Chính phủ yêu cầu “đặc trị” bệnh chậm giải ngân vốn đầu tư công

Tại đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, nhân dân đang gặp khó khăn về thu nhập do ảnh hưởng của dịch Covid-19, như công nhân mất việc làm, người lao động có tiền lương thấp.

Tăng trưởng đạt thấp trong 6 tháng đầu năm, một trong nguyên nhân chính là các dòng vốn đầu tư, kể cả đầu tư xã hội và đầu tư Nhà nước, đều chậm, thấp so với nhiệm vụ kế hoạch. Do đó, đầu tư công là một trong các cứu cánh quan trọng để chúng ta vượt qua khó khăn. Vì đầu tư sẽ giải quyết được rất nhiều việc làm, đầu tư thì giải quyết thu nhập cho người lao động, đầu tư góp phần cho tăng trưởng. Theo tính toán của Tổng cục Thống kê, cứ 1% đầu tư thì sẽ góp phần tăng GDP 0,06%.

Thủ tướng nhấn mạnh trách nhiệm Chính phủ, các địa phương trong cả nước rất lớn, nhất là chúng ta phải tập trung giải ngân đầu tư công gần 28 tỷ USD, tương đương với 633.000 tỷ đồng.

“Khi làm việc ở địa phương, làm việc với các bộ ngành, thì các đồng chí đều đề cập là xin nguồn vốn của Nhà nước để đầu tư phát triển địa phương, ngành mình. Nhưng khi nhận vốn rồi thì không tổ chức thực hiện đến nơi đến chốn. Điều đó diễn ra nhiều năm, nhiều thập kỷ, nhất là những năm gần đây tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công rất thấp”-Thủ tướng thẳng thắn chỉ ra. Năm nay giải ngân vốn đầu tư công dù có tiến bộ hơn là đạt trên 20%, tăng so cùng kỳ khoảng 8%, nhưng còn khối lượng rất lớn chưa được các cấp, các ngành giải ngân.

Thủ tướng đề nghị chỉ ra nguyên nhân khách quan, chủ quan, chậm chạp, ì ạch, kém cỏi của giải ngân vốn đầu tư công, kể cả vốn ODA. Trong đó, cần chỉ ra được nguyên nhân chủ quan là chính chứ không phải đổ cho khách quan là chính, để có tinh thần trách nhiệm trước nhân dân về sử dụng vốn đầu tư Nhà nước trong sự phát triển ngành, địa phương của mình.

Thủ tướng cũng chỉ rõ thực trạng, cùng cơ chế chính sách nhưng có những địa phương giải ngân rất tốt, còn nhiều địa phương rất ì ạch, đó là do “bệnh quan liêu, không chịu đi sát, không giải quyết công việc đặt ra và chỉ nói chung chung”.

Sau cuộc họp này, Thủ tướng sẽ kết luận những biện pháp khả thi để thực hiện mục tiêu giải ngân đạt 100% khối lượng vốn năm nay, đưa ra các chế tài đối với người đứng đầu để nâng cao trách nhiệm trong vấn đề chậm giải ngân. Ngoài biện pháp mà Quốc hội đã trao quyền cho Thủ tướng Chính phủ là điều chuyển vốn đầu tư công của Nhà nước từ địa phương này qua địa phương khác, từ ngành này qua ngành khác, từ công trình này qua công trình khác, thì có chế tài khác về thi đua khen thưởng, xử lý vấn đề đặt ra, đánh giá cán bộ…

Thủ tướng cũng nêu kinh nghiệm tốt trong thực hiện giải ngân vốn đầu tư công tại Ninh Bình đó là tổ chức họp HĐND mỗi tháng một lần để điều chuyển vốn từ công trình này sang công trình khác. Bí thư, Phó Bí thư Thường trực xuống hỗ trợ chủ tịch các huyện để trực tiếp vận động hệ thống chính trị trong giải phóng mặt bằng. “Bệnh quan liêu, xa dân là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân, nhất là trong công tác giải phóng mặt bằng”, Thủ tướng nêu.

Thủ tướng cũng đề nghị chỉ rõ các vướng mắc về thể chế pháp luật, chỉ rõ điều nào, điểm nào, nghị định nào, mâu thuẫn giữa luật, nghị định nào để Trung ương giải quyết. Cùng với đó, phải giải quyết cho được “3 cái đọng”: Vốn đọng, không được để vốn đọng, có tiền đó mà không tiêu được; Nợ đọng, tức là hạn mục thi công xong, đã hoàn thành nhưng không quyết toán, “cứ ngâm đó mãi”; Thủ tục đọng - một vấn đề phổ biến hiện nay.