Sáng ngày 11-9, tại Hà Nội, Bộ Nội vụ tổ chức Hội nghị góp ý Đề án Tổ chức Chính quyền đô thị tại TPHCM và Đề án thành lập Thành phố Thủ Đức thuộc TPHCM.
Ông Lê Vĩnh Tân, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ và ông Nguyễn Thành Phong, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND TPHCM cùng chủ trì hội nghị. Tham dự hội nghị còn có các cơ quan Trung ương, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Trung ương…
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, TPHCM đã có kinh nghiệm 7 năm thực hiện thí điểm tổ chức chính quyền đô thị không tổ chức HĐND quận, huyện, phường. Gần đây có hai thành phố lớn (Hà Nội, Đà Nẵng) cũng thí điểm không tổ chức HĐND; ở Hà Nội thí điểm không tổ chức HĐND cấp phường, ở Đà Nẵng không tổ chức HĐND ở phường, quận.
Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho rằng, đây là vấn đề thí điểm, còn đối với TPHCM đề nghị xây dựng mô hình chính quyền đô thị, không phải là mô hình thí điểm. Do đó, việc tổ chức HĐND một cấp chính quyền ở phường, huyện, quận cũng nằm trong nội dung của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ gợi ý, các đại biểu có thể thảo luận nên tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TPHCM luôn hay còn phải thí điểm.
Đối với đề án thành lập TP Thủ Đức, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết, đây là việc sắp xếp theo Nghị quyết số 623 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã chưa đạt 50% được 2 tiêu chí về dân số và diện tích. TPHCM lần này đề nghị sắp xếp vào đợt 1 trên cơ sở sáp nhập 3 đơn vị hành chính cấp quận, trong Luật Tổ chức Chính quyền địa phương đã có quy định về thành lập thành phố trong thành phố và phù hợp với các quy định của pháp luật.
Tại hội nghị, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong đã khẳng định lại sự cần thiết của 2 đề án mà TPHCM đang xin ý kiến các bộ, ngành. Đối với Đề án tổ chức Chính quyền đô thị tại TPHCM, Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, TPHCM với quy mô dân số và mật độ dân cư cao nhất cả nước, quy mô kinh tế và cường độ hoạt động kinh tế lớn nhất cả nước, yêu cầu đặt ra là các quyết định quản lý hành chính của chính quyền Thành phố phải được triển khai đến chính quyền cơ sở, đến người dân và doanh nghiệp nhanh và chính xác, được thi hành kịp thời, đồng bộ, hạn chế việc các cấp trung gian diễn đạt và hướng dẫn lại.
Ông Nguyễn Thành Phong cũng dẫn chứng đầy đủ các văn bản, quy định cơ sở pháp lý để tạo hành lang pháp lý của đề án. Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong cũng khẳng định, TPHCM có nhiều cơ sở thực tiễn để tiến hành đề án, một trong những cơ sở là Thành phố đã có kinh nghiệm thực tiễn 7 năm từ kết quả thành công của quá trình thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường trên diện rộng, số lượng đơn vị hành chính thí điểm nhiều nhất cả nước (gồm tất cả 24 quận, huyện và 259 phường) từ năm 2009-2016 theo Nghị quyết số 26 của Quốc hội.
Ông Huỳnh Thanh Nhân, Giám đốc Sở Nội vụ TPHCM trong báo cáo tóm tắt đề án Tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TPHCM cho thấy sự cần thiết. Theo đó, với biến động kinh tế - xã hội, môi trường, an ninh, dân cư tăng nhanh sẽ cần một bộ máy chính quyền đô thị hiện đại, có khả năng lập kế hoạch, sử dụng các tài nguyên, phát triển các dịch vụ hạ tầng đồng bộ, hiệu quả cao, đáp ứng nhanh.
Thành phố tiến hành xây dựng Đề án thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TPHCM với nội dung chính là không tổ chức HĐND ở quận, phường để giải quyết các vấn đề lớn của đô thị đặc biệt, qua đó phát huy tốt nhất vai trò, vị trí của Thành phố đối với vùng và cả nước, đáp ứng yêu cầu phát triển Thành phố nhanh và bền vững trong thời gian tới; đồng thời đóng góp kinh nghiệm thực tiễn cho quá trình đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của chính quyền đô thị.
Đối với Đề án thành lập TP Thủ Đức trên cơ sở sắp xếp 3 quận: quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức. Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong cho rằng, đây là mô hình “Thành phố trong Thành phố”, theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, sẽ đưa nơi đây trở thành "hạt nhân" thúc đẩy kinh tế Thành phố và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam phát triển vượt bậc trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Bên cạnh đó, qua hơn 20 năm phát triển, trên địa bàn 3 quận đã hình thành nhiều cơ sở kinh tế, giáo dục đào tạo, hạ tầng mới có ý nghĩa quan trọng với phát triển Thành phố. Căn cứ kết quả nghiên cứu và cơ sở hạ tầng hiện tại, các định hướng, quy hoạch trong tương lai, nơi đây kỳ vọng đóng góp 1/3 tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của Thành phố, tương đương khoảng 7% tổng sản phẩm nội địa (GDP) cả nước.
Sau khi thành lập TP Thủ Đức, TPHCM sẽ không thay đổi về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, chỉ thay đổi về cơ cấu, số lượng đơn vị hành chính cấp huyện: giảm 3 quận (2, 9, Thủ Đức), tăng 1 Thành phố (TP Thủ Đức với quy mô diện tích hơn 211 km², dân số hơn 1.013.000 người).
TP Thủ Đức sẽ giảm 2 phường (thuộc Quận 2 cũ) còn lại 34 phường; là mô hình chính quyền cấp huyện gồm có HĐND và UBND TP Thủ Đức; mô hình tổ chức chính quyền phường của TP Thủ Đức không tổ chức HĐND phường, chỉ có UBND phường là cơ quan hành chính làm việc theo chế độ thủ trưởng.
Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh, quá trình triển khai thực hiện đề án thực tế đã chứng minh, nếu được sự hỗ trợ thường xuyên của các bộ, ngành Trung ương thì TPHCM sẽ thực hiện tốt các đề án và đảm bảo được tiến độ đề ra. Để giúp cho TPHCM thực hiện hiệu quả đề án, Chủ tịch UBND TPHCM mong muốn các đại biểu tập trung thảo luận, góp ý cho các nhiệm vụ giải pháp của TPHCM đã đề ra; đồng thời gợi mở những giải pháp mới thực hiện trong thời gian tới.