Đề xuất, một phần trong cuộc đánh giá rộng hơn về năng lực của cơ quan tại Trung Quốc của Giám đốc CIA William Burns, sẽ nâng cao trọng tâm vào Trung Quốc trong cơ quan, nơi Trung Quốc từ lâu đã là một phần của “Trung tâm sứ mệnh Đông Á và Thái Bình Dương” rộng lớn hơn.
Các trung tâm sứ mệnh là các thực thể độc lập sử dụng các nguồn lực từ khắp CIA phù hợp với các ưu tiên của cơ quan. Trong bộ máy tình báo, một trung tâm Trung Quốc riêng biệt sẽ giúp dễ dàng hơn trong việc đảm bảo số lượng nhân viên, kinh phí và sự chú ý cấp cao cho các hoạt động liên quan đến Trung Quốc, theo ba quan chức đương nhiệm và cũ nói về các cuộc thảo luận nội bộ với điều kiện giấu tên.
Các trung tâm nhiệm vụ hiện tại bao gồm các trung tâm phản gián, chống khủng bố và Cận Đông.
“Như Giám đốc Burns đã nói, Trung Quốc là một trong những ưu tiên của ông và CIA đang trong quá trình xác định cách tốt nhất để định vị chính mình để phản ánh tầm quan trọng của ưu tiên này”, CIA cho biết trong một tuyên bố.
Một cựu nhân viên CIA, người đề nghị giấu tên đang thảo luận về người chủ cũ của mình, nói rằng nhiều người trong cơ quan này từ lâu đã thấy cần phải tạo ra một trung tâm Trung Quốc riêng biệt. Nhưng ít nhất cho đến nay, không ai sẵn sàng bóp cò để điều đó xảy ra, người này nói.
Mặc dù CIA nhằm cung cấp các đánh giá tình báo độc lập cho các tổng thống, cơ quan này điều chỉnh để phản ánh các ưu tiên được đặt ra trong mỗi chính quyền.
Vào năm 2017, dưới thời chính quyền Trump, CIA đã thành lập một Phái đoàn trung tâm mới về Triều Tiên nhằm giải quyết mối đe dọa về một Triều Tiên được trang bị vũ khí hạt nhân. Vào thời điểm đó, cơ quan cho biết trung tâm sẽ giúp họ “tích hợp có mục đích hơn và chỉ đạo các nỗ lực của CIA”.
Đề xuất về Trung Quốc phản ánh mức độ ưu tiên của ông Burns được đưa ra trong phiên điều trần xác nhận tại Thượng viện của ông vào tháng 2. Nhà ngoại giao kỳ cựu gọi “sự lãnh đạo có tính chất thù địch, săn đuổi” của Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất đối với Mỹ, nói rằng mục tiêu của Bắc Kinh là “thay thế Mỹ trở thành quốc gia mạnh mẽ và có ảnh hưởng nhất thế giới”.
“Đối với CIA, điều đó có nghĩa là phải tăng cường tập trung và khẩn trương - liên tục tăng cường đội ngũ chuyên gia Trung Quốc vốn đã rất ấn tượng của họ, mở rộng kỹ năng ngôn ngữ, sắp xếp nhân sự và phân bổ nguồn lực cho chặng đường dài,” ông Burns nói với Ủy ban Tình báo Thượng viện.
Ông Burns cho biết trong một cuộc phỏng vấn với NPR vào tháng trước, cơ quan đánh giá rộng hơn về Trung Quốc cũng đang xem xét liệu có nên triển khai các chuyên gia Trung Quốc ở các địa điểm trên thế giới, theo cách tiếp cận được sử dụng để chống lại ảnh hưởng của Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh.
Ông cũng cho biết cơ quan này đang xem xét cách đối phó với “sự giám sát kỹ thuật phổ biến” và “các khả năng rất tiên tiến khác của cơ quan tình báo Trung Quốc”, khiến việc thực hiện gián điệp ở nước ngoài trở nên khó khăn hơn.
Việc xem xét diễn ra sau khi các quan chức cấp cao nêu quan ngại về quy mô và tham vọng của hoạt động gián điệp của Trung Quốc tại Mỹ.
Giám đốc FBI Christopher Wray cho biết năm ngoái rằng các chiến thuật của Trung Quốc, từ gián điệp mạng đến đe dọa chống lại công dân Trung Quốc sống ở Mỹ, đã tạo ra một tình huống mà trong đó “người Mỹ thấy mình bị Đảng Cộng sản Trung Quốc khống chế”.
CIA và các cơ quan tình báo Mỹ khác đã phải đối mặt với câu hỏi về khả năng thu thập của họ ở Trung Quốc.
Năm 2017, The New York Times đưa tin rằng chính phủ Trung Quốc đã triệt phá một cách có hệ thống các hoạt động gián điệp của CIA bên trong Trung Quốc bắt đầu từ năm 2010. Từ những tuần cuối cùng của năm 2010 đến cuối năm 2012, người Trung Quốc đã giết chết ít nhất một chục nguồn tin CIA, tờ Times đưa tin.
Một báo cáo của Ủy ban Tình báo Hạ viện được công bố vào 9-2020 kết luận rằng các cơ quan gián điệp của Mỹ đã không đáp ứng được những thách thức nhiều mặt do Trung Quốc đặt ra và quá tập trung vào các mục tiêu truyền thống như khủng bố hoặc các mối đe dọa quân sự thông thường.
Gần đây, cộng đồng tình báo cũng phải chịu áp lực đánh giá xem liệu đại dịch Covid-19 có phải là kết quả của một vụ rò rỉ phòng thí nghiệm ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc hay không.
“Cộng đồng tình báo không biết chính xác Covid-19 được lây truyền ban đầu ở đâu, khi nào hoặc bằng cách nào,” Avril Haines, giám đốc National Intelligence, cho biết vào tháng 4.
Một quan chức của Ủy ban Tình báo Hạ viện từ chối bình luận về khả năng thành lập phái đoàn trung tâm nhưng cho biết ủy ban rất vui vì ông Burns đã bắt đầu xem xét cách CIA định hướng đối với Trung Quốc và mong đợi kết quả.
