Tại hội nghị, các đại biểu (ĐB) tập trung đóng góp ý kiến vào các nội dung: mức thuế suất 5%; miễn, giảm thuế để khuyến khích lĩnh vực văn hóa phát triển; trách nhiệm của người nộp thuế và cơ quan thuế trong hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) và một số vấn đề liên quan khác.
Về vấn đề thuế GTGT với mặt hàng phân bón, ĐB Mai Văn Hải (Thanh Hóa) đề nghị giữ mặt hàng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản thuộc diện không chịu thuế GTGT như quy định hiện hành.
Lý do được đưa ra là thuế GTGT là thuế gián thu, người chịu thuế GTGT là người tiêu dùng cuối cùng. Việc chuyển phân bón, thuốc bảo vệ thực vật sang chịu thuế suất 5% làm người nông dân phải chịu tác động lớn do giá các mặt hàng này sẽ tăng khi Luật Thuế GTGT (sửa đổi) có hiệu lực, dẫn đến tăng giá thành sản phẩm nông nghiệp.
Đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa)
Bên cạnh đó, theo ĐB Mai Văn Hải (Thanh Hóa), hiện nay, vấn đề cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp ở nhiều nơi còn rất yếu nên để lĩnh vực này phát triển thì không nên áp thuế đối với việc mua bán máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp, tàu khai thác thủy sản.
ĐB Dương Khắc Mai (Đắk Nông) cho rằng, nếu giữ quy định của luật hiện hành thì doanh nghiệp sản xuất phân bón không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Khoản thuế này được tính vào chi phí sản xuất nên sẽ làm tăng giá sản phẩm, từ đó làm giảm tính cạnh tranh so với các sản phẩm nhập khẩu.
Còn nếu đưa mặt hàng phân bón vào diện chịu thuế GTGT với mức thuế suất 5% thì sẽ xử lý được các bất cập liên quan đến hoàn thuế GTGT đầu vào của doanh nghiệp. Tuy nhiên, chắc chắn là khi tăng giá phân bón thì sẽ tác động đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người nông dân.
Mặc dù theo báo cáo tiếp thu, giải trình của UBTVQH, doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước báo cáo sẽ giảm giá nhưng theo quy luật vận hành theo kinh tế thị trường, việc này cũng không thể đảm bảo có diễn ra hay không. Vì Nhà nước cũng không thể bắt buộc doanh nghiệp giảm giá bán phân bón.
Do đó, ĐB Dương Khắc Mai chọn phương án là giữ như quy định hiện hành - mặt hàng phân bón không chịu thuế GTGT.
Đại biểu Bùi Hoài Sơn (Hà Nội)
Đóng góp ý kiến về việc miễn, giảm thuế để khuyến khích lĩnh vực văn hóa phát triển, ĐB Bùi Hoài Sơn (Hà Nội) khẳng định, chính sách thuế nói chung, thuế GTGT nói riêng có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển văn hóa. Thậm chí ở một số quốc gia trên thế giới, dù không có Bộ Văn hóa nhưng chỉ bằng chính sách động viên, khuyến khích như miễn, giảm thuế mà lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật của họ đã rất phát triển.
Ở nước ta, chúng ta đều thấy điểm nghẽn về thuế trong hỗ trợ, huy động nguồn lực cho phát triển văn hóa. Vì vậy, miễn, giảm thuế (hoặc ít nhất là giữ nguyên mức thuế) chính là giải pháp cụ thể, thiết thực và thành tâm mà chúng ta có thể làm để phát triển văn hóa, từ đó tạo điều kiện chấn hưng đạo đức xã hội, phát triển bền vững đất nước từ văn hóa.
Theo ĐB Bùi Hoài Sơn, mặc dù dự thảo Luật Thuế GTGT (sửa đổi) lần này đã có một số những chỉnh lý, sửa đổi nhưng vẫn còn có một số bất cập như: nguồn vốn do nhân dân đóng góp, viện trợ nhân đạo cho cơ sở văn hóa vẫn phải chịu thuế.
“Như vậy là không khuyến khích được sự đóng góp của các nguồn hỗ trợ cho phát triển văn hóa ở cơ sở. Nếu những vướng mắc đang ở luật pháp hiện hành thì chúng ta phải sửa luật, chứ không phải thấy đúng mà vướng thì không thực hiện. Do đó, cần nghiên cứu kỹ lưỡng về nội dung này”, ĐB Bùi Hoài Sơn nêu.
Cũng theo ĐB Bùi Hoài Sơn, việc tạo điều kiện cho các nhà sưu tập, cá nhân mua cổ vật Việt Nam từ nước ngoài về, từ đó chứng minh chủ quyền quốc gia về văn hóa, lịch sử, lưu giữ giá trị văn hóa, lịch sử dân tộc là nên khuyến khích. Vì vậy nên miễn thuế nhập khẩu cho cá nhân, chỉ đánh thuế khi họ mua bán cổ vật không phải của Việt Nam, ở trong nước hoặc xuất khẩu.
Với các hoạt động văn hóa, triển lãm, thể dục, thể thao, biểu diễn nghệ thuật, sản xuất phim, nhập khẩu, phát hành phim và chiếu phim vốn đã được hưởng thuế suất 5% theo luật thuế hiện hành. Đây là những lĩnh vực giúp nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, xứng đáng được hưởng ưu đãi thuế.
“Tuy nhiên, trái với chủ trương là cần ưu tiên phát triển văn hóa, chúng ta lại thực hiện bằng cách ngược lại là tăng thuế lên 10%. Đề nghị ban soạn thảo dự án Luật Thuế GTGT (sửa đổi) xem xét lại nội dung này”, ĐB Bùi Hoài Sơn phát biểu. ĐB đề nghị giữ nguyên mức thuế này.
