Điều gì đang xảy ra
Khác với hồi 2017 khi Bitcoin lập kỷ lục, các Altcoin (các đồng tiền điện tử khác) đều leo lên đỉnh và có lúc vốn hóa toàn bộ thị trường tiền mã hóa vượt 800 tỷ USD. Hiện Bitcoin đã vượt gấp đôi kỷ lục đó và thị trường cũng có thêm hàng ngàn coin, token… mới khác.
Nhưng vốn hóa hiện nay theo thống kê từ CMC chỉ tương đồng với thời điểm 2017 do nhiều Altcoin tăng yếu hoặc giảm. Điều này cho thấy đợt kỷ lục trước đó mang nặng yếu tố đầu cơ làm toàn bộ thị trường tăng điên loạn.
Khi đó những vụ ICO, ITO (phát hành tiền mã hóa) bùng nổ, nhưng hầu hết là coin rác hoặc được lập ra với ý định lừa đảo do cứ phát hành ra là giá tăng hàng chục, hàng trăm lần.
Bitcoin hiện được xem như vàng phiên bản 2.0 trong bối cảnh các quốc gia nới lỏng tiền tệ, tiền khắp nơi nhưng kinh tế toàn cầu vẫn khó khăn và nợ nần chồng chất. Số liệu thống kê cho thấy nợ công toàn cầu vượt 80.000 tỷ USD. Tổng các loại nợ (nợ công, nợ doanh nghiệp, nợ hộ gia đình, nợ cá nhân) cũng chạm 280.000 tỷ USD.
Tiền nhiều, nợ cũng nhiều nhưng đa số nguồn trên lại chạy vào tài sản tài chính như chứng khoán, bất động sản, vàng… để kiếm tiền nhanh và có thể online được, thay vì phải bạc mặt ra đường kiếm tiền thời bệnh dịch. Điều này làm Bitcoin trở thành dạng tài sản an toàn, nơi trú ẩn cho dòng tiền nhờ số lượng chỉ có giới hạn.
Bên cạnh đó, nhiều tỷ phú và định chế tài chính lớn cũng lạc quan về thị trường tiền số. Như Elon Musk thường xuyên có bài đăng về Bitcoin và thị trường tiền số trên trang cá nhân, thậm chí còn trao đổi với các nhà đầu tư chuyên về thị trường này.
Tỷ phú truyền thông Mexico Ricardo Salinas Pliego cho biết trên trang cá nhân, ông đã đầu tư 10% tài sản thanh khoản cao của mình vào tiền số. Các huyền thoại đầu tư của phố Wall như Stanley Druckenmiller, Paul Tudor Jones và Bill Miller cũng ủng hộ việc đầu tư tiền số làm một phần tài sản. Số lượng và giá trị giao dịch trên thị trường tiền số tăng lên không ngừng, đặc biệt khi cách ly xã hội khắp nơi do Covid-19 thị trường này có thanh khoản tăng vọt.
“Bitcoin là công cụ lưu trữ giá trị giống như vàng. Tuy nhiên, vì nguồn cung Bitcoin hạn chế trong khi nhu cầu lại biến động, giá đồng tiền này luôn có sự biến động lớn” - tỷ phú Mark Cuban nói.
Các ngân hàng đầu tư lớn như JP Morgan Chase, Citigroup, Goldman Sach, Bank of American… cũng đưa ra những dự báo tích cực về Bitcoin. JPMorgan Chase còn cho rằng tiền số sẽ gây thiệt hại cho vàng trong nhiều năm tới và cho biết vừa phát hành JPM Coin, dù trước đây CEO của NH này luôn miệng phản đối.
Nhiều quỹ đầu tư tiền số cũng đã và đang được thành lập nhờ hành lang pháp lý nhiều nước cởi mở hơn. Các quỹ truyền thống cũng phân bổ bớt tài sản của họ sang thị trường này để giảm thiểu rủi ro từ các kênh khác.
