Một trong những động lực chính của ngành công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ đã trở thành mục tiêu của một cuộc tấn công chết người vào chiều 23/10, giờ địa phương.
Vụ tấn công vào TUSAS do nhà nước điều hành đã khiến ít nhất 5 người thiệt mạng và 22 người bị thương.
Sự việc diễn ra một ngày sau tuyên bố chưa từng có từ một nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân tộc Thổ Nhĩ Kỳ về khả năng nối lại tiến trình hòa bình với Đảng Công nhân người Kurd (PKK) bị cấm ở nước này.
Nhóm này bị Thổ Nhĩ Kỳ, Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu coi là một nhóm “khủng bố”, đã chiến đấu chống lại nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ trong 40 năm. Thời điểm diễn ra cuộc tấn công hôm thứ Tư khiến các nhà quan sát tin rằng PKK có thể đang gửi đi một thông điệp rằng họ chưa sẵn sàng hạ vũ khí.
Sau đây là những thông tin cần biết về vụ việc và những gì có thể liên quan.
Chuyện gì đã xảy ra ở Thổ Nhĩ Kỳ và khi nào?
Gần 4 giờ chiều (13:00 GMT) ngày thứ Tư, tiếng súng và tiếng nổ đã được báo cáo tại trụ sở của TUSAS do nhà nước điều hành.
Những cảnh quay tại hiện trường do phương tiện truyền thông địa phương phát sóng ban đầu cho thấy những đám khói lớn và một đám cháy lớn, trong khi các lực lượng cứu hộ nhanh chóng có mặt tại hiện trường.
Bộ trưởng Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ Ali Yerlikaya đã xác nhận vụ tấn công trong một bài đăng trên X. “Một vụ tấn công khủng bố đã được thực hiện nhằm vào cơ sở Ankara Kahramankazan của Turkish Aerospace Industries”, ông viết.
Đoạn phim an ninh cho thấy 3 người trong một chiếc taxi màu vàng đến một trong những lối vào của khu phức hợp. Một trong những kẻ tấn công xâm nhập vào tòa nhà và nổ súng. Sinem Koseoglu của Al Jazeera, đưa tin từ Ankara, cho biết một vụ nổ xảy ra bên cạnh một trạm an ninh và có thể đã làm bị thương nhân viên an ninh.
Các nhân chứng cho biết những kẻ tấn công đã quen thuộc với cách bố trí tòa nhà và các vụ nổ có thể xảy ra ở các lối ra khác nhau khi nhân viên rời khỏi nơi làm việc trong ngày. Họ nói thêm rằng chính quyền đã đưa nhân viên vào bên trong tòa nhà đến nơi trú ẩn và không ai được phép rời đi trong vài giờ.
"Nhiều chuyên gia hiện nay cho rằng đây là một cuộc tấn công khủng bố được lên kế hoạch có chiến lược", Koseoglu nói. Một số báo cáo của phương tiện truyền thông khẳng định rằng đây là một cuộc tấn công tự sát.
Chuyện này xảy ra ở đâu?
Vụ tấn công xảy ra tại trụ sở của TUSAS ở Kahramankazan, khu vực nằm ở phía bắc thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ.
Ai là người đứng sau vụ việc này?
Hình ảnh từ camera an ninh trong vụ việc, được phát trên truyền hình, cho thấy một người đàn ông mặc thường phục mang theo ba lô và cầm một khẩu súng trường tấn công, và một người phụ nữ cũng mang theo một khẩu súng trường tấn công.
Yerlikaya, Bộ trưởng Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ, xác nhận rằng một trong những kẻ tấn công là một phụ nữ.
Phát biểu với các phóng viên vào tối thứ Tư, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Yasar Guler cáo buộc PKK đã thực hiện vụ tấn công. Cho đến nay, chưa có nhóm nào nhận trách nhiệm.
Theo Koseoglu, Đảng Giải phóng Nhân dân Cách mạng cực tả của Thổ Nhĩ Kỳ (DHKP-C) cũng nằm trong tầm ngắm.
Tiến trình hòa bình giữa Thổ Nhĩ Kỳ và PKK đã bị phá vỡ vào năm 2015, và nhóm này cùng các chi nhánh đã thực hiện một số cuộc tấn công trong những năm tiếp theo, khi quân đội và lực lượng an ninh Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành các hoạt động chống lại PKK ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như ở Iraq và Syria.
Số lượng các vụ tấn công ở các thành phố lớn của Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm mạnh kể từ năm 2017.
Trong một tuyên bố chưa từng có vào thứ Ba, lãnh đạo Đảng Phong trào Dân tộc và đồng minh của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan, Devlet Bahceli, đã gợi ý rằng thủ lĩnh PKK đang bị cầm tù Abdullah Ocalan - bị giam giữ từ năm 1999 - có thể được phép phát biểu tại Quốc hội nếu ông này chấm dứt cuộc nổi loạn và giải tán tổ chức của mình - một dấu hiệu cho thấy tiến trình hòa bình có thể được khôi phục.
