Thị trường tăng có phải do nâng hạng?

Củng cố tâm lý, tích lũy dài hạn

Trước tiên, hãy xem xét VN Index phản ánh thế nào với thông tin nâng hạng. Thông tin này xuất hiện rộng rãi vào sáng ngày 27-9, qua nhiều kênh thông tin chính thống lẫn mạng xã hội, trang cá nhân, rất nhiều người làm trong ngành chứng khoán tỏ rõ sự hồ hởi.

Điều này phần nào lan tỏa khi thị trường bắt đầu giao dịch tăng, nhưng kèm theo có cả sự thận trọng. Và phần lớn những phiên giao dịch đi kèm với tâm lý hứng khởi thường VN Index sẽ tăng vào tầm 1% trở lên, nhưng VN Index phiên 27-9 dù có tin tốt cũng chỉ tăng được 5,76 điểm, tương đương 0,57% lên 1.015,37 điểm.

Vai trò của nâng hạng mang tính chất củng cố tâm lý NĐT, cũng như nền tảng thị trường về mặt dài hạn, còn diễn biến ngắn hạn của VN Index phụ thuộc vào giá CP, điểm số và các thông tin hỗ trợ ngắn hạn, như KQKD quý III-2018.

Trong phiên này, lúc tăng mạnh nhất VN Index cũng chỉ tăng được 8 điểm, nghĩa là cũng chưa đến 1% điểm số. Lực đẩy chính cho VN Index tăng trong phiên này phần lớn nằm ở một số CP có vốn hóa lớn, trong khi rất nhiều blue chips, penny hay mid cap rơi vào trạng thái phân phối ở các vùng giá tham chiếu hoặc dưới tham chiếu.

Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi VN Index tiếp tục lặp lại trạng thái “xanh vỏ đỏ lòng” trong phiên 28-9, khi chỉ số tăng được 1,76 điểm lên 1.017,13 điểm, và lực tăng chủ đạo nằm ở nhóm CP ngân hàng. 

Có 2 cách lý giải cho diễn biến trên. Thứ nhất, dường như thị trường ở trạng thái có tin ra là bán, nên VN Index mới không bật tăng mạnh trước thông tin quan trọng như vậy. Tuy nhiên, cách lý giải này chỉ đúng khi thông tin đó đã được đem ra bàn luận, mổ xẻ từ trước và nhận được nhiều kỳ vọng. Thực tế thời điểm nâng hạng được bàn nhiều nhất là cuối năm 2017 chứ không phải tại hiện nay.

Vì vậy, có thể thấy đối với những NĐT cá nhân, việc nâng hạng là một sự bất ngờ hơn là những kỳ vọng trong những ngày gần đây. Một dẫn chứng nữa chính động thái của khối ngoại trong 2 phiên 27 và 28-9, tức sau khi tin nâng hạng xuất hiện đều là mua ròng. Trên sàn HOSE, khối này gom ròng trong 2 phiên lần lượt 101 và 211 tỷ đồng, giá trị rất khả quan. Rõ ràng hiệu ứng có tin ra là bán cũng không hợp lý với động thái của khối ngoại. 

Thứ hai, từ 890 điểm đầu tháng 7, VN Index hiện tăng lên hơn 1.010 điểm, nghĩa là đã tăng đến hơn 120 điểm sau khoảng 3 tháng. Đây là mức tăng cực kỳ tích cực, và phải thành thực mà nói cách đây 1 tháng khả năng VN Index có thể trụ được trên ngưỡng 1.000 điểm của VN Index không phải ai cũng nghĩ đến.

Phần lớn, quãng đường đi lên của VN Index những tháng qua phát xuất từ nội tại của thị trường, tức là giá CP rẻ, VN Index điều chỉnh đủ mạnh để bật lên trở lại hơn là một thông tin rõ nét gì mang tính trợ lực. Theo một số chỉ báo kỹ thuật, ngưỡng 1.020 điểm có thể là ngưỡng cản trong ngắn hạn của chỉ số này. Nói đến đây, có thể phần nào tách bạch được ảnh hưởng của thông tin nâng hạng với diễn biến của thị trường. 

