Ở hàng loạt quốc gia, nhà hàng và tiệm làm tóc đều đóng cửa. Đến trường vẫn là điều xa vời đối với rất nhiều học sinh, sinh viên. Nhiều người không được ra đường sau 8 giờ tối.
Theo Bloomberg, ít nhất một quốc gia ở châu Âu đã tái áp dụng các hạn chế nghiêm ngặt để chống lại cuộc khủng hoảng Covid-19, trong khi căn bệnh đang bùng phát lại ở nhiều nước, từ Anh, Nga, đến Singapore.
Số ca nhiễm lại tăng
Anh đã tiêm chủng cho người dân của họ từ sớm và hiện đã dỡ bỏ hầu hết hạn chế về Covid-19. Tuy nhiên, nước này đang chứng kiến số ca bệnh tăng cao nhất kể từ cuối tháng 7.
Đức cũng đang ghi nhận xu hướng gia tăng nhanh chóng sau khi số ca nhiễm giảm mạnh hồi cuối tháng 5, đầu tháng 6.
Ở những nước có tỷ lệ tiêm chủng thấp, tình hình còn tồi tệ hơn. Số ca tử vong do Covid-19 tại Nga hiện ở mức kỷ lục, và Moscow đang tiến tới một đợt phong tỏa trong tháng này.
Trong khi đó, Romania đã hết giường chăm sóc đặc biệt.
Biến chủng Delta dễ lây lan cũng đang bùng phát ở những quốc gia từng theo đuổi chính sách không khoan nhượng đối với virus như Trung Quốc và Australia.
Tại Mỹ, các đợt bùng phát nghiêm trọng từ mùa hè đang dần lắng xuống, trong khi chính phủ đang đẩy mạnh việc tiêm vaccine tăng cường cho người dân để cố gắng ngăn chặn một làn sóng khác trong mùa đông.
Dù vaccine đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm triệu chứng bệnh nặng và khả năng tử vong, chúng không phải lúc nào cũng ngăn chặn sự lây nhiễm, và hiệu lực của vaccine giảm dần theo thời gian, khiến bức tranh toàn cảnh về Covid-19 trở nên phức tạp hơn so với cách đây một năm.
Arnaud Fontanet, nhà dịch tễ học tại Viện Pasteur và cũng là người tham gia tư vấn cho chính phủ Pháp, cho biết: “Thời tiết sẽ lạnh hơn, hiệu quả của vaccine suy giảm, và khoảng cách trong tỷ lệ tiêm chủng gây khó khăn cho việc dự đoán diễn biến của dịch bệnh. Ba đến sáu tuần tới sẽ là thời gian quan trọng”.
“Vaccine quan trọng, nhưng chỉ là một phần”
Các quốc gia tiêm phòng sớm, như Israel, Mỹ và Anh, là những nước đầu tiên chứng kiến sự giảm dần trong hiệu quả của vaccine. Các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng bổ sung - như khẩu trang, giấy chứng nhận miễn dịch, hoặc giới hạn về số người trong các cuộc tụ tập - dường như có hiệu quả hơn.
Các nước có nhiều công dân từ chối tiêm vaccine có thể đối mặt với các tình huống tồi tệ nhất.
Thủ tướng Anh Boris Johnson ngày 19/7 đã dỡ bỏ hầu hết các lệnh cấm liên quan đến Covid-19, biến Anh thành phòng thí nghiệm của thế giới về việc đối phó với dịch bệnh chỉ dựa vào vaccine.
Việc triển khai vaccine chậm ở thanh thiếu niên đã dẫn đến sự bùng nổ số ca bệnh ở các trường trung học ở Anh. Chính phủ trong tuần này đã bắt đầu mở rộng việc chủng ngừa cho người từ 12 đến 15 tuổi.
Giống như ở Mỹ, chính phủ Anh cũng đang thúc đẩy công dân cao tuổi và người dễ bị tổn thương khác đi tiêm nhắc lại.
Tuy nhiên, một số nhà khoa học nói rằng điều đó là chưa đủ. Họ đang thúc giục Thủ tướng Johnson khôi phục lệnh đeo khẩu trang trong không gian đông người, yêu cầu “hộ chiếu” vaccine đối với những người muốn tham gia các sự kiện lớn, và khuyến khích làm việc tại nhà nhiều hơn.
