Liên quan đến nguy cơ tạm ngưng tiếp nhận tàu và hàng hóa tại Tân Cảng-Cát Lái (Thành phố Hồ Chí Minh) do số container tồn đọng tại cảng này tăng cao, Cục Hàng hải Việt Nam vừa có phương án xử lý những khó khăn, vướng mắc đến giải phóng hàng ở cảng Cát Lái.
3 nhóm giải pháp để giải tỏa áp lực hàng
Báo cáo của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn cho thấy tại khu vực Thành phố Hồ Chí Minh sau 3 tuần áp dụng giãn cách xã hội, sản lượng container nhập về bãi từ tàu biển vẫn tăng trưởng nhưng sản lượng container xuất theo đường bộ, số lượt xe ra, vào cảng giao nhận container liên tục giảm, dẫn đến số lượng container tồn tại ở bãi Cát Lái tăng cao.
Nguyên nhân do một số nhà máy, xí nghiệp ở khu vực phải thu hẹp sản xuất hoặc ngừng hoạt động do bị phong tỏa để phòng chống dịch COVID-19 nên nhu cầu lấy hàng tại cảng giảm. Việc hàng hóa tồn tại bãi tăng cao dẫn đến nguy cơ cảng trong thời gian tới phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu.
Theo tính toán của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, kế hoạch làm hàng của cảng Tân Cảng-Cát Lái sẽ tiếp tục duy trì đến ngày 15/8/2021 (đạt mức cao nhất 97,5% hàng tồn bãi). Kế hoạch này sẽ tiếp tục được Tổng công ty cập nhật và điều chỉnh hàng ngày, hàng tuần để giảm thiểu nguy cơ ngừng hoạt động của cảng.
Tuy nhiên, với tình hình dịch bệnh diễn biến tiếp tục phức tạp, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận tăng cường thêm các giải pháp quyết liệt hơn; các nhà máy, xí nghiệp tiếp tục phải hạn chế hoặc dừng sản xuất, sản lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng Tân Cảng-Cát Lái và các cảng trong khu vực sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, các hãng tàu sẽ phải điều chỉnh lịch tàu vào các cảng của khu vực.
Trước tình hình cấp bách trên, ông Nguyễn Xuân Sang, Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam cho biết đã cùng các đơn vị thống nhất thực hiện 3 nhóm chính để giảm tải áp lực hàng hóa tại cảng.
Cụ thể, nhóm giải pháp nhằm tăng năng lực giải phóng hàng ra khỏi cảng, Cục Hàng hải giao Chi cục Hàng hải Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn rà soát và làm việc cụ thể với từng chủ hàng có hàng tồn tại cảng để thống nhất cùng chủ hàng tháo gỡ các khó khăn vướng mắc sớm nhận hàng.
Nhóm giải pháp tăng năng lực khai thác của bãi cảng, Cục Hàng hải giao cho Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn chủ động điều chỉnh chất xếp container giữa các khu vực bãi container hàng nhập, hàng xuất, container rỗng cho phù hợp để tăng khả năng tiếp nhận cho container hàng nhập; nâng tối đa khả năng xếp dỡ container trên bãi; điều chuyển bớt các container rỗng ra ngoài phạm vi cảng; điều chỉnh thời gian tiếp nhận container hàng xuất phù hợp...
Nhóm giải pháp giảm lượng hàng nhập về cảng, Cục yêu cầu tạm thời ngưng chuyển container hàng nhập từ các cảng khu vực Cái Mép, cảng Tân Cảng-Hiệp Phước về cảng Tân Cảng-Cát Lái (chủ hàng nhận trực tiếp ở khu vực Cái Mép hoặc cảng Tân Cảng-Hiệp Phước, các cảng cạn, cảng khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long nơi gần nhà máy, doanh nghiệp của mình); làm việc với các chủ hàng, hãng tàu hạn chế số tuyến tàu hoặc giãn tiến độ nhập container hàng nhập về cảng của các doanh nghiệp, nhà máy đang giảm quy mô và sản lượng sản xuất.
