(ĐTTCO)-Theo tin từ Bộ Giao thông Vận tải, Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines-VNA) vừa có tờ trình về cổ phần hóa Công ty Bay dịch vụ hàng không (Vasco) như việc lập ra một hãng hàng không mới. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, VASCO sẽ vẫn là VASCO chứ không có thêm một hãng hàng không nào cả.
 |
Theo tờ trình trên, trong quá trình sắp xếp lại VASCO, Ngân hàng Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) đã đề nghị tham gia với vai trò một bên góp vốn để cổ phần hóa công ty này. VNA cho rằng, nếu chấp thuận đề nghị trên, VASCO sẽ được chuyển đổi thành một công ty cổ phần có mô hình hoạt động hiệu quả hơn, dễ huy động vốn cho đầu tư, phát triển và được quản trị chặt chẽ.
Do đó, VNA đề nghị thành lập Công ty cổ phần VASCO có qui mô vốn điều lệ tối thiểu 300 tỉ đồng, do 3 cổ đông lớn góp vốn, gồm VNA (nắm giữ 51% cổ phần), 49% cổ phần còn lại thuộc về 2 đơn vị của Techcombank. VNA chỉ đóng góp bằng giá trị tài sản hiện có của VASCO: đội bay ATR 72, kho phụ tùng vật tư cho đội bay này, động cơ dự phòng…Công ty TNHH MTV quản lý kỹ thương, Công ty Cổ phần phát triển dự án Techcomdeveloper, 2 đối tác còn lại sẽ góp bằng tiền.
Mặc dù VNA cho biết đã cùng các nhà đầu tư góp vốn tính toán, xây dựng phương án kinh doanh của công ty cổ phần VASCO để đảm bảo công ty này hoạt động có hiệu quả, cân đối và có lãi ngay từ năm đầu và mức lợi nhuận tăng dần trong các năm tiếp theo. Tuy nhiên, theo VNA hiệu quả hoạt động của cả công ty cho cả giai đoạn 2016-2018 chỉ đạt vỏn vẹn…1,949 tỉ đồng.
Trong đề xuất của VNA với Bộ Giao thông Vận tải không nói đến việc tổ chức đấu thầu công khai, tạo cơ hội cho nhà đầu tư có thể mua được cổ phần của công ty này này.
Nhận xét về kế hoạch này, Tổng giám đốc một Công ty hàng không trong nước cho rằng, với đề án này thì VASCO vẫn không thể coi như là một hãng hàng không mới.
“Theo tôi biết, VASCO vốn là đã là hãng hàng không chung (General Aviation Operator), có giấy phép kinh doanh hàng không chung theo Nghị định 30/NĐ-CP của Chính phủ. Việc lập Công ty cổ phần này chỉ là chuyển đổi thành giấy phép kinh doanh vận chuyển hàng không và là một hoạt động tái cơ cấu sở hữu ở VASCO thôi”, ông này cho biết.
Còn theo PGS.TS Bùi Quang Bình,Tạp chí Khoa học Kinh tế, với phương án tỷ lệ cổ phần trên, rõ ràng, VNA vẫn nắm quyền điều hành chiến lược phát triển VASCO.
“Nếu VNA còn nắm sở hữu chi phối ở VASCO giống như chiếm cổ phần chi phối ở Jestar Pacific (70%) như hiện nay thì thật khó gọi là hãng hàng không mới. Để thành lập một hãng hàng không mới thì phải tách VASCO riêng biệt khỏi VNA mới là đúng để tạo cơ chế cạnh tranh thị trường, giúp người dân có thêm sự lựa chọn điều kiện mà nhà nước thu được vốn”, ông Bình nêu quan điểm.
Hiện nay, theo Điều 11, Nghị định 59/2011 về chuyển doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần, doanh nghiệp phải thực hiện công khai, minh bạch thông tin và niêm yết trên thị trường chứng khoán. Doanh nghiệp cổ phần hóa phải thực hiện công khai, minh bạch phương án cổ phần hóa, tình hình quản lý và sử dụng đất đai, lao động theo đúng quy định của Luật Doanh nghiệp và các quy định khác của pháp luật. Doanh nghiệp cổ phần hóa có tình hình tài chính đáp ứng đủ điều kiện niêm yết theo quy định của pháp luật về chứng khoán phải xây dựng phương án, lộ trình niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán theo quy định của pháp luật.
Cơ quan có thẩm quyền quyết định phương án cổ phần hóa quy định việc cổ phần hóa đồng thời với việc niêm yết trên thị trường chứng khoán trong phương án cổ phần hóa để công bố cho các nhà đầu tư biết trước khi bán cổ phần lần đầu.
Chia sẻ quan điểm trên, LS. Trương Thanh Đức - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế Ngân hàng (Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam - VNBA) cho biết, về nguyên tắc thì phải công khai, càng công khai minh bạch, càng nhiều người biết thì càng có cơ hội để bán được giá cao. Ông nói : ““Mục tiêu của cổ phần hóa khi bán phần vốn nhà nước với giá cao, bán nhiều mang về tài sản cho nhà nước. Đương nhiên, công khai minh bạch càng nhiều thì càng lợi cho nhà nước”.
Trong thời gian qua, đã có nhiều nhà đầu tư tham gia đầu tư với dự định thành lập hãng hàng không mới nhưng không có tiềm lực tài chính, công nghệ, kinh nghiệm nên đa phần chết yểu hoặc ngừng hoạt động vô thời hạn như Indochina Airlines (đã phá sản), Trãi Thiên (phá sản), Air Mekong (ngừng bay), Blue Sky Air (ngừng hoạt động)…Trên thị trường vẫn chủ yếu là 2 hãng hàng không: VNA và Vietjet. Người dân dĩ nhiên mong muốn có thêm các hãng hàng không mới để tạo sự cạnh tranh với các hãng hàng không này.
Tuy nhiên, với kế hoạch trên của VNA, sẽ rất khó có thể có thêm một hãng hàng không mới vì Techcombank không phải là nhà đầu tư có kinh nghiệm, công nghệ về hàng không. Đó là chưa bàn tới việc ngân hàng đầu tư vào Vasco với tỷ lệ sở hữu cổ phần lên tới 49-50% cũng là vấn đề mà cơ quan phê duyệt phải xem xét, đó có phải là khoản đầu tư ngoài ngành, vượt quá qui định cho phép không.
