Nền tảng tích cực năm 2024
Trong bài phỏng vấn trước thềm năm mới Giáp Thìn 2024, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu bật những điểm sáng tạo nền tảng tích cực cho kinh tế Việt Nam năm 2024.
PV: Bộ trưởng đánh giá thế nào về kết quả kinh tế Việt Nam năm 2023? Đâu là nguyên nhân khiến GDP tăng trưởng không đạt mục tiêu? Đâu là những điểm sáng có thể tạo nền tảng tích cực cho kinh tế Việt Nam năm 2024?
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Năm 2023, tình hình thế giới, khu vực biến động phức tạp, khó lường, vượt quá khả năng dự báo, đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Hậu quả từ đại dịch COVID-19 kéo dài; cạnh tranh chiến lược nước lớn, xung đột Nga - Ukraine và tại dải Gaza diễn biến phức tạp; kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm, các nền kinh tế lớn, đối tác thương mại, đầu tư chủ yếu của nước ta gặp nhiều khó khăn, rủi ro; an ninh năng lượng, an ninh lương thực gặp nhiều thách thức; thiên tai, biến đổi khí hậu gây hậu quả nghiêm trọng.
Nước ta là nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi, quy mô còn khiêm tốn, độ mở lớn, sức chống chịu còn hạn chế, còn những tồn tại, hạn chế cần tập trung giải quyết… nên cũng chịu ảnh hưởng lớn từ bên ngoài, tác động không nhỏ đến tăng trưởng kinh tế trong nước.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng
Trong bối cảnh đó, nền kinh tế nước ta đã vững bước vượt qua khó khăn, thách thức, tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng, khá toàn diện trên các lĩnh vực. Ổn định kinh tế vĩ mô cơ bản được giữ vững, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn, thu NSNN, an ninh năng lượng, an ninh lương thực được bảo đảm. Năm 2023, tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings đã giữ xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam ở mức BB trong tháng 6, nâng lên mức BB+ trong tháng 12, triển vọng “Ổn định”, trong khi hạ tín nhiệm của một số nền kinh tế lớn.
Tăng trưởng kinh tế cả năm ước đạt 5,05%, mặc dù thấp hơn mục tiêu đề ra, nhưng là mức tăng trưởng thuộc nhóm cao trên thế giới và khu vực (Malaysia dự báo tăng 4%, Philippines tăng 4% Thái Lan tăng 2,7%, Indonesia tăng 3,5-4,0%, Trung Quốc tăng 5%...); tăng trưởng kinh tế, sản xuất công nghiệp, xuất khẩu… được cải thiện tích cực qua từng quý, từng tháng.
Các yếu tố nền tảng về thể chế, môi trường đầu tư kinh doanh, hạ tầng, chất lượng nguồn nhân lực, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo… được cải thiện tương đối rõ nét. Hoàn thành 475 km đường cao tốc, nâng tổng số km đường cao tốc của cả nước lên khoảng 1.900 km. Hệ sinh thái khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, mạng lưới đổi mới sáng tạo quốc gia tiếp tục phát triển mạnh mẽ; khánh thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Hòa Lạc; các ngành, lĩnh vực công nghiệp mới, công nghiệp chíp, bán dẫn được thúc đẩy.
Hoạt động đối ngoại, ngoại giao cấp cao, ngoại giao kinh tế là điểm sáng nổi bật, đạt được những thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử. Đặc biệt là, đã tiếp đón thành công chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình; nâng tầm quan hệ với Mỹ lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển, Nhật Bản lên Đối tác chiến lược toàn diện. Qua đó, mở ra cơ hội mới, thời cơ và thuận lợi mới trong hợp tác phát triển trên nhiều lĩnh vực kinh tế, các ngành công nghiệp mới như chíp, bán dẫn, văn hóa, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đào tạo nhân lực chất lượng cao…
Đây là những yếu tố quan trọng, tạo đà thuận lợi cho để chúng ta tăng tốc, bứt phá trong năm 2024, hướng tới thực hiện đạt kết quả cao nhất các mục tiêu tăng trưởng và phát triển 05 năm 2021-2025 và Chiến lược 10 năm.
Mục tiêu tăng trưởng GDP 6-6,5% năm 2024 có khả thi?
PV: Quốc hội đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2024 trong khoảng 6-6,5%. Đây được xem là mục tiêu tương đối cao, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn. Vậy theo Bộ trưởng, đâu sẽ là động lực và thuận lợi, đâu là khó khăn thách thức trong năm nay?
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Năm 2024, dự báo nước ta tiếp tục có nhiều khó khăn, thách thức đan xen với thuận lợi, thời cơ, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn.
