Lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam đang tăng trưởng rất nhanh với quy mô thị trường có thể đạt tới 180 tỷ USD trong vòng 3 năm tới. Tuy nhiên, để có được thị phần là chuyện không dễ dàng, nhất là với các doanh nghiệp khởi nghiệp ngành hàng tiêu dùng và thực phẩm.
Vì vậy, việc kết nối sản phẩm của doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vào siêu thị và các kênh phân phối cũng là chủ đề chính được Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức sáng 18/11, tại Hà Nội nhằm tạo sức lan tỏa, góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Manh mún sẽ khó thành công
Hiện nay, các sản phẩm nông sản và thực phẩm của Việt Nam rất phong phú, đa dạng. Tuy vậy, câu chuyện “được mùa mất giá” cũng không phải là chuyện hiếm.
Nguyên nhân chủ yếu vẫn do chưa có sự kết nối chặt chẽ từ khâu sản xuất-phân phối, khiến sản phẩm đầu ra của người nông dân vẫn còn bấp bênh khi tiêu thụ sản phẩm.
Theo khảo sát người tiêu dùng Việt Nam của Deloitte 2020, các yếu tố nằm trong hạng mục an toàn thực phẩm ảnh hưởng đến hơn 56% quyết định mua hàng của người tiêu dùng đối với mặt hàng thực phẩm.
Bên cạnh đó, người dân ở tất cả các nhóm thu nhập đều có xu hướng quan tâm nhiều hơn đến nguồn gốc xuất xứ của thực phẩm.
“Giải quyết bài toán về chất lượng nông sản, đảm bảo nhu cầu tiêu dùng nông sản trong nước, nâng cao được giá trị gia tăng và phát triển nông nghiệp một cách bền vững trước những biến động của thị trường, từ đó hướng đến phát triển thị trường xuất khẩu là nhu cầu cấp thiết,” bà Trần Kim Nga, Giám đốc đối ngoại MM Mega Marke chia sẻ.
Rõ ràng, sự khác biệt đầu tiên khi đưa hàng hóa vào kênh phân phối hiện đại đó là yêu cầu về chất lượng.
Theo đại diện Công ty cổ phần C.P Việt Nam, để bán hàng hiệu quả ở kênh siêu thị, sản phẩm phải có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng. Hơn nữa, nhà sản xuất và nhà cung cấp sản phẩm cần có khả năng sản xuất thực phẩm chất lượng cao, số lượng lớn, giá cả phù hợp, có khả năng dự trữ và dự báo trước tình hình biến động của thị trường giá cả cũng như khả năng tiêu thụ để kịp thời đáp ứng và điều chỉnh cho phù hợp.
Thực tế cho thấy khi đời sống càng phát triển thì nhu cầu tiêu dùng cũng ngày càng khắt khe, đòi hỏi sản phẩm không chỉ đa dạng, thẩm mỹ mà thực sự có chất lượng cao.
“Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kiểm soát chất lượng hàng hóa và vệ sinh an toàn thực phẩm, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, siêu thị kiên quyết ngưng kinh doanh với những đơn vị không tuân thủ các quy định vệ sinh an toàn thực phẩm,” đại diện Saigon Co.op nhấn mạnh.
Chú trọng khâu liên kết
Giai đoạn 2016-2020 có thể xem là giai đoạn đầu phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, với sự ra đời của Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” (gọi tắt là Đề án 844).
Cũng trong giai đoạn này, làn sóng khởi nghiệp tại nước ta đang ngày một lớn mạnh; trong đó ý tưởng khởi nghiệp trong lĩnh vực thực phẩm tuy còn mới mẻ, nhưng không ít tiềm năng bởi đây là vấn đề được cả xã hội quan tâm.
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, những dự án trong lĩnh vực thực phẩm đã góp phần đáp ứng nhu cầu cấp thiết của cộng đồng đồng thời góp phần cung cấp nguồn cung dồi dào cho các kênh phân phối.
