Nguy cơ ảnh hưởng đến tăng trưởng
Theo phân tích của Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM (HIDS), năm 2024 có một số nguy cơ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế TPHCM. Thứ nhất, xuất nhập khẩu vẫn chịu tác động tiêu cực do tổng cầu giảm mạnh tại một số thị trường đối tác chủ lực của TP.
Chỉ số IIP tháng 1 giảm 4,5% so với tháng 12-2023 và chỉ số tồn kho tăng cao, cho thấy ngành sản xuất gặp khó khăn do cầu tiêu dùng giảm. Thứ hai, thuế tối thiểu toàn cầu 15% dự kiến áp dụng từ ngày 1-1 và cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBMA), các loại thuế môi trường liên quan được áp dụng ở châu Âu và nhiều nước đối tác thương mại khác của TP, sẽ tạo ra cơ hội và thách thức mới trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và trong thương mại quốc tế.
Từ phân tích trên, HIDS cho rằng quý I-2024 rất khó kỳ vọng vào động lực tăng trưởng kinh tế từ xuất nhập khẩu. Động lực từ tiêu dùng nội địa cũng đã suy giảm sau Covid-19 và cần thời gian để phục hồi, nên khó tạo ra cú hích mạnh cho nền kinh tế. Đầu tư khu vực tư nhân khó có đột phá do bị suy kiệt sau những năm ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Vì vậy, động lực chính làm bệ đỡ tăng trưởng kinh tế TP quý I-2024 là đầu tư công nếu được thực hiện mạnh mẽ, quyết liệt, sẽ kích hoạt đầu tư tư nhân và tiêu dùng. Đầu tư công trên thực tế sẽ giúp hình thành thu nhập của người lao động, nhà cung ứng, qua đó lan tỏa thu nhập cho nền kinh tế, tạo được sức cầu nội địa. Bên cạnh đó, vốn FDI cũng sẽ là động lực tạo đà tăng trưởng cho TP trong quý I-2024.
Tập trung hoàn thành các thủ tục đầu tư, xây dựng, giải quyết các vướng mắc, tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công ngay từ những ngày đầu năm 2024.
Trái với bức tranh kinh tế ảm đạm vào tháng 1-2023, tháng 1-2024 cho thấy các động lực tăng trưởng kinh tế vẫn tiếp tục giữ được đà tăng trưởng từ quý IV-2023 như cầu tiêu dùng, FDI, đầu tư công, sản xuất công nghiệp, ngành du lịch tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, niềm tin của doanh nghiệp được phục hồi, thị trường bất động sản quý I và II-2024 sẽ tiếp tục duy trì tín hiệu tốt từ cuối năm 2023, và từ cuối quý III-2024 sẽ phục hồi mạnh mẽ hơn.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp bước vào chu kỳ tăng trưởng mới bền vững hơn. Thị trường tiền tệ với mặt bằng lãi suất thấp đã giúp TPHCM duy trì tăng trưởng kinh tế không quá thấp và điều này sẽ tiếp tục trong năm 2024.
Nỗ lực ngay những tháng đầu năm
Theo Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng, một trong những nội dung để kích kinh tế TP ngay từ những tháng đầu năm là tăng cường triển khai các dự án trọng điểm, giải ngân đầu tư công để thúc đẩy các ngành nghề khác. Năm nay TP giao và phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công 78.746,106 tỷ đồng, bao gồm vốn ngân sách trung ương 3.168,89 tỷ đồng và vốn ngân sách địa phương 75.577,216 tỷ đồng. Tính đến ngày 26-1, tổng vốn kế hoạch đầu tư công năm 2024 của TP đã giải ngân 178,169 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Văn Dũng nhấn mạnh, để tạo đà cho kinh tế TP vượt qua khó khăn, tăng trưởng trong các tháng tới cần tập trung thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công; đẩy nhanh triển khai các dự án trọng điểm, xác định là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của TP trong năm 2024. Các sở ban ngành TP, UBND các quận, huyện và TP Thủ Đức, các chủ đầu tư tuân thủ nghiêm kỷ cương, kỷ luật trong thực hiện nhiệm vụ giải ngân đầu tư công…
Cụ thể, thủ trưởng các sở ban ngành TP, UBND các quận, huyện và TP Thủ Đức, tổ trưởng các tổ công tác về đầu tư công của TP (tổ công tác về các dự án ODA, dự án được giao vốn lớn và dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng) và các chủ đầu tư dự án tích cực triển khai dự án và giải ngân vốn đầu tư công. Thường xuyên rà soát, đôn đốc, kịp thời phát hiện và tập trung giải quyết, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh của từng dự án, nhất là các dự án trọng điểm; đề xuất các giải pháp và có lộ trình thực hiện cụ thể…
Các đơn vị khẩn trương hoàn thiện kế hoạch giải ngân của từng dự án theo từng tuần, từng tháng, và cam kết thực hiện giải ngân hết số vốn được giao trong năm. Trong đó hoàn tất các thủ tục đầu tư để triển khai thi công và giải ngân vốn theo tiến độ, như dự án nhóm C trước ngày 31-3-2024; các dự án nhóm A, B trước ngày 31-6-2024; đảm bảo tỷ lệ giải ngân cả năm 2024 đạt từ 95% trở lên theo kế hoạch giải ngân thủ trưởng các đơn vị đã ký cam kết.
Rút ngắn ít nhất 30% thời gian giải quyết hồ sơ, thủ tục đầu tư để triển khai thi công dự án theo quy định; khẩn trương, chủ động hướng dẫn chi tiết, cụ thể cho các cơ quan, đơn vị đối với các hồ sơ trình duyệt không đáp ứng các quy định, tránh xảy ra tình trạng phải thực hiện trình, thẩm định nhiều lần, ảnh hưởng tiến độ thực hiện, giải ngân của dự án…
Các đơn vị chức năng phối hợp với Sở Nội vụ rà soát quy định pháp luật, tham mưu UBND TP đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho các địa phương thực hiện một số thủ tục (về quy hoạch, đất đai...) trong triển khai thực hiện và giải ngân vốn các dự án đầu tư công.
Đẩy nhanh tiến độ hoàn tất thủ tục chuẩn bị đầu tư, trình cấp thẩm quyền thông qua chủ trương đầu tư các dự án giao thông trọng điểm, kết nối vùng, như Vành đai 4, cao tốc TPHCM - Mộc Bài, cầu Thủ Thiêm 4, cầu Cần Giờ... Đẩy nhanh tiến độ tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để phấn đấu hoàn thành tuyến đường sắt đô thị số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) và số 2 (Bến Thành - Tham Lương)...
Phối hợp xử lý, tháo gỡ khó khăn trong việc đấu giá, giao đất, triển khai thực hiện dự án; đẩy nhanh tiến độ trong việc thẩm định phương án giá đất, trình UBND TP xem xét, quyết định, nhằm khai thác nguồn thu từ nhà đất thông qua bán đấu giá các khu đất, thu nghĩa vụ tài chính.
Trong đó xác định cụ thể các nguồn thu từ việc bán đấu giá các khu đất và thu nghĩa vụ tài chính các dự án thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm; nguồn thu từ tổ chức bán đấu giá các khu đất còn lại trên địa bàn TP; nguồn thu nghĩa vụ tài chính các dự án còn lại trên địa bàn TP.
