TPHCM xây dựng bộ tiêu chí nông thôn mới phù hợp với quá trình đô thị hóa

Sáng 28-11, Thành ủy TPHCM đã tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2010-2020; phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2020-2025.

Tham dự hội nghị có các đồng chí: Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM; Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TPHCM; Lê Thanh Liêm, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TPHCM, Trưởng Ban chỉ đạo Thành ủy về Chương trình xây dựng NTM TPHCM; Tô Thị Bích Châu, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM; Phạm Đức Hải, Phó Chủ tịch HĐND TPHCM; Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT cùng đại diện các sở, ban ngành, doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) và các hộ nông dân sản xuất giỏi trên địa bàn TPHCM.

Khoảng cách thu nhập giữa nông thôn và thành thị khá lớn (thu nhập bình quân khu vực nông thôn năm 2008 là 15,73 triệu đồng/người/năm chỉ bằng 55,5% thu nhập thành thị là 28,32 triệu đồng/người/năm). Từ đó, thu nhập người dân vùng nông thôn TP tăng hàng năm, năm 2019 đạt gần 63,1 triệu đồng/người (tăng 2,72 lần so với năm 2010).

Đến nay, 56 xã xây dựng NTM đã hoàn thành và được phê duyệt đề án quy hoạch xây dựng NTM. TP đầu tư 9.188 công trình phục vụ phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội tại khu vực nông thôn, duy tu, nâng cấp, làm mới 741 công trình giao thông, với chiều dài 1.233,6 km, tổng vốn đầu tư gần 5.200 tỷ đồng.

Ngoài ra, TP đầu tư 445 công trình thủy lợi, với chiều dài 408 km, tổng vốn đầu tư 907,1 tỷ đồng, góp phần làm giảm nguy cơ xâm nhập mặn, giữ ngọt, phục vụ sản xuất nông nghiệp, góp phần đảm bảo ổn định cuộc sống của người dân. 100% hộ dân có điện sử dụng thường xuyên. Sửa chữa, xây mới thay thế và xây mới 190 trường học, kinh phí đầu tư 3.826,5 tỷ đồng. Tổng số trường công lập hiện có 277 trường, trong đó có 215/277 trường đạt chuẩn, tỷ lệ 77,61%.

Khoảng cách chênh lệch giữa thu nhập nông thôn và thành thị dần thu hẹp. Năm 2019 thu nhập của người dân vùng nông thôn 63,096 triệu đồng/người/năm, tăng 301,12% so với năm 2008 - năm đầu tiên bắt đầu thực hiện.

Nếu năm 2008, thu nhập bình quân đầu người ở khu vực nông thôn TP bằng 55,5% so với thu nhập khu vực thành thị thì đến năm 2010 là 66,5%, năm 2016 là 71,9%, năm 2019 là 72,57%. TP không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo quốc gia, chuẩn nghèo TP được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo được kéo giảm.

Đến đầu năm 2019, số hộ nghèo có thu nhập bình quân từ dưới 21 triệu đồng/người/năm trở xuống là 1.777 hộ, chiếm tỷ lệ 0,41% trong tổng hộ dân 5 huyện. Năng suất lao động khu vực nông thôn được cải thiện: Năng suất lao động năm 2008 đạt 29,4 triệu đồng/người, năm 2018 đạt 90 triệu đồng/người. Tốc độ tăng năng suất lao động năm 2018 so với năm 2008 đạt 206,1%.

Diện tích đất sản xuất nông nghiệp bình quân giảm khoảng 900ha/năm, số hộ nông lâm ngư nghiệp bình quân giảm 6,38%/năm. Giá trị sản xuất nông nghiệp trên 1ha đất canh tác/năm tăng đều qua các năm, từ 158,5 triệu đồng/ha năm 2010, đạt 502 triệu đồng/ha/năm 2018 (cao nhất cả nước, gấp hơn 5 lần bình quân cả nước, theo đánh giá của Bộ NN-PTNT).

Phát triển theo hướng nông nghiệp đô thị

Bên cạnh kết quả đạt được, hội nghị cũng chỉ ra rằng, kết quả xây dựng NTM của TP chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của TP: Công tác chỉ đạo điều hành, kiểm tra, giám sát, xem xét, xử lý những vấn đề phát sinh của một số đơn vị sở, ngành, huyện, xã chưa đạt yêu cầu. Còn tình trạng chậm trễ trong tham gia ý kiến; công tác phối hợp thiếu sự chủ động; tính sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện chưa nhiều. Còn có đơn vị trách nhiệm chưa cao trong tham mưu, đề xuất các cơ chế, chính sách thực hiện nông thôn mới; chưa kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện chương trình.

Để thực hiện được mục tiêu này, TP tiếp tục quán triệt, hướng dẫn, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng về chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn TPHCM giai đoạn 2020 - 2025. Thường xuyên cập nhật, phổ biến các mô hình, các điển hình tiên tiến, sáng kiến và kinh nghiệm hay về xây dựng NTM để nhân rộng.

Tăng cường thực hiện hiệu quả các giải pháp huy động nguồn lực, thực hiện lồng ghép, huy động tối đa nguồn lực địa phương để tổ chức triển khai chương trình. Tiếp tục huy động đóng góp của nhân dân theo nguyên tắc tự nguyện. Nâng cấp và hoàn thiện hạ tầng nông thôn đảm bảo đồng bộ, kết nối phục vụ hoạt động sản xuất và sinh hoạt của người dân.

Chú trọng đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn gắn với phát triển đô thị; kết nối liên xã, huyện; mở rộng và hiện đại hóa hệ thống cơ sở hạ tầng trung tâm cấp huyện, trong đó, chú trọng đầu tư hình thành và phát triển hệ thống cung ứng, kết nối nông sản hiện đại cấp huyện; ứng phó với thiên tai và biến đổi khí hậu.

Tập trung phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập người dân theo hướng bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu, trong đó, chú trọng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghệ sinh học; chú trọng đến các mô hình du lịch nông thôn, du lịch sinh thái, đẩy mạnh phát triển chương trình mỗi xã một sản phẩm gắn với các khu du lịch, tuyến điểm dừng chân…

Triển khai và hoàn thiện các cơ chế, chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp; phát triển các nhóm chủ lực; các chương trình, đề án phát triển nông nghiệp trọng điểm.