Thuế bảo vệ môi trường (BVMT) là sắc thuế mới, sẽ áp dụng từ ngày 1-1-2012. Để thông tin cho các DN và người tiêu dùng hiểu và thực thi, bà NGUYỄN THỊ CÚC, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA), đã giải thích cặn kẽ về việc áp dụng thuế này:
Có 8 nhóm đối tượng chịu thuế BVMT: xăng, dầu, mỡ nhờn; than đá; dung dịch hydro, chloro, fluoro, carbon; túi nylon thuộc diện chịu thuế; thuốc diệt cỏ thuộc loại hạn chế sử dụng; thuốc trừ mối thuộc loại hạn chế sử dụng; thuốc bảo quản lâm sản thuộc loại hạn chế sử dụng; thuốc khử trùng kho thuộc loại hạn chế sử dụng.
Đó là những sản phẩm cấp thiết nhất cần phải bị đánh thuế để hạn chế sử dụng. Thuế BVMT được ban hành để hướng người tiêu dùng vào việc hạn chế sử dụng những sản phẩm gây ô nhiễm môi trường và dần chuyển sang những sản phẩm thân thiện hơn góp phần vào sự phát triển bền vững. Song nói như thế không có nghĩa việc ban hành luật thuế này có thể làm giảm nhanh chóng tình trạng ô nhiễm môi trường. Nó phải được áp dụng song hành với những luật và chính sách khác của Nhà nước cũng như ý thức chung tay của người dân.
Các DN cũng chịu ảnh hưởng của luật thuế này. Thí dụ khi đánh thuế BVMT vào sản phẩm túi nylon với mức khá cao là 30.000-50.000 đồng/kg, giá bán sản phẩm này buộc phải thay đổi. Nếu trước đây nhà sản xuất bán với giá 30.000 đồng/kg, nay để duy trì phải bán với mức khoảng 70.000 đồng/kg, với mức giá quá cao như thế lượng tiêu thụ sẽ giảm.
Hành vi cho không túi nylon của người bán hàng sẽ phải thay bằng việc bán túi nylon cho khách hoặc chuyển qua sử dụng các loại túi thân thiện môi trường. Lâu dần túi nylon có thể bị “khai tử” hoàn toàn. Như vậy, nhà sản xuất phải đứng trước bài toán chuyển đổi loại hình sản phẩm sang túi giấy, hoặc một sản phẩm nào đó.
Theo quy định, tổng các khoản thu sẽ được dành chi cho các hoạt động như an ninh quốc phòng, giáo dục, y tế…, nhưng nếu tính riêng khoản thu của thuế BVMT để tái đầu tư các hoạt động BVMT sẽ không là bao so với các khoản Nhà nước chi ra cho hoạt động này. Việc đóng thuế là nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức trong xã hội và bản thân họ cũng đang được hưởng quyền lợi gián tiếp thông qua các phúc lợi công cộng như an ninh, môi trường…
Cách thu của loại thuế mới này như sau: Người nộp thuế bao gồm: tổ chức, cá nhân, hộ gia đình sản xuất, nhập khẩu hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế BVMT; người nộp thuế trong một số trường hợp cụ thể (ủy thác nhập khẩu hàng hóa…).
Người nộp thuế vẫn thực hiện tự khai, tự tính, tự nộp. Cơ quan thuế chỉ có chức năng tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra mà thôi. Từ bây giờ cho đến khi luật thuế mới chính thức được áp dụng Hội Tư vấn thuế Việt Nam sẽ còn có thêm nhiều chương trình, hội thảo nhằm giải đáp thắc mắc về luật thuế này.