Hơn nữa, đã có nhiều startup thành công, đưa ra thị trường sản phẩm thực phẩm an toàn, có chất lượng, bước đầu nhận được sự ủng hộ của người tiêu dùng và thâm nhập được vào hệ thống phân phối hiện đại như MM Mega Market, Lotte, Vinmart, Coopmart… Song thực tế, việc tham gia vào chuỗi phân phối bán lẻ hiện đại là việc không dễ dàng do các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quy mô còn nhỏ lẻ, chưa đáp ứng được những tiêu chí cơ bản như giấy tờ pháp lý, chứng nhận chất lượng, bao bì mẫu mã.
Do đó, thực hiện Chỉ thị số 28/CT-TTg ngày 26/10 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” trong tình hình mới đồng thời thực hiện nhiệm vụ Đề án “Hỗ trợ Hệ sinh thái Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025,” Bộ Công Thương đã triển khai các hoạt động thiết thực nhằm tăng cường xúc tiến thương mại, truyền thông và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam tìm hiểu, phát triển thị trường tại các kênh phân phối, bán lẻ trong và ngoài nước, qua đó có những điều chỉnh kịp thời về cơ cấu và năng lực sản xuất đáp ứng nhu cầu thị trường, chuỗi cung ứng.
Cùng với đó, cơ quan chức năng cũng chia sẻ thông tin và yêu cầu đặt ra về quy chuẩn sản phẩm khi đưa vào hệ thống siêu thị và kênh phân phối bán lẻ cũng như đưa ra biện pháp bảo vệ quyền lời chính đáng của người tiêu dùng khi sản xuất và sử dụng những hàng hóa sản xuất tại Việt Nam.
Về phía Bộ Khoa học và Công nghệ, Thứ trưởng Trần Văn Tùng cho biết Việt Nam hiện có hơn 1.400 tổ chức có năng lực hỗ trợ khởi nghiệp, trong đó có 196 khu làm việc chung, 69 vườn ươm doanh nghiệp và 28 tổ chức thúc đẩy kinh doanh.
Bên cạnh đó, hệ thống pháp lý hỗ trợ, thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hiện đã tương đối đầy đủ, hỗ trợ kịp thời các doanh nghiệp khởi nghiệp trên nền tảng nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới, công nghệ tiên tiến, khai thác tài sản trí tuệ, mô hình kinh doanh mới. Đây là những yếu tố cần và đủ để doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có cơ hội phát triển.
Cùng với việc kiện toàn hệ thống chính sách, nhiều hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp đã được triển khai mạnh mẽ ở các cấp, các ngành nhằm góp phần hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp.
Nhiều cộng đồng khởi nghiệp lớn dần hình thành, hoạt động hiệu quả như: Starthub.vn, Twenty.vn, Startup.vn và Launch. Một số đơn vị ươm tạo, hỗ trợ khởi nghiệp hình thành trong khu vực tư nhân như: Topica Founder Insititute, 5 Desire… và khu vực công lập như "vườn ươm" đã được thành lập trong Đại học Bách khoa Hà Nội, Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Vườn ươm doanh nghiệp chế biến thực phẩm Hà Nội…
“Hội thảo là cơ hội để các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam giao lưu, học hỏi, tiếp cận và kết nối, phát triển thị trường tại các kênh phân phối, bán lẻ trong và ngoài nước, qua đó có những điều chỉnh kịp thời về cơ cấu và năng lực sản xuất đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước,” Thứ trưởng Trần Văn Tùng nói.
Trong khi đó, bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), khẳng định thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục kết nối cung cầu hàng hoá của các doanh nghiệp vào siêu thị và các kênh phân phối.
Cùng với đó, bộ sẽ triển khai các hoạt động hỗ trợ nhận thức về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hàng hoá đến với các doanh nghiệp nhằm đưa đến người tiêu dùng những sản phẩm tuân thủ quy chuẩn, chất lượng tốt nhất.
