Logistics Việt Nam chưa tận dụng lợi thế sân nhà khi tham gia FTA

(ĐTTCO)-Hạ tầng giao thông phát triển với các tuyến cao tốc mới, những cảng biển và sân bay được đầu tư mạnh mẽ đang là lợi thế lớn cho DN logistics hợp tác, liên kết phát triển với chuỗi logistics toàn cầu.
Logistics Việt Nam chưa tận dụng lợi thế sân nhà khi tham gia FTA

Việt Nam đang tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, qua đó thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu sang nhiều thị trường, đồng thời giúp gia tăng nhu cầu sử dụng dịch vụ logistics, tạo ra triển vọng lớn về thị trường cũng như cơ hội phát triển lĩnh vực logistics. Để làm được điều này, các DN logistics Việt Nam cần có thêm động lực, cũng như giải pháp nâng cao năng lực cung cấp dịch vụ logistics, phục vụ tốt hơn cho nhu cầu giao thương xuất nhập khẩu, đồng thời giữ được vị trí lợi thế sân nhà trong quá trình thực thi các FTA.

Logistics chủ yếu vẫn là giao nhận, xử lý thủ tục

Tại cuộc Tọa đàm: “Giải pháp thúc đẩy ngành logistics tận dụng cơ hội từ EVFTA” do Tạp chí Công Thương tổ chức ngày 22/9, ông Lê Hoành Khánh Nhựt, Tổng giám đốc Công ty CP Cao su Đà Nẵng nhìn nhận, thời gian qua logistics vẫn chiếm chi phí rất lớn trong cấu thành giá trị sản phẩm. Có những giai đoạn khó khăn như năm 2021, chi phí logistics đã tăng hàng chục lần gây khó khăn cho các DN trong cân đối chi phí sản xuất kinh doanh.

“Các DN đã phải tìm kiếm cơ hội đa dạng các nhà vận tải để tạo nên yếu tố cạnh tranh trong xuất khẩu, nhưng hiện logistics Việt Nam không có hãng tàu lớn nên rất khó điều phối được hãng tàu. Bị chi phối bởi các hãng tàu lớn của nước ngoài, nhiều khi DN không điều động được vỏ container, không khống chế được chi phí logistics trong xuất khẩu là một thiệt thòi rất lớn”, ông Nhựt cho biết.

Thực tế để tham gia vào một chuỗi cung ứng logistics toàn cầu đang là khó khăn rất lớn đối với các DN Việt Nam. Theo ông Mai Trần Thuật - Giám đốc cung ứng của Bee Logistics Group, tận dụng lợi thế từ các FTA, DN logistics Việt Nam buộc phải chọn giải pháp “đi trước đón đầu”, hợp tác làm đại lý, làm thầu phụ đối với các hãng logistics lớn, từ đó dần từng bức gia tăng sự hiện diện của DN trên thị trường.

“Mục tiêu của Bee Logistics là tạo ra kết nối, trở thành đối tác của những DN châu Âu. Dù chỉ là một liên kết trong một phần chuỗi cung ứng của các DN logistics nước ngoài, DN vẫn phải chuẩn bị rất nhiều về vật lực, nguồn lực, nhân sự, tài chính cũng như hạ tầng”, ông Thuật cho biết.

Nhận xét về năng lực cũng như tiềm năng của các DN logistics Việt Nam, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho rằng, các DN logistics Việt Nam hiện chủ yếu vẫn hoạt động trong lĩnh vực giao - nhận, xử lý thủ tục hành chính để có thể giúp cho các DN xuất khẩu thực hiện công đoạn xuất khẩu ra khỏi Việt Nam.

“Với một thị trường có quy mô rộng cũng như tốc độ tăng trưởng lên đến 24% như khu vực EU, sẽ là cơ hội hết sức to lớn cho cả các DN xuất nhập khẩu và các DN logistics. Tuy nhiên trong hoạt động logistics, tương quan giữa các DN logistics Việt Nam và EU đang còn nhiều vấn đề chưa phù hợp”, ông Hải đánh giá.

Cơ hội cho hợp tác, liên doanh liên kết

Theo tinh thần Quyết định 200 của Chính phủ về kế hoạch hành động phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh của dịch vụ logistics đến năm 2025, Bộ Công Thương cùng các Bộ, ngành cũng như các địa phương thời gian qua đã có những kế hoạch cụ thể để triển khai và hỗ trợ cho các DN logistics. Ngược lại, các DN logistics đã có sự đóng góp rất quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động thương mại.  

Đặc biệt, logistics Việt Nam hiện đang có cơ hội phát triển khi hạ tầng giao thông với các tuyến cao tốc mới, những cảng biển và sân bay được đầu tư mạnh mẽ. Bên cạnh đó, môi trường kinh doanh và quá trình hỗ trợ cho DN logistics tiếp cận được với trình độ quốc tế, để có thể vươn ra những thị trường ở bên ngoài cũng đang được được khuyến khích.

Để ngành logistics nói chung và các DN logistics nói riêng thực sự có năng lực, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong hợp tác kinh tế quốc tế, đại diện các DN cho rằng, ngoài việc hỗ trợ về mặt chính sách từ phía Chính phủ và Bộ Công Thương, bản thân các DN cũng phải tự thân vận động có những cái cải tiến từ trong nội bộ DN.

Như quan điểm của Giám đốc phụ trách cung ứng Bee Logistics Group - Ông Mai Trần Thuật, DN logistics cần phải đầu tư lớn vào công nghệ phần mềm, những hệ thống tự động để bắt kịp và đáp ứng được các yêu cầu hợp tác đến từ các tập đoàn logistics lớn. Bên cạnh đó, từng bước cải tiến và chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ, coi trọng tự động hóa vẫn phải là đòi hỏi cấp thiết trong nội tại mỗi DN.

Cho rằng Chính phủ cần tạo thêm điều kiện lan tỏa và giúp cho hoạt động dịch vụ logistics Việt Nam ngày càng thuận lợi hơn, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại đa biên (Bộ Công Thương) nhìn nhận, khi hoạt động logistics có hiệu quả hơn hiện nay sẽ cổ vũ thêm nhiều DN logisticss của Việt Nam tham gia vào thị trường, đồng thời cũng là cơ hội để các DN hoạt động trong lĩnh vực này phát triển.

“Các DN logistics trên thế giới, đặc biệt là các DN đến từ EU dù lớn và mạnh đến đâu họ cũng không thể nào thực hiện trọn vẹn tất cả các quy trình của dịch vụ logistics, nên đây sẽ mở ra cơ hội lớn về việc làm cho các DN logistics Việt Nam. Ngoài quy định chỉ cho phép DN logistics nước ngoài liên doanh 50% với DN trong nước, Việt Nam ngày càng có thêm ưu thế về đường bộ, đường sắt và cảng biển,… những yếu tố này sẽ mở ra nhiều cơ hội rất lớn cho các DN logistics Việt Nam trong liên doanh, liên kết và tham gia chuỗi hoạt động với các DN logistics của nước ngoài”, ông Khanh gợi mở.

Các tin khác