Bộ Giao thông vận tải vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, kiến nghị xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 139/2018/NĐ-CP và Nghị định số 30/2023/NĐ-CP theo trình tự, thủ tục rút gọn, nhằm chủ động tháo gỡ ùn tắc đăng kiểm có thể xảy ra thời gian tới.
Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, cả nước đang có 274/294 trung tâm đăng kiểm với 446/546 dây chuyền kiểm định đang hoạt động với công suất kiểm định tối thiểu một tháng là hơn 640.000 xe ô tô. Khi hoạt động bình thường, các trạm đăng kiểm này đủ sức đáp ứng vì số lượng xe kiểm định cao nhất chỉ hơn 500.000 chiếc/tháng.
Trong quý III và IV năm 2024 tại nhiều tỉnh, thành phố có nguy cơ tái diễn tình trạng ùn tắc tại các trung tâm đăng kiểm do đây là thời điểm các vụ án liên quan đến lĩnh vực đăng kiểm được đưa ra xét xử.
Theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 11 Nghị định số 139/2018/NĐ-CP, các trung tâm đăng kiểm sẽ bị đình chỉ 3 tháng nếu có từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên do "bị kết tội bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án do vi phạm các quy định liên quan đến lĩnh vực kiểm định xe cơ giới" trong vòng 12 tháng liên tục.
Điều này sẽ khiến 91 trung tâm đăng kiểm tại 32 địa phương phải dừng hoạt động, dẫn đến cả nước có ít nhất 36 địa phương có nguy cơ bị ùn tắc phương tiện đến kiểm định, gồm: Bắc Kạn, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bình Định, Bình Dương, Bình Thuận, Cần Thơ, Đà Nẵng, Đắk Lắk, Đồng Nai, Đồng Tháp, Gia Lai, Hà Giang, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, Hải Dương, Hậu Giang, Hòa Bình, Hưng Yên, Kon Tum, Lâm Đồng, Nam Định, Nghệ An, Phú Yên, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Sơn La, Thái Bình, Thái Nguyên, Thừa Thiên Huế, Tiền Giang, TP Hồ Chí Minh, Trà Vinh và Tuyên Quang.
Đáng chú ý, một số địa phương sẽ không còn trung tâm đăng kiểm để hoạt động như: Bắc Kạn và Thái Bình. Việc này sẽ dẫn đến ùn tắc phương tiện đến kiểm định tại các địa phương khác do sự dịch chuyển phương tiện từ 36 địa phương trên là rất lớn.
Trước tình thế trên, Bộ Giao thông vận tải vừa có văn bản gửi Thủ tướng kiến nghị Chính phủ cho phép xây dựng và ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 139/2018/NĐ-CP và Nghị định số 30/2023/NĐ-CP của Chính phủ theo trình tự, thủ tục rút gọn trong tháng 7/2024.
Theo Bộ Giao thông vận tải, việc xem xét sớm sửa đổi, bổ sung quy định sẽ giúp giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn đối với hoạt động kiểm định xe cơ giới, đáp ứng nhu cầu thiết thực của xã hội, hạn chế các thiệt hại không đáng có cho người dân, doanh nghiệp.
Cũng theo Bộ Giao thông vận tải, đề xuất này nhằm xử lý tình trạng ùn tắc tại các trung tâm đăng kiểm trong thời gian tới, giúp hệ thống đăng kiểm tránh bị đứt gãy, đảm bảo phục vụ nhu cầu cấp thiết, chính đáng của người dân và doanh nghiệp, đảm bảo việc xây dựng, thành lập đơn vị đăng kiểm phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, tránh tình trạng quá tải của các đơn vị đăng kiểm trong thời gian tới và các thiệt hại không đáng có cho xã hội.
Mặt khác, Bộ Giao thông vận tải cho biết, thời gian qua, mặc dù Cục Đăng kiểm Việt Nam đã hướng dẫn, đưa ra nhiều giải pháp cũng như liên tục tổ chức tuyển dụng, kiểm tra, đánh giá cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định cho các đơn vị đăng kiểm, tăng cường công tác tập huấn, đánh giá bổ sung đăng kiểm viên mới, tập huấn nhân viên nghiệp vụ, đào tạo tới 32 đợt đánh giá đăng kiểm viên (trước đây mỗi năm chỉ tổ chức được 4 đến 5 đợt đánh giá) để bù đắp cho sự thiếu hụt trên.
Đến nay, đã cấp giấy chứng nhận lần đầu cho 297 đăng kiểm viên xe cơ giới; tổ chức 5 lớp tập huấn nghiệp vụ đăng kiểm viên cho 251 học viên đủ điều kiện thực tập; tổ chức tập huấn nghiệp vụ kiểm định cho 209 nhân viên nghiệp vụ.
Tuy nhiên, số đăng kiểm viên bị khởi tố quá lớn (trên 900 người) trong khi để đào tạo bồi dưỡng chuyên môn một kỹ sư cơ khí trở thành đăng kiểm viên lại đòi hỏi mất nhiều thời gian. Do đó, đến hết năm 2026, hệ thống đăng kiểm xe cơ giới vẫn chưa thể bù đắp được số lượng đăng kiểm viên đã bị thiếu hụt trong thời gian vừa qua.
