Hoạt động bảo trì này diễn ra đúng lúc nhiều quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng năng lượng nghiêm trọng khi giá xăng dầu tăng vọt và Nga cắt hoặc giảm mạnh nguồn cung khí đốt nhằm trả đũa các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhắm vào nước này.
Trong số 3 tuyến đường ống dẫn khí đốt từ Nga sang châu Âu, tuyến đường ống Nord Stream 1 là tuyến đường ống lớn nhất với công suất lên tới 55 tỷ 3 khí mỗi năm, đi qua Biển Baltic và là tuyến cung cấp khí đốt chủ chốt cho Đức - nền kinh tế lớn nhất EU.
Trong những tuần gần đây, Đức cho biết lượng khí đốt được Nga vận chuyển qua tuyến đường ống Nord Stream 1 chỉ đạt 40% tổng công suất do Nga bảo trì một số trạm bơm trong thời gian dài hơn dự kiến. Nga cho biết nguyên nhân chủ yếu do một số thiết bị được gửi đến bảo dưỡng tại nhà máy của hãng Siemens Energy (Đức) ở Canada nhưng chưa được nhận lại những thiết bị này.
Ngày 10/7, Canada thông báo đã bàn giao lại những thiết bị trên, nhưng sẽ tăng cường các biện pháp trừng phạt nhắm vào lĩnh vực năng lượng của Nga. Chính phủ Đức hoan nghênh động thái của Canada và hãng Siemens Energy cho biết đang xử lý các thủ tục cần thiết để sớm chuyển giao lại các thiết bị này cho Nga.
Hiện một số lo ngại cho rằng Nga có thể kéo dài thời gian bảo trì tuyến đường ống Nord Stream 1 để gây sức ép với EU, nhất là khi các quốc gia EU đang tăng cường tích trữ khí đốt cho mùa Đông sắp tới – mùa cao điểm tiêu thụ khí đốt.
Nếu nguồn cung khí đốt từ tuyến đường ống Nord Stream 1 bị đứt gãy kéo dài thì Đức, nền kinh tế lớn nhất EU, có thể rơi vào suy thoái kinh tế (Ảnh: Reuters)
Nếu nguồn cung khí đốt từ tuyến đường ống Nord Stream 1 kéo dài hơn dự kiến thì cuộc khủng hoảng khí đốt tại châu Âu hiện nay sẽ trở nên trầm trọng hơn bao giờ hết. Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck đã cảnh báo Đức cần chuẩn bị cho kịch bản tuyến đường ống Nord Stream 1 sẽ ngưng hoạt động sau khi thời gian bảo trì kết thúc.
Đức đã phải chuyển sang giai đoạn hai của kế hoạch khí đốt khẩn cấp gồm ba giai đoạn. Việc Nga ngừng cung cấp khí đốt cho nước này qua tuyến đường ống Nord Stream 1 sẽ buộc Đức phải kích hoạt giai đoạn ba; đồng nghĩa với việc nước này buộc cắt giảm nguồn cung khí đốt cho hoạt động công nghiệp để ưu tiên cho các hộ gia đình và tổ chức quan trọng như bệnh viện.
Đức cũng cảnh báo nguy cơ suy thoái kinh tế nếu dòng chảy khí đốt từ Nga bị đứt gãy. Nền kinh tế này ước tính thiệt hại 193 tỷ euro (195 tỷ USD) trong nửa cuối năm 2022 nếu kịch bản trên xảy ra, theo số liệu từ Hiệp hội Công nghiệp Baravia (VWB, bang Baravia, Đức) đưa ra trong tháng trước.
"Lực lượng lao động tại Đức cũng sẽ chịu tác động đáng kể, khoảng 5,6 triệu việc làm nguy cơ bị ảnh hưởng", Giám đốc VWB ông Bertram Brossardt cảnh báo.
Những năm trước đó, quá trình bảo trì thường niên Nord Stream 1 thường kéo dài 10-12 ngày và hoàn thành đúng hạn. Đơn vị vận hành đường ống có thể kéo dài thời gian dừng hoạt động nếu phát hiện thêm sự cố trong thời gian bảo trì.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov bác bỏ cáo buộc cho rằng Chính phủ Nga đang dùng dầu và khí đốt để gia tăng áp lực chính trị với châu Âu. Theo ông, bảo trì đường ống dẫn khí là sự kiện thường niên, đã có kế hoạch trước và không ai "cố tình" tạo ra bất kỳ công việc sửa chữa nào.
Ngoài Nord Stream 1, Nga còn có các đường ống khác để vận chuyển khí đốt tới châu Âu, gồm tuyến đường ống Yamal-Europe đi qua Ba Lan và tuyến đường ống TurkStream đi qua Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong đó, Nga đã ngưng hoàn toàn hoạt động vận chuyển khí đốt trên tuyến đường ống Yamal-Europe do những bất đồng giữa Nga và Ba Lan, Ba Lan cũng không đồng ý thanh toán tiền mua khí đốt bằng đồng Ruble như Nga yêu cầu.
Hiện chỉ còn duy nhất tuyến đường ống TurkStream vận chuyển khí đốt từ Nga sang EU qua Thổ Nhĩ Kỳ còn hoạt động đầy đủ. Tuy nhiên, tuyến đường ống này chủ yếu phục vụ các quốc gia EU tại khu vực Đông Nam và Trung Âu.