Tương lai của tài chính số
Mới đây trên trang cá nhân của mình, tỷ phú Elon Musk đã gây chú ý khi đề xuất việc chuyển "những giao dịch lớn" trong bảng cân đối kế toán của Tesla thành tiền số. Trước đó, giới đầu tư đã nhận định Tesla của Elon Musk sẽ sớm số hóa cổ phiếu của mình thành cổ phiếu số.
CEO của Aave, Stani Kulechov cũng muốn Tesla gia nhập cơn sốt tài chính phi tập trung (DeFi), hay một dạng stable-coin được neo với cổ phiếu thật. Những điều này đã làm giới đầu tư hào hứng hỗ trợ cho giá cổ phiếu Tesla trong năm 2020.
Một số sàn giao dịch như DX.Exchange cũng đưa nhiều cổ phiếu lên blockchain thực hiện “token hóa” để biến tài sản của thế giới thực thành tài sản số, như cổ phiếu của các công ty công nghệ niêm yết trên sàn Nasdaq là Apple, Tesla, Facebook, Netflix thành chứng khoán mã hóa.
Những động thái trên cho thấy thế giới đã sang trang mới cùng với sự phát triển của kinh tế số, tài chính số và tiền số. Theo số liệu từ Ngân hàng thanh toán quốc tế (BIS), năm 2020 lần đầu tiên sau 10 năm Bitcoin không còn là sự quan tâm số 1 của nhà đầu tư, giới phân tích, tổ chức tài chính, mà là CBDC (Central Bank Digital Currency - tiền số do NHTW phát hành).
Đồng tiền này đã được nhiều nước phát hành hoặc ở chế độ thử nghiệm, như Trung Quốc với Nhân dân tệ số. Châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản, thậm chí nhiều nền kinh tế nhỏ như Thái Lan và Campuchia cũng đang thử nghiệp tiền số này.
Mỹ dù chưa có đô la điện tử nhưng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cho biết có thể in tiền vật lý, nên việc phát hành CBDC hoàn toàn có thể thực hiện. Điều này giúp NHTW và các cơ quan quản lý có “vũ khí” để điều hành chính sách nhằm hỗ trợ kinh tế phát triển. So với công cụ truyền thống các công cụ số có tốc độ xử lý nhanh hơn, giúp NHTW, Chính phủ kiểm soát tốt hơn, nhất là khi được đặt ở tầm cỡ quốc gia.
Ứng dụng tại Việt Nam
Ứng dụng tại Việt Nam
Hiện nay việc giao dịch tiền số tại Việt Nam được xem không hợp pháp, được cảnh báo từ các cơ quan quản lý sau khi ngày càng nhiều vụ lừa đảo nhân danh các đồng tiền số, hoặc tạo ra các coin rác để chiêu dụ nhà đầu tư tham gia.
Tuy vậy các công nghệ đằng sau thị trường tiền số như Blockchain vẫn được nhiều doanh nghiệp, tổ chức tài chính ở nhiều lĩnh vực nghiên cứu ứng dụng trong việc kinh doanh của mình.
Đơn cử, HSBC và Vietcombank giao dịch tín dụng thư nội địa bằng tiền đồng trên nền tảng blockchain, được thực hiện thành công trong vòng 27 phút, nhanh hơn rất nhiều so với phương thức truyền thống mất 3-5 ngày làm việc. Hay Tập đoàn xây dựng Hòa Bình ký kết hợp tác và sử dụng dịch vụ công nghệ Blockchain của Tập đoàn công nghệ Nhật Bản Infinity Blockchain (IBG)…
Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý đang nghiên cứu hành lang pháp lý cũng như ưu tiên phát triển các công nghệ mới, nhằm ứng dụng tốt nhất lợi ích của các công nghệ này để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tối ưu lợi ích của nó trong thời đại 4.0.
Cụ thể, tháng 12-2020 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Danh mục công nghệ ưu tiên nghiên cứu, phát triển và ứng dụng để chủ động tham gia cuộc cách mạng 4.0. Trong đó có công nghệ số bao gồm cả công nghệ chuỗi khối (Blockchain).
