Nhưng dù lãi lớn, cổ đông NH vẫn trong tình trạng ít nơi vui, nhiều nơi buồn, thậm chí có nhiều bức xúc vì cổ tức không như mong đợi, trong khi đó thù lao HĐQT năm sau cao hơn năm trước.
Cổ tức vẫn ấm ức
Khác với 3 năm trước, năm nay NHNN không yêu cầu các NH không chia cổ tức bằng tiền mặt. Năm 2022, tổng lợi nhuận sau thuế của 28 NH đã công bố báo cáo tài chính đạt 196.450 tỷ đồng, tăng 33,8% so với năm trước, theo đó nhiều cổ đông cũng kỳ vọng sẽ được mùa cổ tức.
Nhưng qua mùa ĐHCĐ, chỉ 6 nhà băng “giải khát” cổ tức tiền mặt cho cổ đông là TPBank, VIB, MB, ACB, VPBank và HDBank. Cụ thể, TPBank đã chi khoảng 3.955 tỷ đồng để thanh toán cổ tức tiền mặt cho cổ đông với tỷ lệ 25%, tương ứng 2.500 đồng/cổ phiếu (CP). VIB tạm ứng cổ tức năm 2022 bằng tiền mặt với tỷ lệ 10% vào ngày 3-3, và ngày 7-4 đã chốt danh sách chi trả phần còn lại với tỷ lệ 5% bằng tiền.
Tương tự, CB sẽ chia cổ tức năm 2022 với tổng tỷ lệ 25%, trong đó 15% là CP và 10% là tiền mặt khoảng 3.377 tỷ đồng. VPBank trích 7.934 tỷ đồng để chia cổ tức bằng tiền mặt theo tỷ lệ 10%, tương đương 1.000 đồng/CP. HDBank cũng dự kiến trả cổ tức bằng tiền mặt 10%, trong khi MB là 5%.
Còn lại phần nhiều các nhà băng sẽ tiếp tục chia cổ tức bằng CP để tăng vốn. Vietcombank dự kiến trả cổ tức bằng CP tỷ lệ 18,1% trong tháng 5. VietinBank sẽ dùng 12.330 tỷ đồng lợi nhuận giữ lại để chia cổ tức bằng CP. BIDV trả cổ tức tỷ lệ 12,69%.
Sau 9 năm nói không với cổ tức, Eximbank đã có kế hoạch chia cổ tức bằng CP với tỷ lệ 20%. LienVietPostbank dự kiến trả cổ tức tỷ lệ 19%. Saigonbank chi trả tỷ lệ 10%. SeABank trả cổ tức và CP thưởng với tỷ lệ 20,3%. OCB sẽ phát hành gần 685 triệu CP thưởng, tương đương với tỷ lệ 50% cho cổ đông hiện hữu...
Sự mất cân bằng giữa lương, thưởng của ông chủ NH và cổ tức cho nhà đầu tư luôn là điểm nóng trong nhiều mùa ĐHCĐ NH.
Song, khá nhiều nhà băng không chia cổ tức. Ở nhóm có quy mô lớn, Techcombank tiếp tục không có kế hoạch chia lợi nhuận nhằm phục vụ cho hoạt động kinh doanh. Theo đó, tổng lợi nhuận chưa sử dụng của Techcombank tính đến ngày 1-1-2023 hơn 58.000 tỷ đồng.
Tương tự, Sacombank không chia cổ tức do vì NH đang trong giai đoạn tái cơ cấu. Lần gần nhất Sacombank chia cổ tức là năm 2015 với tỷ lệ 20% bằng CP. Ở nhóm quy mô vừa và nhỏ, năm nay cũng là năm thứ 11 PG Bank không chia cổ tức. MSB, VietABank, VietBank cũng không có kế hoạch chia cổ tức, CP thưởng trong năm 2023.
NH giải thích lòng vòng
Nói về lý do không chia cổ tức bằng CP, ông Hồ Hùng Anh, Chủ tịch HĐQT Techcombank cho biết, NH đã thực hiện việc này với tỷ lệ tới 200% vào năm 2017, và phương án này chỉ nên thực hiện khi có những đòi hỏi về cải thiện các chỉ số. Về cổ tức tiền mặt, việc thực hiện còn phụ thuộc vào chỉ số an toàn vốn, mức độ đầu tư phát triển của NH. Ông Anh nhấn mạnh điều quan trọng là làm sao đảm bảo quyền lợi dài hạn cho cổ đông, đảm bảo NH hoạt động hiệu quả. Thế nhưng, sau ĐHCĐ Techcombank đã có năm thứ 5 liên tiếp không chia cổ tức.
