Cuộc gọi và tin nhắn rác: Nỗ lực xóa bỏ

Các nhà mạng xác định “có” hay “không” trên thuê bao di động của người dùng để xác minh cuộc thoại rác.

Quy trình 4 bước

Cuộc gọi rác, tin nhắn rác (ảnh) và vấn nạn, làm phiền, ảnh hưởng đến từng cá nhân trong cộng đồng và kéo dài nhiều năm. Quyết tâm giải quyết cuộc gọi rác, tin nhắn rác, Cục Viễn thông (Bộ TT-TT) đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để giải quyết vấn nạn nói trên và hiện nay, công cụ hiệu quả là tổng đài điện thoại số 5656. Công cụ được vận hành bởi Cục An toàn thông tin, cơ quan điều phối giữa Nhà nước và doanh nghiệp.

Theo đại diện Cục Viễn thông, 3 tháng gần đây, các nhà mạng đã thực hiện khóa chiều đi với 34.700 thuê bao phát tán cuộc gọi rác, ngăn chặn trên 9 triệu cuộc gọi giả mạo. Riêng trong tháng 9-2020, đã có hơn 16.000 thuê bao phát tán cuộc gọi rác bị khóa chiều đi.

Các nhà mạng cũng không đứng ngoài cuộc. Theo đó, việc ngăn chặn cuộc gọi rác được các doanh nghiệp viễn thông thực hiện tập trung theo quy trình khép kín gồm 4 bước: Xác định các thuê bao nghi phát tán cuộc gọi rác; Xác thực lại đó phải là cuộc gọi rác hay không; Ngăn chặn; Chăm sóc khách hàng, xử lý khiếu nại. Thời gian qua, việc này đã được các nhà mạng thực hiện nghiêm túc. Hiện các doanh nghiệp viễn thông và cơ quan quản lý viễn thông sử dụng các phần mềm ứng dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn (big data) và máy học (machine learning) để nhận diện thuê bao nghi ngờ phát tán cuộc gọi rác, tin nhắn rác. Kết quả phân tích của phần mềm là một trong những căn cứ để nhà mạng, cơ quan quản lý căn cứ để xử lý các đơn vị phát tán thông tin rác làm phiền mọi người.

Công cụ mạnh mẽ hơn là Nghị định 91 của Chính phủ về chống tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi rác đã có hiệu lực từ 1-10. Nghị định 91 xác định, tin nhắn rác, cuộc gọi rác là hoạt động quảng cáo không được sự đồng ý trước của người sử dụng hoặc tin nhắn, cuộc gọi quảng cáo có nội dung vi phạm các quy định hiện hành của pháp luật.

Người dùng di động chủ động tham gia

Các nhà mạng cũng thu thập ý kiến phản hồi từ khách hàng khi nghi ngờ thuê bao phát tán cuộc gọi rác. Người dùng điện thoại có thể trả lời bằng cách nhấn nút “có” hoặc “không” từ tin nhắn của nhà mạng trên chiếc di động của mình khi có một số lạ nào đó gọi đến.

Chị Thanh Vân, nhà ở quận 5 cho hay: “Cách này rất thiết thực, giải quyết cái gốc của vấn đề thay vì dùng tính năng chặn cuộc gọi trên di động như hay làm trước đây”. Trong khi đó, anh Thanh Dũng, một nhân viên văn phòng ở quận 3 cho rằng: “Với những công cụ công nghệ và hành lang pháp lý từ Nghị định 91 có hiệu lực, tin nhắn rác, cuộc gọi rác đã giảm hẳn. Tuần trước, có một cô gái gọi mời chào hội thảo du lịch, tôi nói rằng nếu còn gọi tiếp sẽ báo số của cô vào dạng cuộc gọi rác, thế là cô ấy xin lỗi và dừng ngay lập tức. Cả tuần nay chưa thấy cô ấy gọi làm phiền trở lại”.

Tham gia việc trả lời “có” hay “không” để xác định cuộc gọi rác cũng là cách người dùng di động hợp tác cùng cơ quan quản lý nhà nước xác định thuê bao rác, vì việc ngăn chặn thuê bao thực hiện cuộc gọi rác được tiến hành dựa trên số lượng phản hồi. Số thuê bao nào đó gởi nhiều phản hồi xác nhận tin nhắn rác thì đây sẽ là căn cứ để nhà mạng chặn chiều gọi đi của thuê bao phát tán cuộc gọi rác.

Thực tế hiện nay vẫn còn cuộc gọi rác, đại diện Cục Viễn thông cho rằng, nguyên nhân chủ yếu là sự phối hợp của người dùng di động chưa tốt. Trong quy trình xác thực cuộc gọi rác, nhà mạng sẽ nhắn tin hoặc gọi điện đến người dân để đề nghị xác thực có phải là cuộc gọi rác hay không. Nhưng tỷ lệ người dân phối hợp để xác thực còn thấp, chỉ 5%-7%, tức là khi nhà mạng gửi khoảng 100 tin nhắn yêu cầu xác thực thì chỉ có 5-7 người trả lời. “Để giải quyết vấn đề, Cục Viễn thông và các doanh nghiệp đang tăng cường tuyên truyền để người dân tích cực phối hợp, để việc xác thực cuộc gọi rác đạt kết quả cao hơn”, đại diện Cục Viễn thông chia sẻ.