Cơ hội để Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất của khu vực

(ĐTTCO) - Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã có loạt tiếp xúc song phương và đa phương với lãnh đạo WEF, bộ trưởng các nước và lãnh đạo các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới.

Nhiều sáng kiến được đặt lên bàn nghị sự

Tại buổi tiếp ông Stephan Mergenthaler, Giám đốc Điều hành WEF, Thủ tướng Phạm Minh Chính trao đổi về xu thế chuyển dịch của kinh tế thế giới sang mô hình tăng trưởng xanh - số, nơi dữ liệu, tự động hóa và AI trở thành nền tảng tăng năng suất.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chứng kiến đại diện lãnh đạo UBND TPHCM và Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) công bố Biên bản ghi nhớ trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025

Ông Stephan nhận định, Việt Nam đang đứng trước “cơ hội hiếm có để vươn lên thành trung tâm sản xuất mới của khu vực” nếu tận dụng hiệu quả 3 trụ cột: sản xuất tiên tiến, dữ liệu mở và nhân lực số.

Ông khuyến nghị Việt Nam nên tham gia sâu hơn Mạng lưới Nhà máy Hải đăng (Global Lighthouse Network) gồm hơn 200 nhà máy 4.0 hàng đầu, qua đó tiếp cận hơn 1.000 mô hình ứng dụng AI, robot, cảm biến và dữ liệu lớn trong sản xuất.

Việt Nam có thể chọn những thế mạnh như điện tử, dệt may, nông sản - thực phẩm để xây dựng “nhà máy mẫu”, trở thành điểm tựa nhân rộng sản xuất thông minh theo chuẩn toàn cầu.

Tại buổi Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Bộ trưởng Bộ KH-CN và Đổi mới Malaysia Chang Lih Kang, hai bên đã bàn sâu về năng lượng mới, trung tâm dữ liệu và công nghệ cao.

Bộ trưởng Chang Lih Kang trình bày chương trình hydro xanh của Malaysia, hướng tới hạ giá thành để tạo động lực tăng trưởng mới; đồng thời đề xuất hợp tác toàn diện với Việt Nam trong toàn chuỗi giá trị hydro xanh, từ nghiên cứu - chế tạo đến phát triển hạ tầng tiếp nhiên liệu tại các khu công nghiệp.

Theo ông Chang Lih Kang, ASEAN đang thiếu hụt nghiêm trọng hạ tầng dữ liệu, gợi mở Việt Nam - Malaysia cùng triển khai “hành lang dữ liệu ASEAN”, thống nhất tiêu chuẩn vận hành trung tâm dữ liệu và cơ chế cấp điện sạch; hai nước có thể phối hợp đào tạo kép, tăng thực hành tại nhà máy và trung tâm nghiên cứu - phát triển, cũng như mở rộng nghiên cứu chung về AI, blockchain, robot và bán dẫn.

Tại buổi tiếp Bộ trưởng Công nghiệp, Khoa học kỹ thuật và Đổi mới Campuchia Hem Vanndy, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam coi trọng quan hệ láng giềng hữu nghị và mong muốn hai nước thúc đẩy KH-CN như một động lực tăng trưởng mới.

Bộ trưởng Hem Vanndy đề nghị xây dựng hạ tầng đổi mới chung, kết nối với viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và khu công nghệ; mở rộng hợp tác về năng lượng tái tạo, hạ tầng số bền vững, công nghiệp sạch và đầu tư chéo.

Tại những buổi tiếp xúc này, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Việt Nam ủng hộ hợp tác mở trong quản trị công nghệ mới, hạ tầng dữ liệu và sản xuất tiên tiến, trong đó “sản xuất thông minh - phát triển bền vững - chuyển đổi xanh phải đi liền với nhau”.

Việt Nam sẵn sàng hợp tác phát triển trung tâm dữ liệu, năng lượng sạch, AI, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Đặc biệt đề nghị Chính phủ Malaysia hỗ trợ Việt Nam phát triển sản phẩm Halal và cùng tăng cường thực hiện an ninh lương thực, vốn là thế mạnh nông nghiệp Việt Nam.

Mô hình "học tại trường và thực hành có lương"

Song song hoạt động của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn tiếp nhiều đoàn bộ trưởng, lãnh đạo tổ chức quốc tế và tập đoàn lớn. Điểm chung là Việt Nam đang được nhìn nhận như trung tâm tiềm năng của mạng lưới sản xuất thông minh, AI, năng lượng sạch và hạ tầng số của khu vực.

Từ góc nhìn điều phối toàn cầu, ông Stephan Mergenthaler đề nghị TPHCM như “phòng thí nghiệm mở” để thử nghiệm mô hình AI trong công nghiệp, logistics, tài chính và dịch vụ công trước khi nhân rộng.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Jonathan Choi, Chủ tịch Tập đoàn Sunwah, đề nghị Việt Nam có chính sách đặc thù cho trung tâm dữ liệu, AI và xe xanh.

