Bí ẩn xe xe “quái thú”

1. Trước hết, cần minh định việc vận chuyển cổ thụ không phải hành vi ngẫu hứng và đơn lẻ. Đầu tiên là những hình ảnh về chiếc xe đầu kéo chở cổ thụ hình “quái thú” khi di chuyển trên đoạn đường từ Quảng Bình ra Hà Tĩnh, bị người dân chụp ảnh đưa lên mạng xã hội. Thứ hai, 3 chiếc xe đầu kéo chở 3 gốc cổ thụ bị bắt giữ tại đội cảnh sát giao thông Phú Lộc thuộc tỉnh Thừa Thiên - Huế vào ngày 30-3-2018. Thứ ba, những gốc cổ thụ đột ngột xuất hiện tại khu đô thị Ecopark mà cơ quan chức năng xác định xe vận chuyển xuất phát từ Buôn Mê Thuột (tỉnh Đắk Lắk) đêm 22-3, di chuyển theo Quốc lộ 26 qua huyện Ninh Hòa (tỉnh Khánh Hòa), di chuyển tiếp trên Quốc lộ 1, đi vào cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, qua cầu Thanh Trì (Hà Nội) và đến điểm dừng Hưng Yên vào sáng 27-3. Như vậy, rõ ràng có một kế hoạch thay đổi địa chỉ của những gốc cổ thụ mà phương pháp di chuyển là bằng xe đầu kéo ngang nhiên lăn bánh trên Quốc lộ 1A.

3 chiếc xe đầu kéo bị bắt ở đội cảnh sát giao thông Phú Lộc thuộc sở hữu của Công ty Hải Sơn đóng trên địa bàn Đồng Hới - Quảng Bình. Giám đốc Công ty Hải Sơn là ông Nguyễn Hải Sơn đã xác định: "3 cây này chúng tôi được thuê vận chuyển từ Đắk Lắk ra Hà Nội. Người ta nói cây này của một Thiếu tướng nào đó nhưng không phải. Đây là cây của một ngôi chùa.

Khi xe di chuyển trên đường có nhà sư của chùa đi theo. Tôi không thể nói của chùa nào vì như thế là vi phạm hợp đồng. Chúng tôi sai chấp nhận nộp phạt theo pháp luật". Bị xử phạt hành chính 81,7 triệu đồng vì chở hàng siêu khủng vi phạm luật giao thông đường bộ, ông Nguyễn Hải Sơn thừa nhận công ty mình không gặp may, bởi lẽ nhiều chuyến vận chuyển cổ thụ khác của những đơn vị khác đã đáp ứng hợp đồng cho khách hàng một cách thuận buồm xuôi gió. 

3 cây cổ thụ bị bắt giữ ở đội cảnh sát giao thông Phú Lộc, được ngành kiểm lâm nhanh chóng tìm ra nguồn gốc tại 3 huyện Krong Năng, Ea Kar và M’Drack của tỉnh Đắk Lắk. Đành rằng, 3 cây đa sộp không phải khai thác từ rừng, nhưng khi vận chuyển trên Quốc lộ 1A cực kỳ nguy hiểm. Cả 3 chiếc xe đầu kéo của Công ty Hải Sơn đều chở vượt quá 10% chiều dài xe và quá tải trọng 20-50%.

Vì thú chơi cổ thụ người ta ngang nhiên bứng cây nơi này để trồng nơi khác mà không màng đến môi trường sinh thái và an toàn giao thông? Sau khi 3 gốc cổ thụ bị tạm giữ tại Huế, chủ nhân xuất hiện, đó là ông Kiều Văn Chương, trú tại thôn Gò Chói 1, xã Tiến Xuân, huyện Thạch Thất, Hà Nội. Ông Kiều Văn Chương đã kể rằng, thông qua giới thiệu của người quen, ông đã vào Đắk Lắk mua các cây từ người dân, với giá mua 3 cây cổ thụ lần lượt 20 triệu đồng, 15 triệu đồng và 14 triệu đồng.

Đồng thời, ông Kiều Văn Chương thuê người đào cây với tiền công 7 triệu đồng/cây và khoảng vài triệu đồng để thuê xe múc đào cây. Còn chi phí vận chuyển tốn thêm bao nhiêu, ông Kiều Văn Chương im lặng. Lý do, cả ông Kiều Văn Chương và đơn vị vận chuyển đều biết, để đưa cổ thụ từ Đắk Lắk ra Hà Nội không hề đơn giản. Chưa tính những tai nạn va quệt ngoài tiên liệu, chuyện đối phó với cảnh sát giao thông các tỉnh thành cực kỳ khó khăn. Xe đầu kéo chở cổ thụ trông như những "quái thú" di chuyển trên Quốc lộ 1A không khó để bị cảnh sát giao thông phát hiện, chưa kể mỗi địa phương còn có một lực lượng là thanh tra giao thông.

