Nguy cơ dừng thi công cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn

Đến tháng 6-2017, dự án được khởi động trở lại, nhưng mới đây CTCP BOT Bắc Giang - Lạng Sơn cho biết sẽ dừng thi công nếu các yêu cầu về điều chỉnh lãi suất hợp đồng BOT, tiến hành thu phí tại trạm thu Km93+160 trên Quốc lộ 1 không được đáp ứng.

Tổn thất do chênh lệch lãi vay

Văn phòng Chính phủ vừa lấy ý kiến các bộ, ngành về đề xuất xử lý vướng mắc thực hiện dự án cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn và bổ sung đoạn Chi Lăng - Lạng Sơn theo hình thức hợp đồng BOT.

Trước đó, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có văn bản gửi Bộ GTVT đề nghị tháo gỡ các khó khăn cho dự án. Tuy nhiên, đến nay những kiến nghị của CTCP BOT Bắc Giang - Lạng Sơn (doanh nghiệp dự án) và của tỉnh chưa được giải quyết, có thể ảnh hưởng đến tiến độ chung xây dựng cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn và đoạn nối dài từ Chi Lăng đến cửa khẩu Hữu Nghị.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Lạng Sơn, theo nội dung hợp đồng BOT số 15/HĐ.BOT-BGTVT ngày 25-11-2016, lãi suất vốn vay dự án được tính toán 8,11%/năm, tuân thủ theo quy định Thông tư 55 được Bộ Tài chính ban hành năm 2016. Quy định thông tư nêu rõ lãi suất trong thời gian xây dựng không vượt quá 1,3 lần bình quân của lãi suất phát hành trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm.

Thực tế hợp đồng tín dụng đã ký kết giữa CTCP BOT Bắc Giang - Lạng Sơn với các ngân hàng, lãi suất tại thời điểm ký kết 10,5%/năm. Tháng 4-2017, Bộ GTVT đã có văn bản đề nghị Chính phủ, Bộ Tài chính chấp thuận cho dự án được điều chỉnh lãi suất vay vốn dự án để bảo đảm hiệu quả đầu tư.

Tháng 7-2017, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 75 sửa đổi bổ sung Thông tư 55, điều chỉnh mức lãi suất vay vốn các dự án thực hiện theo hình thức hợp tác công-tư (PPP) từ 1,3 lên 1,5 lần lãi suất phát hành trái phiếu chính phủ, nhưng không đề cập tới điều khoản chuyển tiếp cho các dự án đã ký kết hợp đồng thực hiện.

Tháng 11-2017, nhà đầu tư tiếp tục có văn bản đề xuất Bộ GTVT, Bộ Tài chính cho dự án BOT cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn được áp dụng Thông tư 75 để điều chỉnh lãi suất vay vốn. Nhưng đến nay, dự án vẫn chưa được điều chỉnh lãi suất, dẫn đến nhà đầu tư BOT phải bù lỗ lãi hàng tháng tích lũy kéo dài, gây tổn thất lớn cho doanh nghiệp. Hiện các cổ đông góp vốn đang yêu cầu xem xét tạm dừng dự án.

Đối với việc bổ sung đoạn cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng vào dự án BOT cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có văn bản gửi Bộ GTVT và CTCP BOT Bắc Giang - Lạng Sơn, đề xuất một số giải pháp cần triển khai ngay, bảo đảm toàn tuyến cao tốc hoàn thành vào năm 2020. Hiện nhà đầu tư đang phối hợp với Ban Quản lý dự án 2 để tiếp nhận hồ sơ từ Tổng công ty Đầu tư đường cao tốc Việt Nam.

Tuy nhiên, để dự án triển khai đúng tiến độ, đưa vào vận hành toàn tuyến cao tốc từ Bắc Giang đến cửa khẩu Hữu Nghị vào năm 2020, tỉnh Lạng Sơn đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành sớm cho dự án được hưởng mức lãi suất tương đương 1,5 lần lãi suất trái phiếu chính phủ theo Thông tư 75 để giảm thiệt hại cho nhà đầu tư.

Đề xuất quyền thu giá

UBND tỉnh Lạng Sơn cũng kiến nghị cơ quan chức năng cho phép nhà đầu tư được thu giá tại trạm thu giá đặt tại Km93+160 trên Quốc lộ 1 kể từ tháng 4-2018, để bảo đảm phương án tài chính dự án khi bỏ 1 trạm thu giá trên Quốc lộ 1 và triển khai đoạn cao tốc nối dài Chi Lăng - Hữu Nghị.

Địa phương cũng đề nghị khẩn trương điều chỉnh các bất cập trong hợp đồng BOT, ký kết điều chỉnh hợp đồng BOT như Bộ GTVT và CTCP BOT Bắc Giang - Lạng Sơn đã ký với VietinBank trong hợp đồng tín dụng và giải ngân vốn vay; bổ sung đoạn cao tốc Chi Lăng - Hữu Nghị vào dự án để nhà đầu tư triển khai đúng tiến độ cam kết.

Đáng lưu ý, để đáp ứng yêu cầu tiến độ cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, UBND tỉnh Lạng Sơn đã đề nghị Thủ tướng xem xét chuyển vai trò cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định dự án BOT cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn từ Bộ GTVT về UBND tỉnh Lạng Sơn.

Lý do tỉnh Lạng Sơn đề xuất nắm giữ vai trò cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định đầu tư dự án nhằm để nâng cao trách nhiệm của địa phương khi tham gia xử lý các bất cập về chính sách của dự án.

Nếu được tiếp nhận dự án, UBND tỉnh Lạng Sơn cam kết sẽ phối hợp với các bên liên quan hỗ trợ nhà đầu tư giải quyết triệt để những vướng mắc của dự án BOT Bắc Giang - Lạng Sơn và bổ sung đoạn cao tốc Chi Lăng - cửa khẩu Hữu Nghị theo chỉ đạo của Chính phủ.

Dự án BOT đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn gồm 2 hợp phần: tăng cường mặt đường Quốc lộ 1 dài 110km và xây dựng đoạn cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn dài 64km. Tổng mức đầu tư 12.188 tỷ đồng, khởi công quý II-2015, tiến độ dự kiến hoàn thành tháng 12-2019. Riêng đoạn tuyến Chi Lăng - Hữu Nghị có chiều dài 43km, tổng mức đầu tư khoảng 8.743 tỷ đồng.  Trong quá trình triển khai, dự án bị dừng gần 2 năm do năng lực tài chính của nhà đầu tư yếu kém. Dự án do liên danh nhà đầu tư CTCP Đầu tư UDIC - Công ty TNHH MTV Đầu tư SCIC - CTCP Đầu tư và xây dựng giao thông Phương Thành - CTCP Đầu tư 468 - CTCP Giao thông xây dựng số 1 - Công ty TNHH Xây dựng Mỹ Đà thực hiện.