Bruce Aylward, cố vấn cấp cao của Tổ chức Y tế Thế giới, cho biết trong một cuộc họp báo ngày 21/10: “Vaccine là một phần quan trọng để ngăn chặn đại dịch, nhưng vaccine chỉ là một trong số các biện pháp khác như giãn cách xã hội, đeo khẩu trang”.
Ở bán cầu Nam, Australia đã phải vật lộn với sự lây lan của biến chủng Delta từ tháng 6. Đây là một trong những quốc gia phong tỏa lâu nhất thế giới, nhưng hiện đã chấp nhận loại bỏ chiến lược đưa số ca mắc Covid-19 về 0 để chuyển sang sống chung với virus, cũng như New Zealand.
Singapore đã quyết định mở cửa trở lại khi tỷ lệ tiêm chủng đạt mức 80%. Tuy nhiên, số ca nhiễm bắt đầu gia tăng ngay sau khi một số hạn chế được nới lỏng vào tháng 8. Trong tuần trước, Singapore đã quyết định duy trì các biện pháp hạn chế trong một tháng nữa, và cảnh báo làn sóng hiện tại có thể thách thức hệ thống chăm sóc sức khỏe của họ.
Tại Mỹ, với khoảng 40% dân số chưa được tiêm chủng đầy đủ, có rất ít lý do để tin rằng nước này sẽ không lặp lại kịch bản đang xảy ra ở Anh và nhiều nơi khác khi mùa đông đến.
Để giúp tăng cường khả năng ứng phó của quốc gia và đối đầu với một đợt bùng phát virus khác, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ ngay 20/10 đã cho phép tiêm tăng cường vaccine Moderna và Johnson & Johnson.
Kết hợp vaccine và biện pháp phòng tránh
Ở châu Âu, những nước như Italy, Đức và Pháp đã cố gắng chống dịch bằng cách kết hợp vaccine với khẩu trang và xét nghiệm thường xuyên để tránh phong tỏa.
Ý tưởng này cũng được thực hiện ở Bulgaria. Quốc gia này có tỷ lệ tiêm chủng thấp nhất trong Liên minh châu Âu, nhưng đã áp đặt các quy định về giấy chứng nhận vaccine và biện pháp phòng tránh khác trong tuần này.
Tại Italy, người dân bắt buộc phải có giấy chứng nhận đã tiêm chủng mới được vào nhà hàng, nhà hát và phòng tập thể dục. Thủ tướng Mario Draghi đã chỉ trích cách tiếp cận lỏng lẻo của Anh, nói rằng nước này đã "bỏ qua mọi sự thận trọng" nên đang phải đối mặt với hậu quả.
Chiến lược của châu Âu được xem là “một cuộc thử nghiệm”, Marion Koopmans, người đứng đầu bộ phận khoa học của Trung tâm Y tế Đại học Erasmus, cho biết bên lề một hội nghị vào tháng trước. Tuy nhiên, các “biến số” vẫn có thể xuất hiện, bao gồm cả khả năng xảy ra một làn sóng Covid-19 và cúm kết hợp, bà nói.
Ở Đức, ngày càng nhiều cơ sở kinh doanh chỉ phục vụ những người đã được tiêm chủng hoặc đã phục hồi khỏi Covid-19.
Mike Ryan, người đứng đầu chương trình cấp cứu sức khỏe của WHO, dự đoán rằng Anh và các quốc gia tiêm chủng cao khác sẽ chứng kiến số ca mắc Covid-19 tiếp tục tăng.
“Khi mọi người thường xuyên tụ tập trong nhà trong mùa đông, chúng ta sẽ chứng kiến virus tiếp tục lây lan”, Ryan nói.
Ở Latvia, khoảng một nửa dân số vẫn chưa được tiêm chủng. Nước này vẫn đang áp dụng những quy định hạn chế nghiêm ngặt, kể cả đối với những người đã tiêm chủng.
Thủ tướng Krisjanis Karins hôm 18/10 nói: “Tôi phải xin lỗi tất cả người đã được tiêm chủng, cho đến nay mọi nỗ lực của chúng tôi vẫn chưa đủ. Thật không công bằng khi chúng ta phải mang gánh nặng này vì những người khác chưa được chủng ngừa, nhưng nếu không áp dụng các biện pháp hạn chế, chúng ta cũng sẽ phải gánh chịu”.