MSB cho biết, tình hình thị trường CP nhiều biến động, ảnh hưởng tiêu cực từ xu thế lãi suất, yêu cầu chú trọng quản trị rủi ro cao từ cơ quan quản lý. Vì vậy, NH muốn giữ nguyên phần vốn chủ sở hữu và vốn điều lệ hiện tại để tạo nguồn vốn đệm vững chắc. Còn lý do PG Bank đưa ra là cổ đông lớn Petrolimex vừa tiến hành thoái vốn. Vì vậy, việc chia cổ tức trong thời gian tới sẽ phụ thuộc vào quyết định của các cổ đông mới.
MB năm nay chia cổ tức 20%, nhiều cổ đông đề nghị chia theo tỷ lệ 22%, trong đó 15% chia theo CP và phần còn lại 7% chia cổ tức tiền mặt, nhưng HĐQT đã bác đề xuất này. Cổ đông MSB cũng bức xúc khi lợi nhuận trước thuế (LNTT) 5.700 tỷ đồng và hệ số CAR 12,9%, NH vẫn nói không với cổ tức.
Ông Nguyễn Hoàng Linh, Tổng giám đốc MSB, giải thích không phải NH không chia cổ tức, lợi nhuận để lại ngoài việc trích lập quỹ, phần còn lại là tài sản, giá trị của cổ đông. “Việc chia bao nhiêu, vào thời điểm nào HĐQT sẽ cân nhắc và xin ý kiến cổ đông” - đại diện MSB nói.
HĐQT lương thưởng cao ngất
Sự bức xúc của cổ đông NH khi bỏ vốn đầu tư nhưng nhiều năm liền chỉ nhận cổ tức giấy hoặc thậm chí “tay trắng”, nhưng lại mạnh tay chi thù lao cho HĐQT. Theo báo cáo tài chính năm 2022 đã kiểm toán, tổng thù lao cho 10 thành viên HĐQT MB là 14,4 tỷ đồng (tăng 1,6 tỷ đồng so với năm 2021). Mức chi thù lao HĐQT và Ban kiểm soát (BKS) 19 tỷ đồng (thù lao của HĐQT 15,3 tỷ đồng và BKS 3,6 tỷ đồng).
Tại Vietcombank, thù lao của thành viên HĐQT năm 2022 hơn 14,4 tỷ đồng (năm 2021 gần 13,7 tỷ đồng) và BKS hơn 5,4 tỷ đồng (năm 2022 hơn 3,8 tỷ đồng). Tại BIDV, mức thù lao cho HĐQT gần 19 tỷ đồng, tăng so với mức 18,1 tỷ đồng năm 2021. Tại VPBank, thù lao HĐQT 10,8 tỷ đồng tương đương năm 2021, thù lao BKS tăng từ hơn 7,4 tỷ đồng lên 7,9 tỷ đồng.
Mức thù lao cho HĐQT và BKS Sacombank trong năm tài chính 2022 là 60,22 tỷ đồng. Tính đến hết ngày 31-12-2022, tổng chi phí thực tế VIB đã trả cho HĐQT tổng cộng hơn 6,05 tỷ đồng, cho BKS gần 3,7 tỷ đồng.
Theo kế hoạch, năm 2023 nếu chỉ đạt mức lợi nhuận tương đương năm 2022, phần thù lao và chi phí hoạt động tối đa của HĐQT và BKS MB có thể lên đến 195 tỷ đồng, (tối đa 1,2% lợi nhuận sau thuế theo báo cáo tài chính riêng lẻ). Mức thù lao và ngân sách hoạt động của HĐQT và BKS của VPBank thông qua 0,5% LNTT hợp nhất, ước 120 tỷ đồng.
HĐQT NamABank đã thông qua ngân sách hoạt động (thù lao, thưởng, các lợi ích và chi phí khác) của HĐQT, BKS trong năm tài chính 2023 là 3% LNTT hợp nhất của năm 2023, tối thiểu 20 tỷ đồng.
Tương tự, kế hoạch chi thù lao cho HĐQT Eximbank bằng mức đã nhận năm 2022, tương đương 0,7% LNTT năm 2023 nhưng không thấp hơn 35,1 tỷ đồng. Tổng thù lao, thù lao kiêm nhiệm cho HĐQT và BKS tại ABBank năm 2023 là 35 tỷ đồng; đồng thời nếu LNTT đạt hoặc vượt mục tiêu ĐHCĐ đề ra, quỹ thưởng dành cho HĐQT, BKS lần lượt 1% và 5% phần lợi nhuận đạt kế hoạch.
VietABank cũng thông qua cổ đông quyết toán mức thù lao và thưởng cho HĐQT và BKS năm 2022 hơn 7,8 tỷ đồng; đồng thời dự kiến con số này của năm 2023 là 10 tỷ đồng.
