Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Đáp ứng nhu cầu xuất khẩu nhưng vẫn đảm bảo an ninh lương thực

Để chuẩn bị trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội trong khuôn khổ phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 15-8 tới đây, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan vừa có báo cáo về xuất khẩu nông sản (thị trường đầu ra bị thu hẹp, nhiều doanh nghiệp không có đơn hàng, mặt hàng nông sản chủ lực rớt giá…), đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan sẽ trả lời chất vấn vào ngày 15-8

Theo Bộ trưởng, an ninh lương thực quốc gia là vấn đề thiết yếu, cấp bách khi nguồn cung và khả năng tiếp cận lương thực đang chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu, thiên tai, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh xuyên biên giới ngày càng khốc liệt, khó lường; quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ.

Với việc giữ diện tích đất trồng lúa 3,5 triệu ha đến 2030 theo kết luận 81 của Bộ Chính trị và, các nghị quyết của Quốc hội, thì diện tích gieo trồng lúa khoảng 7 triệu ha, cho sản lượng 43 triệu tấn thóc một năm, tương đương 27-28 triệu tấn gạo.

Theo tính toán ở kịch bản an toàn cao, lượng lúa dùng cho đảm bảo an ninh lương thực của 100 triệu dân và các nhu cầu tiêu thụ nội địa khác (dùng chế biến, thức ăn chăn nuôi, dự trữ trong dân, dự trữ quốc gia, làm giống...) khoảng 29,5 triệu tấn thóc một năm. Cả nước sẽ còn khoảng 13,5 triệu tấn thóc, tương đương tương đương 7-8 triệu tấn gạo dành cho xuất khẩu.

“Từ nay đến cuối năm nếu không có diễn biến bất thường của thời tiết thì sản lượng lúa sẽ bảo đảm kế hoạch đáp ứng đầy đủ nhu cầu lúa gạo trong nước và đáp ứng yêu cầu xuất khẩu”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhận định.

Mặc dù mỗi năm, Việt Nam cũng nhập khẩu sản lượng gạo nhất định từ Campuchia, Ấn Độ, nhưng hầu hết chỉ dùng để sản xuất các sản phẩm chế biến thực phẩm, thức ăn chăn nuôi nên việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo trắng không ảnh hưởng lớn đến gạo phục vụ cho tiêu dùng của Việt Nam.

Theo Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, cả nước sẽ còn khoảng 13,5 triệu tấn thóc, tương đương tương đương 7-8 triệu tấn gạo dành cho xuất khẩu

Đảm bảo an ninh lương thực không chỉ là đủ lượng lúa gạo, mà bao gồm cả thịt cá, rau quả, cây lương thực khác, báo cáo nêu rõ. Ngoài lúa gạo, hàng năm Việt Nam còn sản xuất bình quân khoảng hơn 7 triệu tấn thịt hơi xuất chuồng, 10 triệu tấn thủy sản và chục triệu tấn rau quả. Như vậy, về tổng thế ở cấp độ quốc gia, vấn đề an ninh lương thực nếu xét trên khả năng cung cấp là đảm bảo.

Tuy vậy, người đứng đầu ngành NN-PTNT thừa nhận, khó khăn trong xuất khẩu nông sản vẫn hiện hữu. Trong 7 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt 29,13 tỷ USD, giảm 9,1% so với cùng kỳ năm 2022. Một số ngành hàng được doanh nghiệp tận dụng cơ hội thị trường, tăng xuất khẩu như rau quả (3,2 tỷ USD, tăng 68,1%), gạo (2,58 tỷ USD, tăng 29,6%), cà phê (2,76 tỷ USD, tăng 6%), hạt điều (1,95 tỷ USD, tăng 9,8%).

Ông Lê Minh Hoan cho biết, Bộ NN-PTNT sẽ tiếp tục đẩy nhanh việc xây dựng trình Chính phủ ban hành và tổ chức thực hiện đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long và phát triển hệ thống logistic nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2050.

Trước đó, ngày 6-8, Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị yêu cầu các địa phương tận dụng thời cơ, tăng xuất khẩu gạo, nhưng vẫn phải đảm bảo an ninh lương thực, xử nghiêm trường hợp đầu cơ trục lợi, đẩy giá bất hợp lý, gây bất ổn.