Cân nhắc đánh thuế đất thay vì nhà thứ 2

Thời điểm chưa phù hợp

 Theo ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam, thị trường BĐS mới phục hồi được mấy năm sau thời gian khủng hoảng dài và hiện nay khá ổn định. Bên cạnh đó thị trường rất nhạy cảm với chính sách, nên những sắc thuế, phí đưa ra trong thời điểm này đều phải rất thận trọng. Nếu đánh thuế cao, nguồn cung sẽ giảm; đánh thuế nhà ở thứ 2 sẽ ảnh hưởng đến thị trường nhà cho thuê. Ở các nước châu Âu, thị trường nhà ở cho thuê chiếm tới 70%, ở Việt Nam chỉ 10%. Còn nếu đánh thuế nhà ở thứ 2 để tránh đầu cơ lại chưa phù hợp.

Ông Trần Như Trung, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Nam Cường, cho rằng cần làm rõ mục tiêu của việc đánh thuế nhà ở thứ 2. Nếu nói đánh thuế nhà ở thứ 2 giúp sử dụng đất đai hiệu quả hơn thì còn nhiều điều cần phải bàn. Hiện chúng ta đang để nhiều dự án sử dụng đất sai mục đích, dẫn đến hiệu quả không cao.

Liên hệ với chính sách đánh thuế nhà ở thứ 2 của Singapore, ông Trung cho rằng chính sách nhà ở của Singapore hoàn toàn khác với Việt Nam. Toàn bộ phần vốn đầu tư nhà ở là từ nhà nước, cộng với chính sách nhà ở của Singapore rất thành công nên người dân và người nước ngoài đua nhau mua nhà thứ 2, thứ 3. Vì vậy Singapore đã đánh thuế nhà thứ 2 là 3%, nhà thứ 3 là 5%, thậm chí cao hơn nữa.

Đồng quan điểm này, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình, cho biết việc đánh thuế nhà ở thứ 2 khó thực hiện ở Việt Nam. Nếu đánh thuế nhà ở thứ 2 sẽ “giết chết” thị trường nhà cho thuê, vì người mua nhà thứ 2 bị đánh thuế, người thuê nhà sẽ phải chịu phần tăng giá. Như vậy sẽ rất khó khăn với người thuê nhà bởi chủ yếu là người có thu nhập thấp.

Do vậy chỉ nên đánh thuế cho tất cả BĐS, không phải chỉ có căn nhà thứ 2, như vậy mới đảm bảo sự phát triển ổn định của thị trường. 

Một thực tế hiện nay rất nhiều người sở hữu BĐS có vị trí đẹp giá trị cao nhưng chưa khai thác. Vì thế, nếu đánh thuế tất cả BĐS, chủ đất sẽ phải trả mức phí thuế hàng năm theo giá trị của khu đất mình đang sở hữu, do đó họ sẽ phải bán hoặc đưa vào khai thác, đảm bảo phát triển đô thị hợp lý, phù hợp với nhu cầu thị trường hơn. 

Nên cải cách thuế đất phi nông nghiệp

 Theo GS. Đặng Hùng Võ, chuyên gia BĐS, nếu đánh thuế nhà thứ nhất hay thứ 2 phải có đơn vị nhà giống nhau. Bởi sẽ bất hợp lý nếu căn nhà thứ nhất là biệt thự không bị đánh thuế, trong khi căn thứ 2 là nhà tạm cấp 4 lại bị đánh thuế. Do đó, nếu đánh thuế phải có đơn vị diện tích đánh thuế cụ thể.

“Chúng ta đang vội vã học hỏi Singapore trong đánh thuế nhà ở thứ 2. Nhưng ở Singapore khác Việt Nam khi nhà ở cùng một nguồn cung, do đó chính phủ mới có thể áp thuế. Nếu muốn kêu gọi đầu tư hiệu quả trên đất không nên đánh thuế nhà. Tôi ủng hộ không đánh thuế nhà, chỉ đánh thuế đất với ý nghĩa khẳng định sự hiện hữu của chủ sử dụng ở đây, đảm bảo các công tác hạ tầng” - ông Võ nói.

 Còn theo ông Nguyễn Mạnh Hà, nên cải cách chính sách đánh thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, không nên đánh thuế trên giá trị của đất. Muốn cải thiện, nuôi dưỡng nguồn thu phải thay đổi toàn diện. Còn đánh thuế giá trị đất với khu vực nông thôn hầu như không đáng kể.

Về thuế nhà ở thứ 2, ông Hà cho rằng chưa phù hợp, bởi để chống đầu cơ cần sửa đổi thuế thu nhập cá nhân trong BĐS. Mặt khác phải quy định nhà vừa mua xong bán ngay tiền thuế phải khác với nhà mua 5 năm mới bán. Đặc biệt, những nhà đất bỏ hoang, đất không sử dụng phải đánh thuế cao.Những nhà, đất cho thuê đã nộp thuế thu nhập cá nhân, nên khi cho thuê việc đánh thuế nhà ở cần được giảm. 

Ông Vũ Văn Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường BĐS (Bộ Xây dựng), phân tích liên quan đến BĐS là nhà đất của hộ gia đình cá nhân, hiện Nhà nước đang đánh thuế sử dụng đất phi nông nghiệp nhưng mới đánh thuế vào đất, chưa đánh thuế vào nhà. Hiện mức thuế là 0,03%, vượt quá giới hạn 3 lần định mức 0,07%, trên 3 lần hạn mức 0,15%.

Mức thuế này chưa đủ để chủ đất đất sử dụng tiết kiệm, hiệu quả và chưa chống được đầu cơ. Ngoài ra, tại nhiều quốc gia trên thế giới, thuế BĐS được coi là một nguồn thu ngân sách lớn, đồng thời hạn chế đầu cơ BĐS. Nhiều quốc gia như Hàn Quốc, Hoa Kỳ áp dụng thuế BĐS cao hơn Việt Nam.

Nhưng Việt Nam đã có thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, nếu ra sắc thuế mới này không được thuế chồng thuế. Có nghĩa những năm sắp tới có thể ban hành sắc thuế mới thay thế thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, hoặc sửa đổi bổ sung thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.