị Bộ Tài nguyên - Môi trường, cùng các cơ quan chức năng loại trừ vào phút chót, do được cho là ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái vì nằm ngay cạnh Vườn Quốc gia Cát Tiên và khu rừng nguyên sinh.
(còn tiếp)
