Theo cập nhật của Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, từ cuối tháng 4, giai đoạn ấm áp của ENSO El Nino bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 7 (73% cơ hội), khả năng ENSO trung tính thấp (27% cơ hội). Giai đoạn tiếp theo, El Nino trở nên thống trị trong toàn bộ giai đoạn dự báo với xác suất khoảng 78-87%. ENSO trung tính có khả năng xảy ra thấp (13-20% cơ hội).
Vừa qua, chúng ta đã trải qua 3 năm liền với tình trạng La Nina, mưa nhiều nên không có hạn mặn. Việc có 3 năm La Nina liên tiếp như vậy là hiếm. Như là quy luật cân bằng, sau nhiều năm La Nina thì sẽ xuất hiện điều kiện El Nino. Gần như El Nino đang đến nhưng chưa biết mạnh hay yếu. Trong tình huống El Nino mạnh diễn ra thì kịch bản cho ĐBSCL sẽ là mùa mưa sắp tới từ tháng 5 đến tháng 11- 2023 ở các quốc gia lưu vực sông Mê Công và ở tại khu vực ĐBSCL sẽ ít.
Sản xuất ở các vùng ven biển miền Tây sẽ bị ảnh hưởng khi khô hạn quay lại |
"Tùy theo độ mạnh của El Nino, lượng mưa sẽ giảm tương ứng. Nếu El Nino năm nay cực đoan như hồi mùa mưa 2015 thì lượng mưa trong mùa mưa 2023 sắp tới sẽ thấp như lượng mưa 2015”, Th.S Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia nghiên cứu độc lập về sinh thái ĐBSCL cho biết.
Th.S Nguyễn Hữu Thiện khuyến cáo, trước mắt, đối với vùng lũ đầu nguồn như Tứ giác Long Xuyên và Đồng Tháp Mười, việc đầu tư cho mùa vụ canh tác và sinh kế dựa vào mùa lũ sắp tới nên dè dặt. Bà con sống bằng nghề đánh bắt cá tự nhiên năm nay khi đầu tư mua lưới và ngư cụ cũng nên thận trọng. Đối với vùng ven biển, mùa khô năm nay sắp kết thúc nên rủi ro hạn - mặn đã qua. Nhưng mùa khô năm sau (2024), vùng này có thể có rủi ro hạn - mặn gay gắt nếu El Nino cực đoan diễn ra.
h.S Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia nghiên cứu độc lập về sinh thái ĐBSCL (bên trái) trong một chuyến khảo sát với nông dân miền Tây |
El Nino và La Nina là 2 giai đoạn của chu kỳ khí hậu tự nhiên gọi là chu kỳ ENSO. Đối với ĐBSCL và các quốc gia có sông Mê Công đi qua, khi nào có El Nino thì nắng nóng, ít mưa; sông Mê Công ít nước, còn khi nào có La Nina thì mưa nhiều, sông Mê Kông nhiều nước. El Nino và La Nina thường luân phiên nhau theo chu kỳ khoảng 2-7 năm.
"Khi nào không có El Nino và không có La Nina thì gọi là tình trạng ENSO trung tính. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu thì các hiện tượng El Nino và La Nina có thể xuất hiện thường xuyên hơn và cực đoan hơn", Th.S Nguyễn Hữu Thiện chia sẻ.