Theo Ngân hàng Thế giới (WB), lạm phát 2 chữ số đang có tác động lớn đến thị trường lao động của Lào. Trong khi mức tăng giá tiêu dùng đã giảm xuống còn 11,2%, so với mức 26,2% vào giữa năm 2024.
WB cho biết lạm phát cao đang thuyết phục mọi người rời bỏ công việc trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ và chuyển sang làm nông nghiệp hoặc ra nước ngoài để tìm kiếm thu nhập cao hơn. Kết quả là các doanh nghiệp tư nhân phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân sự nghiêm trọng.
“Sự chuyển đổi của thị trường lao động tại Lào diễn ra nhanh đến kinh ngạc. 3 năm lạm phát cao và mất giá tiền tệ đã định hình lại các lựa chọn công việc, làm xói mòn mức sống của hộ gia đình, đẩy nhanh quá trình di cư và làm suy yếu sự phát triển vốn con người”, Giám đốc Quốc gia WB Alex Kremer cho biết, đồng thời nói thêm rằng các gia đình đang sử dụng hết tiền tiết kiệm của mình “và cuối cùng có thể hết cơ chế đối phó”.
Giá cả tăng và tình trạng thiếu hụt lao động có tay nghề không phải là những yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến nền kinh tế được dự đoán sẽ tăng trưởng 3,9% trong năm nay. Con số này kém hơn so với mức tăng trưởng chung của các nước châu Á đang phát triển, được Ngân hàng Phát triển Châu Á dự báo ở mức 4,9% vào năm 2025.
Sự suy yếu dai dẳng của đồng kip Lào đang làm xói mòn sức mua và làm tăng chi phí trả nợ khổng lồ của đất nước.
Chính phủ đã có những bước đi để ngăn chặn sự trượt giá tiền tệ. Vào tháng 3/2024, Ngân hàng Trung ương Lào đã ra lệnh cho các nhà xuất khẩu hồi hương một phần thu nhập ngoại tệ và chuyển đổi một phần thành kip. Ngân hàng cũng yêu cầu các tổ chức cho vay thương mại bán ít nhất 30% số tiền họ nhận được từ các nhà xuất khẩu. Nhưng theo Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Vĩ mô ASEAN+3, đó chỉ là giải pháp tạm thời.
“Để đạt được sự ổn định kinh tế vĩ mô lâu dài, CHDCND Lào phải tiếp tục củng cố cán cân thanh toán, thu hút đầu tư mới và đa dạng hóa các nguồn thu ngoại tệ”, báo cáo nêu rõ.
Công nhân nhà máy lắp ráp hàng may mặc để xuất khẩu ra nước ngoài ở ngoại ô thủ đô Viêng Chăn của Lào ngày 2/5/2006. Giá cả tăng và tiền lương thực tế giảm đang thúc đẩy nhiều người ra nước ngoài làm việc.
Nếu Lào hy vọng xuất khẩu để thoát khỏi các vấn đề kinh tế, thì nước này có một rào cản mới tiềm tàng trên con đường của mình, đó là mối đe dọa từ mức thuế 49% đối với các lô hàng đến Hoa Kỳ, thị trường nước ngoài lớn thứ tư của nước này.
Lào có thời hạn đến ngày 1/7 để thuyết phục chính quyền Trump rằng họ đang thực hiện các bước để cắt giảm thặng dư thương mại đã đạt mức 763 triệu đô la Mỹ vào năm 2024, tăng 194% so với năm trước, mặc dù rất nhỏ so với thặng dư kỷ lục 123 tỷ đô la Mỹ của nước láng giềng Việt Nam.
Nếu áp dụng mức thuế quan cao hơn, Lào sẽ cần phải phụ thuộc nhiều hơn vào các thị trường xuất khẩu chính là Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam; và cần tìm kiếm các đối tác thương mại mới.
Có lẽ mối đe dọa lớn nhất đối với nền kinh tế Lào là khả năng vỡ nợ ngày càng tăng đối với khoản nợ khổng lồ của chính phủ. Việc đầu tư quá mức vào lĩnh vực năng lượng cùng với kế hoạch cơ sở hạ tầng đầy tham vọng được thúc đẩy bởi các khoản vay của Trung Quốc cho các dự án như tuyến đường sắt cao tốc từ Viêng Chăn đến Côn Minh của Trung Quốc (Trung Quốc đã cho vay 70% trong tổng số 6 tỷ đô la chi phí xây dựng) đã biến Lào trở thành một trong những nước đi vay lớn nhất châu Á.
Nợ công ở mức 97% GDP vào năm 2024 và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo con số này sẽ tăng lên 127% vào năm 2029, khiến Lào rơi vào "khủng hoảng nợ chung và nợ nước ngoài".
Chính phủ đã cố gắng quản lý vấn đề bằng cách ổn định tiền tệ, huy động tiền thông qua vay trong nước và bán tài sản, và đánh thuế cao hơn. Tuy nhiên, về lâu dài, theo Viện Lowy, cách duy nhất để thoát khỏi tình trạng này là xóa nợ, mà họ cho là không có khả năng, hoặc là thông qua tái cấu trúc đa phương do IMF dẫn đầu.
Các nhà kinh tế cho rằng nếu chính phủ không hành động nhiều hơn để giảm thiểu rủi ro vỡ nợ, bảo vệ giá trị đồng kip và đưa lạm phát xuống mức một con số, Lào sẽ tiếp tục hoạt động kém hiệu quả hơn so với các nước trong khu vực.