Ông nhấn mạnh trung tâm dữ liệu cần “vùng công suất điện” riêng gắn với năng lượng sạch. Đồng thời kiến nghị ưu đãi thuế, hỗ trợ đất đai và cải cách thủ tục để tăng sức cạnh tranh thu hút đầu tư. Một mô hình đào tạo kép bao gồm học tại trường và thực hành có lương tại nhà máy được đề xuất nhằm thu hẹp khoảng cách kỹ năng.

Về công nghệ robot và AI vật lý, ông Daniel Theobald, Nhà sáng lập và Giám đốc Đổi mới Vecna Robotics, đề xuất, Việt Nam đầu tư bài bản vào mô phỏng số - công nghệ cho phép thử nghiệm hàng ngàn mô hình sản xuất và đô thị ngay trong máy tính. Đề nghị xây dựng trung tâm về mô phỏng và robot tại TPHCM để làm cơ sở nhân rộng cả nước…

Cùng chia sẻ tại phiên đối thoại, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper nhấn mạnh 3 trụ cột mong muốn được hợp tác xây dựng và phát triển cùng Việt Nam bao gồm: năng lượng - hạ tầng dữ liệu, AI - kinh tế số, và an ninh mạng - hạ tầng số an toàn.

Thực tế cho thấy, các doanh nghiệp Hoa Kỳ đang mở rộng đầu tư vào trung tâm dữ liệu, năng lượng tái tạo, cáp biển, lưu trữ điện và rất sẵn sàng hỗ trợ quy hoạch hạ tầng năng lượng cho kinh tế số và đào tạo nhân lực AI - an ninh mạng cho Việt Nam trong thời gian tới…

Ghi nhận các đề xuất, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn khẳng định, Việt Nam coi trọng hợp tác với doanh nghiệp và tổ chức quốc tế, sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng số - năng lượng sạch, đồng hành với nhà đầu tư.

Loạt gợi ý của các đại biểu cho thấy niềm tin mạnh mẽ vào triển vọng xanh - số của Việt Nam, mở ra không gian hợp tác rộng lớn trong thập niên tới.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được:

Doanh nghiệp đến đâu, thành phố đồng hành đến đó

Mục tiêu trọng tâm của thành phố trong giai đoạn mới là thoát “bẫy thu nhập trung bình” bằng con đường chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, điều đó tạo nền tảng để xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế TPHCM (IFC), một trong những động lực chiến lược mà Chính phủ đã giao.

Chúng tôi đánh giá cao các sáng kiến, phân tích và đề xuất chính sách mà các tổ chức quốc tế, chuyên gia và doanh nghiệp nêu tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025, xem đây là “nguồn dữ liệu đầu vào quý báu” để TPHCM hoàn thiện mô hình phát triển trong giai đoạn tới.

Chúng tôi trân trọng sự quan tâm của các định chế tài chính toàn cầu, tập đoàn công nghệ và những đối tác đang nghiên cứu hoặc mở rộng đầu tư tại TPHCM, nhất là trong các lĩnh vực tài chính, năng lượng xanh, AI, dữ liệu và đô thị thông minh.

Những hàm ý chính sách mà doanh nghiệp và chuyên gia nêu ra tại diễn đàn chính là cơ sở để TPHCM tiếp thu và hiện thực hóa, từ hoàn thiện thể chế, nâng cấp hạ tầng số - logistics đến cải thiện chất lượng môi trường đầu tư.

TPHCM cam kết giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, chính trị - xã hội, tạo môi trường an toàn và minh bạch cho nhà đầu tư. Chính quyền TPHCM luôn lắng nghe và thấu hiểu doanh nghiệp, sẵn sàng giải quyết ngay các điểm nghẽn thuộc thẩm quyền, đồng thời chủ động kiến nghị Trung ương tháo gỡ những vấn đề vượt cấp. Doanh nghiệp đến đâu, thành phố đồng hành đến đó.

TPHCM sẵn sàng trở thành nơi thí điểm các mô hình, chính sách mới, từ sandbox công nghệ, thí điểm tài chính, dữ liệu đến hợp tác công, tư trong đổi mới sáng tạo. Chúng tôi mong muốn các tập đoàn toàn cầu, doanh nghiệp trong và ngoài nước chọn TPHCM làm “điểm đến ưu tiên” cho các dự án chiến lược, đặc biệt trong các lĩnh vực xanh - số, tài chính, logistics và khoa học công nghệ.

Chúng tôi xin gửi lời cảm ơn đến các diễn giả đã truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ TPHCM và cam kết thành phố sẽ tiếp thu - hiện thực hóa những gợi mở này trong các chương trình hành động sắp tới.

Các tin khác