Phản hồi đề xuất thu hàng loạt sắc thuế mới, đánh thuế cao người mua bán, sở hữu nhiều bất động sản (BĐS), để trị dứt sốt đất của Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA), lãnh đạo Bộ Tài chính cho rằng lĩnh vực BĐS có tác động lớn, nhiều nội dung mang tính kỹ thuật đòi hỏi sự tham gia của nhiều bộ, ngành địa phương. Chính sách thuế phải nghiên cứu, đánh giá kỹ.
Theo Bộ tài chính, hệ thống chính sách thuế, phí và lệ phí đối với BĐS hiện hành được ban hành khá đầy đủ. Đó là thuế sử dụng đất nông nghiệp; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp; thuế thu nhập đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS; lệ phí trước bạ và các khoản phí, lệ phí liên quan khác như lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất...
Các chính sách thu này đã bao quát đầy đủ quá trình hình thành, sở hữu, sử dụng và chuyển nhượng BĐS, từng bước được hoàn thiện, góp phần khuyến khích các tổ chức, cá nhân sử dụng BĐS hiệu quả, từng bước hạn chế đầu cơ BĐS, sử dụng lãng phí đất đai.
Hiện Bộ Tài chính đang tiếp tục nghiên cứu, tổng hợp kinh nghiệm quốc tế, xác định những vướng mắc, bất cập trong thi hành các luật thuế liên quan đến BĐS, để báo cáo Chính phủ, trình Quốc hội vào thời điểm thích hợp, gắn với việc xây dựng và tổ chức thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2021-2030.
Với riêng thuế chuyển nhượng BĐS, Bộ Tài chính cho rằng bản chất của thuế này là thuế trực thu, phải thu trên ‘chênh lệch địa tô’, tức lợi nhuận mà nhà đầu tư thu được. Tuy nhiên, hiện nay cách thu của cơ quan thuế là khoán thuế, cứ thu 2% trên giá chuyển nhượng, lãi lỗ gì cũng phải nộp thuế. Cách thu này dễ cho cơ quan thuế nhưng lại làm ‘méo mó’ chính sách.
Trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí liên quan thì nộp thuế theo thuế suất 2% trên giá chuyển nhượng.
Qua thực tế thực hiện đã gặp rất nhiều vướng mắc, như không có căn cứ để xác định giá mua và các chi phí liên quan của hoạt động chuyển nhượng, đặc biệt là đối với BĐS hình thành từ lâu không có hồ sơ, căn cứ chứng minh giá vốn, BĐS được cho, tặng, thừa kế…
Trước đó, Hiệp hội BĐS TPHCM (HoREA) kiến nghị để trị dứt sốt đất, giảm giá nhà, cần thay đổi cách thu tiền sử dụng đất dự án nhà ở thương mại, chuyển thành sắc thuế đánh trên hành vi chuyển mục đích sử dụng đất, với thuế suất có thể bằng khoảng 15-20% giá đất trong bảng giá đất.
HoREA cũng đề xuất ban hành một loạt thuế liên quan đến BĐS như ban hành thuế chống đầu cơ nhà, đất bằng việc đánh thuế thu nhập với thuế suất rất cao cho hành vi bán, chuyển nhượng lại nhà, đất ngay sau khi tạo lập.
Xem xét, quy định mức thuế suất rất cao nếu bán, chuyển nhượng lại nhà, đất trong 1-2 năm đầu tiên mua. Hay đánh thuế người sở hữu nhiều nhà đất theo nguyên tắc là người sở hữu nhà đất dùng để ở thì chịu mức thuế thấp nhất. Người sở hữu nhiều nhà đất mà không để ở, không sử dụng để sản xuất, kinh doanh, thì chịu mức thuế suất lũy tiến tùy theo số lượng nhà đất sở hữu…
Cùng với đó, HoREA cũng đề xuất ban hành “thuế bất động sản” để bù đắp hụt thu ngân sách nhà nước và tạo nguồn thu ổn định, bền vững cho ngân sách…