Đây là nhận định được trích từ Báo cáo tăng trưởng kinh tế Việt Nam quý II vừa được thực hiện bởi Bộ phận Nghiên cứu kinh tế và thị trường toàn cầu (Global Economics & Market Research) của UOB.
Tăng trưởng quý II không như kỳ vọng
Dữ liệu do Tổng cục Thống kê (GSO) công bố vào 29-6 cho thấy tốc độ tăng trưởng GDP thực tế của Việt Nam trong quý II đã tăng lên 4,14% so với cùng kỳ từ mức được điều chỉnh 3,28% trong quý I.
Tuy nhiên, theo UOB, kết quả này vượt xa mức dự báo chung là 3,8% nhưng thấp hơn kỳ vọng là 5,9%. Như đã diễn ra kể từ đầu năm nay, nguyên nhân chính dẫn đến kết quả tăng trưởng ảm đạm tiếp tục là do hoạt động sản xuất và nhu cầu bên ngoài sụt giảm. Nhìn chung, nửa đầu năm 2023, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 3,72% so với cùng kỳ, thấp hơn nhiều so với tốc độ 6,46% trong nửa đầu năm 2022 cũng như mục tiêu tăng trưởng chính thức là 6,5%.
 |
Dự báo tăng trưởng chính thức 6,5% năm 2023 có thể sẽ còn khó khăn hơn nữa sau kết quả trong nửa đầu năm |
Theo UOB, mặc dù các lĩnh vực trong nước đã hoạt động tốt lên, đặc biệt với các biện pháp tích cực gần đây bao gồm cắt giảm lãi suất cơ bản và thuế giá trị gia tăng (VAT), nhưng những biện pháp này vẫn chưa đủ. Những yếu tố thúc đẩy chẳng hạn như lĩnh vực sản xuất và ngoại thương sẽ cần trở lại bình thường để đóng góp mạnh mẽ hơn cho tăng trưởng.
Dựa trên các yếu tố trên và quỹ đạo hiện tại, UOB điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng cả năm của Việt Nam xuống 5,2%, từ dự báo trước đó là 6% và năm 2022 là 8%).
Cũng theo UOB, triển vọng phía trước sẽ đầy thách thức, đặc biệt là trong quý IV với mức cơ sở cao (về mặt giá trị) trong 1 năm trước đó. Trong đó, quý III năm nay sẽ là thời điểm quan trọng vì đây là những tháng thường chứng kiến hoạt động sản xuất và xuất khẩu tăng mạnh trước nhu cầu lễ hội cuối năm tại các thị trường phát triển.
Do đó, rủi ro suy giảm vẫn còn ở phía trước, đặc biệt nếu xuất khẩu và/hoặc sản xuất không có bất kỳ cải thiện đáng kể nào trong những tháng tới và sẽ khiến dự báo tăng trưởng 7% trong quý III của UOB cũng như dự báo cả năm là 5,2% gặp thách thức.
Thậm chí, dự báo tăng trưởng chính thức 6,5% có thể sẽ còn khó khăn hơn nữa sau kết quả trong nửa đầu năm 2023. Trong báo cáo đánh giá quốc gia mới nhất về Việt Nam hoàn thành vào cuối tháng 6, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã công bố dự báo tăng trưởng của Việt Nam ở mức 5,8%.
Tác động từ bên ngoài
Theo UOB, sự suy yếu của nhu cầu bên ngoài là yếu tố chính dẫn đến sự sụt giảm. Nguyên nhân chính khiến lĩnh vực sản xuất hoạt động kém hiệu quả chủ yếu đến từ nhu cầu bên ngoài sụt giảm, vốn đã xảy ra kể từ đầu năm 2023 và ở khắp các nền kinh tế xuất khẩu chủ chốt ở châu Á khi chính sách thắt chặt ở các thị trường phát triển siết chặt nhu cầu, cộng với căng thẳng Mỹ - Trung đang diễn ra gây khó khăn lên các hoạt động của chuỗi cung ứng.
Xuất khẩu trong quý II giảm 14,2% so với cùng kỳ trong khi nhập khẩu giảm 22,3% so với cùng kỳ. Kết quả này kéo dài từ quý I khi xuất khẩu giảm 11,9% so với cùng kỳ và nhập khẩu giảm. Trong nửa đầu năm nay, xuất khẩu đã giảm hơn 12% so với cùng kỳ năm ngoái do không có tháng nào tăng kể từ cuối năm 2022.
 |
Sản lượng hàng may mặc giảm 2,9% và sản lượng giày dép giảm 4,1% trong quý II |
GSO cũng công bố sản lượng điện thoại thông minh, mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đã giảm 27,1% so với cùng kỳ trong quý II xuống còn 39,8 triệu chiếc, trong khi sản lượng hàng may mặc giảm 2,9% và sản lượng giày dép giảm 4,1%.
Ở trong nước, doanh thu bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ trong nửa đầu năm nay tăng 10,9% so với cùng kỳ, trong khi giá tiêu dùng bình quân trong kỳ tăng 3,29%. Tốc độ lạm phát đã giảm bớt mặc dù nhu cầu trong nước còn mạnh mẽ. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tiếp tục giảm sâu, xuống 2,4% so với cùng kỳ trong quý II từ 4,18% so với cùng kỳ trong quý I, đạt mức dưới mục tiêu của chính phủ là 4,5%.
Lạm phát cơ bản (không bao gồm giá thực phẩm, năng lượng và các dịch vụ công khác) đã giảm xuống 4,48% trong quý II từ mức 5,01% trong quý I, tạo cơ hội cho ngân hàng trung ương nới lỏng lập trường chính sách của mình trong nửa đầu năm.
Dư địa để NHNN tiếp tục hạ lãi suất
Trước đà tăng trưởng yếu của nền kinh tế, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã hành động quyết liệt hơn chúng tôi dự đoán, bằng cách cắt giảm lãi suất tái cấp vốn tổng cộng 150 điểm cơ bản vào tháng 6 xuống còn 4,5%. Trước đó, UOB đã dự kiến việc cắt giảm lãi suất 100 điểm cơ bản trong nửa đầu năm 2023. Với những hành động này, NHNN đã thiên về chính sách nới lỏng hơn và nhiều khả năng sẽ có thể tiếp tục hạ lãi suất trong quý III.
Hoạt động xuất khẩu yếu với khả năng ảnh hưởng đến nhu cầu trong nước, việc Fed tạm dừng tăng lãi suất vào tháng 6 và có thể giảm lãi suất vào năm 2024, cũng như niềm tin vào tỷ giá hối đoái VND ổn định bất chấp các đợt giảm lãi suất trước đó đã thúc đẩy triển vọng cắt giảm lãi suất tiếp theo của Việt Nam trong năm nay.
Do đó, UOB dự đoán lãi suất sẽ giảm thêm 100 điểm cơ bản trong quý III trước khi NHNN tạm dừng để đánh giá các tác động.