Điều tiết tàu hàng giữa các cảng
Trên cơ sở khảo sát năng lực tiếp nhận xếp dỡ của các cảng lân cận trong khu vực, Cục Hàng hải Việt Nam đã giao Cảng vụ Hàng hải thành phố Hồ Chí Minh xây dựng phương án điều tiết tuyến tàu cập cảng Cát Lái sang các cảng lân cận trong trường hợp cảng Tân Cảng-Cát Lái phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu.
Theo ông Sang, hiện nay, Cục Hàng hải thành lập Sở Chỉ huy tiền phương tại Chi cục Hàng hải Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh để trực tiếp phối hợp với các doanh nghiệp cảng, tổ chức, cá nhân có liên quan để nhanh chóng xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc phát sinh để bảo đảm duy trì hoạt động các cảng.
“Trong trường hợp dịch bệnh còn kéo dài, khi đã điều tiết hàng hóa sang các cảng khác nhưng cũng phải lần lượt tạm ngừng tiếp nhận tàu là khó tránh khỏi, Cục Hàng hải Việt Nam đã có văn bản chỉ đạo các Cảng vụ Hàng hải trong cả nước dự liệu tình huống diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 để chủ động xây dựng kế hoạch điều tiết hàng hóa trong từng khu vực cảng biển và giữa các khu vực với nhau,” ông Sang khẳng định.
Cục Hàng hải Việt Nam đề nghị Bộ Giao thông Vận tải xem xét báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ủy ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan có cơ chế cho phép Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn vận chuyển container hàng nhập khẩu nói chung, trong đó có container tồn đọng trên 90 ngày về lưu giữ, thông quan, giao cho khách hàng và thanh lý hàng tồn đọng tại các cơ sở của Tổng công ty và sẽ cam kết chịu trách nhiệm nguyên trạng của hàng hóa khi chuyển và lưu trữ; Hải quan nhanh chóng thanh lý hàng tồn đọng.
Tổng cục Hải quan mở rộng các danh mục hồ sơ được tải lên cổng thông tin một cửa quốc gia mà không cần bản giấy, trước mắt Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh cho phép doanh nghiệp nộp bản chứng thư scan bằng điện tử trong thời gian áp dụng Chỉ thị 16/CT-TTg và bổ sung bản gốc sau để hạn chế người đến cảng làm thủ tục; ban hành cơ chế riêng trong việc làm thủ tục thông quan và vận chuyển hàng hóa nhập khẩu từ các cảng biển, cửa khẩu về lưu giữ tại các địa điểm thông quan trung gian.
Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Nai quan tâm ưu tiên cho lực lượng lao động trong dây chuyền sản xuất cảng; cho phép số lao động cần kíp trong dây chuyền sản xuất cảng (nếu không lưu trú ở khu vực dân cư đang bị phong tỏa) được cấp phép lưu thông đến cảng làm việc.
Ngoài ra, Cục Hàng hải đề nghị Tổng cục Đường bộ Việt Nam nâng cấp chương trình phần mềm cấp QR Code online cũng như tiếp tục tạo cơ chế thuận lợi hơn trong việc cấp phép lưu hành cho đối tượng lái xe container; thống nhất sử dụng một app thông minh để theo dõi, cập nhật thông tin xét nghiệm, test nhanh lái xe; chỉ đạo Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh lập điểm xét nghiệm nhanh và cấp giấy 24/7 tại Trường tiểu học Lương Thế Vinh, địa chỉ số 215 Trương Văn Bang, Thành phố Thủ Đức để phục vụ đối tượng lái xe có giấy chứng nhận hết hạn hoặc sắp hết hạn ra, vào cảng Tân Cảng-Cát Lái được thuận tiện, nhanh chóng.