Nhưng theo các chuyên gia, vụ tấn công hôm thứ Tư có thể là một thông điệp cho thấy PKK vẫn chưa muốn hạ vũ khí và bình thường hóa quan hệ với chính phủ.
“Đây là một thông điệp rằng ngành công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ có thể bị nhắm mục tiêu và gây hại”, Omer Ozkizilcik, thành viên không thường trú tại Chương trình Trung Đông của Hội đồng Đại Tây Dương cho biết. “Máy bay không người lái của Thổ Nhĩ Kỳ là một yếu tố thay đổi cuộc chơi lớn trong nỗ lực chống khủng bố của Thổ Nhĩ Kỳ. Do đó, việc nhắm mục tiêu vào nó có ý nghĩa tượng trưng rất lớn”.
Chúng ta biết gì về các nạn nhân?
- Ít nhất 5 người đã thiệt mạng và ít nhất 22 người bị thương.
- Những người thiệt mạng được nêu tên là Cengiz Coskun, một nhân viên kiểm soát chất lượng của công ty, kỹ sư cơ khí Zahide Guclu, nhân viên TUSAS Hasan Huseyin Canbaz, nhân viên bảo vệ Atakan Sahin Erdogan và tài xế taxi Murat Arslan.
- Guclu đang trên đường đến lối vào khu nhà để nhận hoa do chồng cô gửi đến thì vụ tấn công xảy ra.
- Arslan đã bị những kẻ tấn công giết chết sau khi chúng lên xe của anh tại một trạm taxi. Sau đó, chúng giấu xác anh trong cốp xe taxi.
Khu vực này hiện tại có an toàn không?
Yerlikaya cho biết "hai tên khủng bố đã bị vô hiệu hóa" trong bài đăng trên X vào thứ Tư.
Lực lượng đặc nhiệm đã được triển khai đến khu vực này trong khi máy bay không người lái đang rà soát khắp nơi.
Tin tức mới nhất về tình hình hiện nay thế nào?
Trong những giờ sau vụ tấn công, mọi người xếp hàng bên ngoài công trường để biết thêm thông tin về những người thân làm việc bên trong. Theo Koseoglu, có khoảng 7.500 nhân viên có mặt tại công trường trong vụ tấn công.
Tất cả các đơn vị an ninh trong nước đều trong tình trạng báo động và văn phòng công tố viên trưởng của Thổ Nhĩ Kỳ đã mở cuộc điều tra tư pháp về vụ tấn công.
Chúng ta biết gì về TUSAS?
Được thành lập vào năm 1973, TUSAS đã phát triển máy bay chiến đấu nội địa đầu tiên của đất nước, Kaan, cũng như một loạt máy bay không người lái, vệ tinh và trực thăng phục vụ cho cả mục đích dân sự và quân sự.
Ngoài ra, theo Koseoglu của Al Jazeera, tình báo và quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành các hoạt động xuyên biên giới nhắm vào các thành viên PKK ở miền bắc Syria và Iraq bằng máy bay không người lái do TUSAS sản xuất.
Công ty thuộc sở hữu chung của Quỹ Lực lượng Vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ và chính phủ và sử dụng khoảng 15.000 nhân viên.
Một triển lãm quốc phòng, hàng không và vũ trụ quốc tế cũng đang diễn ra tại Istanbul, có sự tham dự của nhà ngoại giao hàng đầu của Ukraine và các quan chức quân sự Thổ Nhĩ Kỳ trong tuần này. Chỉ vài giờ trước vụ tấn công, Yerlikaya đã đăng tải hình ảnh từ chuyến thăm hội chợ thương mại của mình.
Phản ứng thế nào?
Tổng thống Erdogan, người hiện đang tham dự hội nghị BRICS tại thành phố Kazan của Nga, gọi vụ việc này là một "cuộc tấn công khủng bố tàn bạo".
Tổng thư ký NATO Mark Rutte lên án vụ tấn công và cho biết ông đã nói chuyện với Erodgan trong khi cam kết rằng liên minh quân sự này sẽ sát cánh cùng đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ. Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Thổ Nhĩ Kỳ cũng lên án vụ tấn công, trong khi Tổng thống Nga Vladimir Putin bày tỏ lời chia buồn.
Và người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ John Kirby đã "mạnh mẽ" lên án vụ tấn công, đồng thời nói thêm "chúng tôi cầu nguyện cho tất cả những người bị ảnh hưởng và gia đình của họ, và tất nhiên, cho cả người dân Thổ Nhĩ Kỳ vào thời điểm vô cùng khó khăn này".
