Trả đũa qua lại
Đứng đầu danh sách trừng phạt là ông Thierry Breton, cựu Ủy viên phụ trách thị trường nội khối của EU. Những cá nhân khác cùng bị áp dụng biện pháp này gồm: Imran Ahmed, lãnh đạo Trung tâm Chống thù hận kỹ thuật số (CCDH), Anna-Lena von Hodenberg và Josephine Ballon của Tổ chức HateAid tại Đức, cùng người đứng đầu Chỉ số Thông tin sai lệch toàn cầu (GDI) tại Anh Clare Melford.
Động thái của Mỹ nhằm vào các quy định mà châu Âu cho rằng hướng tới việc xây dựng không gian trực tuyến an toàn, lành mạnh cho người dùng, nhưng Washington cho là vượt quá phạm vi quy định hợp pháp; là hành động bất công nhằm vào các tập đoàn công nghệ Mỹ.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Sarah Rogers nhấn mạnh, dù Mỹ không áp dụng các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt kiểu Magnitsky (các biện pháp trừng phạt tài chính như đóng băng tài sản, cấm giao dịch và visa), nhưng Mỹ muốn gửi thông điệp sẽ “không được hoan nghênh trên đất Mỹ” nếu thúc đẩy việc kiểm duyệt ngôn luận của người Mỹ.
Ông Thierry Breton được coi là kiến trúc sư trưởng của Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA) của EU - bộ luật đặt ra các tiêu chuẩn kiểm soát nội dung và nghĩa vụ minh bạch đối với các nền tảng mạng xã hội lớn.
DSA được đánh giá là một trong những bộ luật tham vọng nhất của EU về kiểm soát nội dung trực tuyến, với việc áp đặt các quy định nghiêm ngặt hướng tới cấm hoạt động quảng cáo có chủ đích nhắm vào trẻ em hoặc dựa trên dữ liệu nhạy cảm, như: tôn giáo, giới tính, chủng tộc, quan điểm chính trị.
Những hành vi lừa người dùng cung cấp dữ liệu cá nhân trực tuyến cho các công ty cũng sẽ bị cấm.
Ông Thierry Breton bác bỏ mọi cáo buộc của Washington. EU và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng đồng loạt lên án mạnh mẽ, coi đây là hành vi đe dọa và cưỡng ép.
Phía EU khẳng định quyền chủ quyền trong việc điều chỉnh các hoạt động kinh tế dựa trên luật lệ và các giá trị dân chủ, đồng thời cho rằng tự do ngôn luận là giá trị cốt lõi chung mà cả hai bên cùng chia sẻ.
Khoét sâu rạn nứt
Vụ việc mới nhất này càng khoét sâu thêm những rạn nứt vốn có giữa Mỹ và các nước châu Âu xoay quanh nhiều vấn đề từ thương mại, quốc phòng đến quản lý không gian mạng.
Các nền tảng mạng xã hội của Mỹ. Ảnh: Bruegel
Căng thẳng giữa hai bên đã leo thang đỉnh điểm sau khi EU phạt nền tảng X của tỷ phú Elon Musk 120 triệu EUR (141,2 triệu USD) vào đầu tháng 12 vì vi phạm quy định minh bạch.
Trong động thái đáp trả, Mỹ đã cảnh báo có thể nhắm tới các doanh nghiệp châu Âu và đình chỉ một thỏa thuận hợp tác công nghệ với Anh do những lo ngại tương tự về Đạo luật An toàn trực tuyến của nước này.
Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) khẳng định nếu những hành vi này tiếp diễn, Mỹ sẵn sàng áp đặt các loại phí và biện pháp hạn chế lên các công ty châu Âu đang hoạt động tại thị trường Mỹ.
Washington cũng chỉ trích Đạo luật An toàn trực tuyến của Anh (tương tự DSA) và đình chỉ triển khai một thỏa thuận hợp tác công nghệ với London.
Đây không phải là lần đầu tiên Chính phủ Mỹ nhắm mục tiêu vào các cá nhân châu Âu. Trước đó, vào tháng 8, Washington cũng từng trừng phạt một thẩm phán người Pháp tại Tòa án Hình sự quốc tế liên quan các cuộc điều tra nhắm vào Israel và Mỹ.
