Cái giá của ý tưởng

(ĐTTCO) - Tòa án nhân dân quận 1, TPHCM đã dời phiên xét xử vụ kiện bản quyền bộ truyện tranh “Thần đồng Đất Việt” từ ngày 28-12-2018 sang ngày 24-1-2019.
 Như vậy, đây là phiên tòa liên quan đến bản quyền có thời gian tranh chấp kéo dài lâu nhất từ trước đến nay. Vụ kiện giữa họa sĩ Lê Linh và Công ty Phan Thị, ít nhiều cho thấy vấn đề bản quyền ở nước ta chưa được nhìn nhận thấu đáo trong lĩnh vực sáng tạo.
Nhìn từ năm 2019, có thể khẳng định “Thần đồng Đất Việt” là bộ truyện thành công nhất trong ngành xuất bản truyện tranh Việt Nam. Tập đầu tiên ra mắt vào năm 2002, liên tục 17 năm qua, các ấn phẩm của bộ truyện tranh “Thần đồng Đất Việt” rất được giới hâm mộ chào đón. Tuy chưa thể ngang vai phải lứa với những bộ tranh truyện nổi tiếng của Nhật Bản như “Doremon” hoặc “Conan” nhưng nhiều bậc phụ huynh rất yên tâm khi chọn mua “Thần đồng Đất Việt” làm quà tặng cho con em mình.
Thế nhưng, ngay trong chính những người thực hiện bộ truyện tranh “Thần đồng Đất Việt” đã xảy ra mâu thuẫn. Tháng 4-2007, họa sĩ Lê Linh gửi đơn kiện Công ty Phan Thị, yêu cầu công nhận ông là tác giả duy nhất các hình vẽ nhân vật Tí, Sửu, Dần, Mẹo trong bộ truyện tranh từ tập 1-78, không phải là đồng tác giả với bà Phan Thị Mỹ Hạnh như trong hồ sơ đăng ký bản quyền phía Phan Thị đưa ra.
Cái giá của ý tưởng ảnh 1  Những người thực hiện bộ truyện tranh “Thần đồng Đất Việt” đã xảy ra mâu thuẫn. 
Đồng thời, họa sĩ Lê Linh cũng yêu cầu Công ty Phan Thị không được làm các biến thể của các nhân vật từ các tập tiếp theo, vì làm biến dạng tác phẩm nguyên gốc của ông, xâm phạm quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm. Ngoài ra họa sĩ Lê Linh cũng yêu cầu cầu Công ty Phan Thị phải xin lỗi ông trên các phương tiện truyền thông đại chúng.
Các nhân vật Tí, Sửu, Dần, Mẹo là linh hồn để dẫn dắt những câu chuyện hài hước về văn hóa và lịch sử trong bộ truyện tranh “Thần đồng Đất Việt”. Nếu không có các nhân vật ấy, bộ truyện tranh “Thần đồng Đất Việt” không thể chuyển tải những thông điệp gần gũi và yêu thương cho độc giả nhí. Tuy nhiên, họa sĩ Lê Linh có phải là tác giả duy nhất đã thai nghén ra các nhân vật Tí, Sửu, Dần, Mẹo không?
Theo phía bị đơn bà Phan Thị Mỹ Hạnh trình bày, họa sĩ Lê Linh không phải là tác giả bộ truyện tranh “Thần đồng Đất Việt”. Bởi lẽ, khi đến làm việc cho Phan Thị, họa sĩ Lê Linh không có những tác phẩm này. Cụ thể hơn, bà Phan Thị Mỹ Hạnh đã hình dung ra các nhân vật trong bộ truyện tranh “Thần đồng Đất Việt” và thuê ông Linh vẽ theo đúng quan niệm thẩm mỹ của mình.
Rõ ràng, vụ kiện bản quyền kéo dài 12 năm của bộ tranh truyện “Thần đồng Đất Việt” chủ yếu do sự mơ hồ về ý tưởng sáng tạo. Lẽ ra, người đưa ý tưởng nhân vật và người vẽ hình ảnh nhân vật phải được thỏa thuận sòng phẳng ngay từ khi khởi động dự án “Thần đồng Đất Việt”.

Các tin khác