Phát biểu tại Hội thảo quốc tế “Tiềm năng phát triển thị trường bất động sản tại Việt Nam” do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng, Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận xét, bất động sản là lĩnh vực thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài nhất ở Việt Nam.
Tổng vốn đầu tư đạt 66,4 TỶ USD
Ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết, đến nay, cả nước thu hút được hơn 37.500 dự án với tổng vốn đầu tư gần 450 tỷ USD. Trong đó, đầu tư bất động sản có 1.100 dự án, tương ứng tổng vốn đạt 66,4 tỷ USD, chiếm 15% tổng vốn đầu tư nước ngoài; là lĩnh vực đứng thứ hai về thu hút đầu tư, sau công nghiệp chế biến chế tạo.
Qua thống kê có 48 quốc gia/vùng lãnh thổ đã đầu tư vào kinh doanh bất động sản tại Việt Nam, dẫn đầu gồm các nước: Singapore, Hàn Quốc, British VirginIslands và Nhật Bản. Trong 45 tỉnh/thành phố có đầu tư FDI vào lĩnh vực bất động sản, hiện TP.HCM đang dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt trên 16 tỷ USD, chiếm 24,7% tổng vốn đầu tư, tiếp theo là Hà Nội, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu.
Mặt khác, các doanh nghiệp FDI tham gia lĩnh vực bất động sản ở Việt Nam hầu hết đều quy mô lớn, với hình thức ngày càng đa dạng và chất lượng hơn. Nhiều dự án FDI đầu tư thậm chí lên đến hàng tỷ USD như dự án Hồ Tràm tại Bà Rịa-Vũng Tàu; thành phố thông minh tại Hà Nội; Khu đô thị Nam Thăng Long tại Hà Nội, Khu đô thị Nam Hội An tại Quảng Nam...
Lý giải nguyên nhân khiến nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến Việt Nam, ông Tuấn cho rằng, Việt Nam hội tụ rất nhiều lợi thế so các quốc gia trong khu vực: chính trị ổn định, an toàn; tăng trưởng kinh tế cao; chi phí sản xuất cạnh tranh; nguồn nhân lực dồi dào; thị trường tiềm năng; vị trí địa lý thuận lợi, nằm ở trung tâm khu vực, dễ dàng kết nối những nền kinh tế lớn. Hơn nữa, Việt Nam còn đường bờ biển dài thuận lợi cho xây dựng bất động sản nghỉ dưỡng; hệ thống cơ sở hạ tầng được chú trọng đầu tư.
Đặc biệt, Chính phủ cũng triển khai quyết liệt kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025 và kế hoạch đầu tư phục vụ phục hồi phát triển kinh tế-xã hội. Trong đó, tập trung đầu tư phát triển nhiều công trình hạ tầng quan trọng gồm: đường cao tốc, các trục ven biển, sân bay, cảng biển, nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho phát triển ngành bất động sản…
"Bên cạnh thuận lợi, một số dự án bất động sản có vốn đầu tư nước ngoài còn rơi vào tình trạng kém hiệu quả, dự án quy mô đất lớn nhưng chậm triển khai; thủ tục hành chính về đầu tư, xây dựng, đấu thầu, đất đai vô cùng phức tạp, dẫn đến việc thực hiện dự án đầu tư kéo dài. Nhất là hệ thống pháp luật liên quan đến thị trường bất động sản chưa đồng bộ, rõ ràng, nhiều phức tạp, sửa đổi không kịp thời".
Ông Nguyễn Anh Tuấn,
Phó Cục trưởng, Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư
Tuy nhiên, ông Tuấn đánh giá bên cạnh thuận lợi, một số dự án bất động sản có vốn đầu tư nước ngoài còn rơi vào tình trạng kém hiệu quả, dự án quy mô đất lớn nhưng chậm triển khai; thủ tục hành chính về đầu tư, xây dựng, đấu thầu, đất đai vô cùng phức tạp, dẫn đến việc thực hiện dự án đầu tư kéo dài. Nhất là hệ thống pháp luật liên quan đến thị trường bất động sản chưa đồng bộ, rõ ràng, nhiều phức tạp, sửa đổi không kịp thời.
Hoàn thiện các quy định pháp lý
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn, tất cả các yếu tố đó có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của lĩnh vực bất động sản thời gian tới. Do đó để bắt kịp xu hướng của thời đại, tiến tới chọn lọc nhà đầu tư FDI chất lượng vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, Việt Nam cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định pháp lý về thị trường bất động sản.
Thứ trưởng cũng nhấn mạnh, hiện nay trong phạm vi thẩm quyền và trách nhiệm của mình, Bộ Xây dựng đã chủ trì soạn thảo dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi. Hai dự án Luật đã trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV diễn ra từ ngày 22/5 - 23/6/2023, đang tiếp tục hoàn thiện và dự kiến thông qua tại kỳ thứ 6, Quốc hội khóa XV vào tháng 11/2023.
“Hai đạo Luật có ý nghĩa quan trọng, thu hút đông đảo sự quan tâm của người dân, cùng cộng đồng doanh nghiệp trong nước lẫn quốc tế. Việc sửa đổi, hoàn thiện lần này sẽ tác động tích cực đến thị trường nhà ở và bất động sản, cải thiện mạnh mẽ niềm tin vào môi trường đầu tư, tạo sự minh bạch, ổn định cho thị trường nhà ở và bất động sản Việt Nam. Điều này đặc biệt cần thiết cho việc phục hồi và phát triển bền vững của thị trường bất động sản Việt Nam. Các chính sách mới khi được thông qua chắc chắn giúp thị trường bất động sản Việt Nam hấp dẫn hơn đối với người nước ngoài sinh sống, làm việc tại Việt Nam, và các nhà đầu tư nước ngoài”, Thứ trưởng khẳng định.
Đưa ra ý kiến, Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho rằng phải rất nhanh chóng điều chỉnh chính sách đầu tư nước ngoài để theo kịp những biến động của kinh tế toàn cầu, và sự thay đổi trong chiến lược thu hút doanh nghiệp FDI của các nước trên thế giới; tạo môi trường đầu tư kinh doanh cạnh tranh, thông thoáng; chuẩn bị sẵn sàng điều kiện nhằm thu hút đầu tư như: rà soát, bổ sung quỹ đất sạch, rà soát lại quy hoạch điện và đôn đốc triển khai các dự án điện, tăng cường việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, bổ sung chính sách và biện pháp giúp phát triển công nghiệp hỗ trợ, cải thiện thủ tục hành chính…
Đặc biệt, Chính phủ nên nhanh chóng đưa ra các văn bản hướng dẫn cụ thể, rõ ràng, chi tiết vai trò, trách nhiệm, quyền hạn của đối tượng tham gia việc soát xét, thẩm định, phê duyệt hồ sơ, sớm chấm dứt tình trạng hồ sơ, văn bản của doanh nghiệp bị “om” và “đùn đẩy”, gây mất thời gian, tốn nhiều chi phí cho doanh nghiệp.
Lưu ý thêm GS.Nguyễn Mại chia sẻ, các nhà đầu tư nước ngoài không bao giờ đầu tư vào nước có tình trạng tham nhũng lan rộng; tình trạng buôn lậu, hàng nhái, sở hữu trí tuệ không được tôn trọng và cam kết quyền sở hữu trí tuệ, thương hiệu... Vì vậy nếu kiểm soát được các vấn đề trên tôi tin Việt Nam còn có nhiều cơ hội thu hút nhà đầu tư nước ngoài hơn nữa.
