Muốn nền kinh tế khỏe mạnh phải đáp ứng hợp lý về vốn với lãi suất phù hợp để sản xuất thêm nhiều hàng hóa, dịch vụ, cung ứng cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Về nguyên tắc, nếu không thể bổ sung nhiều vốn cũng phải kích hoạt để những dòng vốn hiện tại trong nền kinh tế luân chuyển nhịp nhàng, giúp nền kinh tế vận hành hiệu quả hơn.
Vai trò của NHNN
Để bảo đảm tính thanh khoản nền kinh tế và các NHTM, việc hạ lãi suất cho vay hoàn toàn nằm trong tầm tay NHNN. Do vậy có ý kiến cho rằng NHNN cần linh hoạt hành động, như xây dựng cơ chế huy động vốn vàng và ngoại tệ trong dân một cách hợp lý, tránh để lãng phí như hiện nay.
Ngoài ra, chính sách tiền tệ của NHNN năm 2012 cần rõ ràng, có định hướng. Thực tế, những năm qua các doanh nghiệp gặp khó khăn do chính sách kinh tế thay đổi và chuyển hướng đột ngột khiến doanh nghiệp không thể đưa ra những quyết định đầu tư phù hợp. Điều này dẫn đến hiệu quả đầu tư của dòng vốn doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung kém hiệu quả.
 |
Muốn tái cấu trúc nền kinh tế phải phục hồi thị trường tài sản |
Hiện nay vẫn khó có thể kỳ vọng sớm kéo giảm lãi suất NH xuống như mục tiêu NHNN đề ra trong năm 2012. Thực tế vẫn cần những giải pháp căn cơ từ Chính phủ để vực dậy các thị trường chứng khoán, bất động sản, trong đó mục tiêu không chỉ tạo sự luân chuyển quay vòng vốn từ thị trường này qua thị trường khác, mà cần phải kích hoạt, luân chuyển quay vòng trong chính từng thị trường.
Chẳng hạn, trong thị trường bất động sản có nhiều phân khúc đầu tư (căn hộ cao cấp, biệt thự, nhà cho người thu nhập thấp, nhà cho thuê…), cung vượt cầu, trong khi các phân khúc khác đang thiếu, cầu lớn hơn cung. Nếu tạo cơ chế vốn đổ vào những lĩnh vực tiềm năng, có nhu cầu cao của thị trường sẽ giúp các doanh nghiệp bất động sản quay vòng vốn nhanh.
Điều này sẽ giúp thị trường bất động sản tăng trưởng một cách bền vững và phù hợp với cung cầu của thị trường. Bên cạnh đó, không nên nhìn phiến diện TTCK như “sòng bạc” mà đưa thị trường này trở thành kênh thu hút vốn hỗ trợ cho NHTM.
Thực tế, việc hạn chế đổ vốn vào lĩnh vực phi sản xuất (chứng khoán, bất động sản…) đang có những mặt trái của nó. Tuy nhiên, lỗi này cũng do sự dung túng, buông lỏng của cơ quan quản lý. Chính vì thế, vai trò của NHNN và Chính phủ trong việc vận hành các thị trường này càng trở nên cấp thiết hơn.
Chọn kênh đầu tư
Nhiều dự báo cho rằng giải pháp khả thi nhất đối với nhiều người hiện nay vẫn là giữ tiền mặt hoặc mua vàng chờ thời. Theo một chuyên gia NH, năm 2012 tỷ giá sẽ ổn định và chênh lệch giữa thị trường tự do với thị trường chính thức sẽ tiếp tục thu hẹp.
Phương thức điều chỉnh tỷ giá đã thay đổi từ "giật cục" sang "linh hoạt" cùng nhiều giải pháp chống đô la hóa đã được NHNN quyết liệt thực hiện khiến các nhà đầu cơ rất khó dự đoán tỷ giá.
Lãi suất là câu chuyện thị trường, nhưng tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận được vốn trên thị trường là điều Chính phủ có thể làm được. Muốn vậy, phải phục hồi thị trường tài sản (chứng khoán, bất động sản). Nếu không phục hồi thị trường tài sản, mọi nỗ lực tái cấu trúc sẽ thất bại. Không phục hồi thị trường tài sản, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước bán chẳng ai mua. Khi thị trường bất động sản lao dốc, việc xử lý nợ xấu của hệ thống NHTM càng khó khăn hơn. Bất cứ tác động nào khiến thị trường tài sản bùng phát hay nguội lạnh, cái giá phải trả cho hệ thống tài chính vô cùng lớn. TS. LÊ XUÂN NGHĨA, |
Do vậy, năm 2012 cũng sẽ hạn chế vốn đầu cơ vào ngoại tệ. Tiết kiệm đang là kênh an toàn nhất, hiện lãi suất danh nghĩa ở mức trần 14%/năm.
Nếu chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng dưới 1%/tháng, việc gửi tiết kiệm không chỉ là nơi "tạm trú" đối với các nhà đầu tư như lâu nay, mà còn là kênh đầu tư có lãi suất thực dương. Hơn nữa, NHNN cũng cho biết trước mắt lãi suất tiết kiệm khó có thể điều chỉnh giảm nhanh.
Theo ông Andy Ho, Giám đốc điều hành Tập đoàn VinaCapital, người dân Việt Nam vẫn chuộng đầu tư vào vàng, nhưng giá vàng luôn chịu ảnh hưởng từ biến động khó lường của giá thế giới. Hiện tại nhiều dự đoán giá vàng thế giới 1-2 năm tới sẽ giảm khi các nền kinh tế lớn trên thế giới phục hồi.
Vì vậy, đầu tư vào vàng chưa chắc là kênh trú ẩn an toàn cho dòng vốn nhàn rỗi của dân cư hiện nay. Riêng đối với NHTM, ông Andy Ho cho rằng khi tín dụng chưa có cơ hội tăng cao trong năm 2012, hoạt động đầu tư tài chính (chứng khoán và trái phiếu chính phủ) sẽ được các NHTM quan tâm.
Thực tế, năm 2011 thị trường trái phiếu nội tệ (trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp) tăng trưởng 22,2% và 1,8% hàng quý.
“Lợi tức trái phiếu chính phủ sẽ trượt giảm trong năm 2012 do CPI đang có xu hướng giảm và môi trường lãi suất được điều tiết. Vì vậy, các NHTM nên tiếp tục tái đầu tư vào trái phiếu sau khi đáo hạn, bởi hơn 30.000 tỷ đồng, tương đương 1,5 tỷ USD trái phiếu sẽ đáo hạn chỉ tính riêng trong quý I-2012” - ông Andy Ho nhận định.