Ông Kiều Văn Chương đưa ra được hồ sơ nguồn gốc 3 cây đa sộp, nên đội cảnh sát giao thông Phú Lộc chỉ xử phạt hành chính 750.000 đồng và cho nhận lại 3 gốc cổ thụ vào ngày 12-4. Tuy nhiên, câu hỏi vẫn lơ lửng chưa có lời giải đáp: Ngoài 3 chuyến xe bị bắt trên, những chuyến xe khác đã về bến an toàn như thế nào? Để đáp ứng nhu cầu chơi cổ thụ của những đại gia ở những khu đô thị lớn, chắc chắn không phải ông Kiều Văn Chương là người buôn bán một mình một chợ. Nếu không ngăn chặn được hành trình quanh co của những chiếc xe đầu kéo chở cổ thụ diễu hành qua Quốc lộ 1A, không ai bảo đảm tình trạng này sẽ không tái diễn.


2. Đại tá Phan Văn Minh, Trưởng phòng Tham mưu tổng hợp, Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế, đơn vị đã trực tiếp bắt giữ và xử lý 3 chiếc xe đầu kéo chở cổ thụ của Công ty Hải Sơn, đã tiết lộ: “Qua việc lấy lời khai của tài xế, chủ xe đầu kéo và chủ sở hữu cổ thụ được vận chuyển, bước đầu nắm được “họ chỉ chạy xe vào ban đêm, dùng tín hiệu riêng để hỏi các tài xế xe đi ngược chiều nhằm biết có cảnh sát giao thông hay không để tránh".

Nghe mà giật mình, sự liên minh giữa cánh tài xế có thể qua mặt cảnh sát giao thông quá mức dễ dàng. Từ Đắk Lắk ra đến Hà Nội không phải chặng đường từ xã nọ qua xã kia, hoặc huyện nọ qua huyện kia. Mỗi tỉnh đều có đội ngũ cảnh sát giao thông được huấn luyện chu đáo về nghiệp vụ, lẽ nào sự tận tụy và sự tinh tường của họ lại hớ hênh trước ngón nghề “dùng tín hiệu riêng” của các tài xế? 

Muốn vận chuyển cổ thụ từ Đắk Lắk ra Hà Nội bằng Quốc lộ 1A, nếu bị bắt giữ tại Phú Lộc - Thừa Thiên Huế cũng phải đi qua các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Nam và Đà Nẵng. Tất cả 6 phòng cảnh sát giao thông đầy kinh nghiệm và bao nhiêu đội cảnh sát giao thông bám sát địa bàn mà không có ai thấy “quái thú” di chuyển như một cơn ác mộng chăng? Sau khi có chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, Cục Cảnh sát giao thông cũng đã thành lập 2 tổ công tác để kiểm tra. Và có đến 19 đơn vị thuộc Cục Cảnh sát giao thông đã nộp văn bản giải trình nhưng không có ai phải chịu trách nhiệm cho những chiếc xe đầu kéo vận chuyển cổ thụ qua Quốc lộ 1A. 

Về nguyên nhân xảy ra vụ việc, Cục Cảnh sát giao thông cho rằng ngoài nguyên nhân chủ xe, lái xe, chủ hàng vì lợi ích kinh tế thì còn có trách nhiệm của lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị cảnh sát giao thông thiếu kiểm tra, đôn đốc cán bộ chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ trên tuyến. Trong báo cáo gửi Chính phủ, Cục Cảnh sát giao thông sử dụng những ngôn từ mạnh mẽ: “Công tác nắm tình hình, trao đổi thông tin giữa các đơn vị làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên tuyến còn hạn chế. Thời điểm thực hiện cao điểm xong, việc phân công, bố trí lực lượng theo ca; không bố trí lực lượng tuần tra, kiểm soát thời gian 24/24giờ nên có lúc không có lực lượng làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát trên đường, nhất là vào ban đêm, chưa quán xuyến hết địa bàn dẫn đến bỏ lọt vi phạm”.

Thế nhưng, cuối cùng vẫn không có bất kỳ một dấu hiệu “tiêu cực” hoặc “bảo kê” nào. Bất ngờ thay, những “quái thú” xuất quỷ nhập thần lúc ẩn lúc hiện trên Quốc lộ 1A khiến 19 đơn vị cảnh sát giao thông thuộc 16 tỉnh thành đành phải thúc thủ một cách ê chề. Cảnh sát giao thông hoàn toàn vô can trước những chiếc xe đầu kéo chở cổ thụ, biết tìm trách nhiệm ở đâu? Phép lạ nào đã giúp những “quái thú” được tàng hình ngoạn mục khi lướt qua những ánh mắt nghiêm khắc tột bậc của những cảnh sát giao thông? Hỏi mà ngao ngán, xót xa.