Về thuận lợi, thời cơ, quy mô, tiềm lực của nền kinh tế không ngừng được mở rộng qua gần 40 năm Đổi mới; nước ta đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm quản lý, ứng phó với những biến động của tình hình thế giới, khu vực, nhất là trong giai đoạn đại dịch COVID-19, được các tổ chức quốc tế, tổ chức xếp hạng tín nhiệm toàn cầu, doanh nghiệp lớn toàn cầu ghi nhận, đánh giá cao, năng lực quản trị xã hội không ngừng được nâng lên. Đây là nền tảng quan trọng để nước ta tiếp tục ứng phó, thích ứng hiệu quả với những khó khăn, thách thách mới, nhất là những vấn đề bất ngờ phát sinh.
Các yếu tố nền tảng về thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo... tiếp tục được nâng lên, nhất là Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) tại Kỳ họp đầu năm 2024, từng bước đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển đất nước và thực tiễn phát sinh. Nhất là, đã hoàn thành, đưa vào sử dụng khoảng 1.900 km đường cao tốc, trong đó riêng năm 2023 là 475 km đường cao tốc, các tuyến đường ven biển, liên vùng, mở ra không gian phát triển mới cho cả nước, vùng và địa phương.
Thể chế liên kết vùng có bước đột phá rõ nét, cũng như đã cơ bản hoàn thành công tác quy hoạch, xác định định hướng phát triển và thu hút đầu tư vào các ngành, lĩnh vực ưu tiên, nhằm phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế của từng vùng, từng địa phương. Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia cũng đã được khánh thành, là động lực quan trọng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, khởi nghiệp sáng tạo của đất nước trong tương lai.
Tuy nhiên, khó khăn, thách thức phải đối mặt vẫn còn rất lớn. Năm 2024, dự báo các rủi ro tiềm ẩn từ môi trường chính trị - kinh tế thế giới vẫn còn hiện hữu và tiếp tục tác động tiêu cực lên triển vọng phục hồi tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.
Cạnh tranh chiến lược các nước lớn ngày càng gay gắt hơn, xung đột tại Ukraine và dải Gaza nhiều khả năng còn kéo dài làm gia tăng tình trạng phân mảnh địa chính trị, địa kinh tế. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, trong đó có Đông Nam Á, tiếp tục là động lực tăng trưởng toàn cầu, nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều bất ổn, “điểm nóng” khó lường, đe dọa đến môi trường hòa bình và ổn định của khu vực.
Tăng trưởng kinh tế, thương mại, đầu tư toàn cầu tiếp tục xu hướng giảm. Lạm phát, chính sách tiền tệ của một số nền kinh tế lớn còn chứa đựng yếu tố bất định. Bên cạnh đó, các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống, nhất là dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực, an ninh năng lượng… sẽ tiếp tục phức tạp, gay gắt hơn, ngày càng tác động mạnh, nhiều mặt, có thể đe dọa nghiêm trọng đến sự ổn định, bền vững của thế giới, khu vực và đất nước ta...
PV: Theo Bộ trưởng, 3 động lực về đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng, được ví như “cỗ xe tam mã” thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, sẽ có những cơ hội nào năm 2024?
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Năm 2024, Chính phủ xác định định hướng trọng tâm ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng tiếp tục tập trung vào 03 động lực là đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng. Bên cạnh những khó khăn, thách thức đang phải đối mặt, cũng có những thuận lợi, thời cơ, cơ hội từ cả trong và ngoài nước để chúng ta tranh thủ, thúc đẩy các động lực tăng trưởng nêu trên:
Các FTA, những thành tựu đối ngoại, ngoại giao kinh tế đạt được qua nhiều nhiệm kỳ, đặc biệt trong năm 2023, nhất là đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện và đối tác chiến lược với tất cả các nước Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và G20… mở ra cơ hội mới, thời cơ, thuận lợi mới để tăng cường hợp tác, mở rộng thị trường, thu hút FDI, tài chính xanh, công nghệ… phục vụ phát triển đất nước.
Trong năm 2023, nền kinh tế nước ta có xu hướng phục hồi qua từng tháng, từng quý; tăng trưởng cả năm ước đạt 5,05%, thuộc nhóm các nền kinh tế tăng trưởng cao nhất khu vực và toàn cầu, kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm. Những kết quả này đã được các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp lớn toàn cầu, tổ chức xếp hạng tín nhiệm đánh giá cao. Từ đó, tạo đà để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp trong năm 2024.
Các yếu tố nền tảng về thể chế, hạ tầng, chất lượng nguồn nhân lực, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo… tiếp tục được cải thiện, đạt nhiều kết quả rõ nét, nhất là việc Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) tại Kỳ họp đầu năm 2024. Nhất là, đã cơ bản hoàn thành các quy hoạch cấp quốc gia, vùng, tỉnh; đưa vào khai thác nhiều dự án, công trình kết cấu hạ tầng chiến lược, quan trọng, nhất là các tuyến đường cao tốc, ven biển, liên vùng… mở ra không gian phát triển mới cho cả nước, vùng và địa phương.
Nhiều khó khăn, vướng mắc, nhất là pháp lý của doanh nghiệp, dự án đầu tư, đầu tư công, NSNN, xây dựng, đấu thầu… đã và đang được tập trung tháo gỡ, đạt kết quả rõ nét. Cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được đẩy mạnh.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