Tháng 10 có gì hay?
Trong một chừng mực nào đó, phản ứng của thị trường với thông tin nâng hạng 2 phiên cuối tuần cũng là một tín hiệu cảnh báo rằng, sự hưng phấn thái quá với những câu chuyện được nhắc đến nhiều trong quá khứ sẽ không có lợi trong ngắn hạn. Thông tin càng xuất hiện về sau, lặp lại nhiều lần sẽ được tiếp thu một cách thận trọng hơn.

Vì để được chính thức nâng hạng, thị trường Việt Nam sẽ cần tiếp tục duy trì, cải thiện tốt hơn các tiêu chí được đề ra và thời gian tối thiểu xem xét là 1 năm. Khoảng thời gian này không phải quá dài, nhưng chắc chắn không ngắn. Vì vậy, từ chỗ “dự bị” lên đến “chính thức” nâng hạng, thị trường Việt Nam sẽ còn rất nhiều câu chuyện, cũng như chuyển động đáng theo dõi. 

Hôm nay cũng là phiên giao dịch đầu tiên của tháng 10,  cũng là của quý cuối cùng năm 2018, tất nhiên đây là một tháng rất đáng chờ đợi của thị trường Việt Nam, bởi thống kê trong những năm gần đây, các quý IV-2018 thường đem lại các diễn biến bất ngờ, phần nhiều là tích cực.

Có 2 thông tin mang tính chất bản lề cho TTCK trong tháng 10 nói riêng và quý IV-2018 nói chung. Thứ nhất, đây là mùa công bố KQKD quý III mà các thông số trong BCTC của các doanh nghiệp niêm yết trong quý này gần như bộc lộ về bức tranh của cả năm. Cụ thể khả năng doanh nghiệp có hoàn thành được kế hoạch năm hay không sẽ phụ thuộc rất lớn vào kết quả của quý III.

Nhưng ở đây lại có vấn đề quý III vốn là quý quan trọng, báo cáo lại không phải soát xét, nên có thể sẽ có những toan tính nhất định cả về số liệu lẫn thời gian trong việc công bố số liệu ra bên ngoài. Doanh nghiệp ngoài chuyện cân nhắc hạch toán doanh thu, lợi nhuận, chi phí… bao nhiêu cũng phải nhìn cả diễn biến thị trường. Điều này có thể tạo ra một khoảng trống thông tin trong 20 ngày đầu của tháng 10. 

Tất nhiên doanh nghiệp nào làm ăn tốt, chịu công bố sớm, đương nhiên CP hưởng lợi, nhưng nếu số lượng không nhiều, không tạo ra ảnh hưởng lên cả thị trường. Khoảng 20 ngày đầu tháng 10 có khả năng VN Index sẽ kiểm nghiệm khả năng xây chắc ngưỡng hỗ trợ 1.000 điểm và thị trường sẽ có nhiều biến động.

Quyết định thành công giai đoạn này phụ thuộc khả năng lựa chọn nhóm ngành CP thu hút dòng tiền cũng như báo hiệu kết quả tốt. Thông tin kế tiếp cũng đáng chờ đợi liên quan đến hoạt động thoái vốn của Nhà nước trong những tháng cuối năm để đảm bảo đúng như lộ trình đã được chuẩn bị. Nghĩa là nguồn hàng hóa có khả năng phong phú hơn, cung tăng lên nếu đi kèm với chất lượng cũng sẽ thu hút được dòng tiền và tạo ra thanh khoản tốt cho thị trường. 

Phiên giao dịch cuối cùng của tháng 9, giá trị giao dịch khớp lệnh tại HOSE đã lên đến hơn 5.100 tỷ đồng, đây là một con số cực kỳ tích cực và phải khá lâu rồi mới quay trở lại. Có thể nói thông tin nâng hạng về mặt dài hạn, kỳ vọng KQKD quý III-2018 cùng với nguồn cung hàng hóa sẽ giúp cho thị trường trong tháng 10 sẽ có nhiều diễn biến bất ngờ và thực sự sôi động.