Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch HĐND TPHCM Phạm Thành Kiên, cho biết dự thảo bảng giá đất là vấn đề được người dân quan tâm. Do đó, HĐND họp để nghe các đại biểu góp ý về bảng giá đất, việc điều chỉnh bảng giá đất là cần thiết và có cơ sở pháp lý, hiện nay TPHCM đang lấy ý kiến các tầng lớp nhân dân, sau đó làm việc với Hội đồng tư vấn.
“Với trách nhiệm của HĐND TPHCM, tôi mong muốn lắng nghe một cách đầy đủ các ý kiến về tính pháp lý, tác động đến đời sống kinh tế - xã hội… để từ đó góp ý cho việc ban hành một cách chính xác nhất, không chỉ trước mắt mà còn trong lâu dài” - ông Kiên chia sẻ.
Báo cáo tại buổi làm việc, Giám đốc Sở TNMT Nguyễn Toàn Thắng, cho biết tác động đối với việc xác định nghĩa vụ tài chính khi thực hiện 5 thủ tục hành liên quan đến việc sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất của hộ gia đình, cá nhân gồm: xác định giá đất bố trí tái định cư; công nhận, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chuyển mục đích sử dụng đất; tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; tính tiền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất; tính tiền sử dụng đất đối với trường hợp bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước cho người đang thuê.
Đối với giá đất bố trí tái định cư, người được bố trí tái định cư sẽ xác định được ngay giá đất nền tái định cư theo Bảng giá đất điều chỉnh. Việc này tạo ra sự công khai, minh bạch và công bằng đối với việc thu hồi đất và bố trí tái định cư. Trước đây, việc xác định giá tái định cư theo thủ tục trước đây rất phức tạp và tốn nhiều thời gian.
Về tiền sử dụng đất phải nộp khi hộ gia đình, cá nhân Nhà nước được công nhận, cấp Giấy chứng nhận phụ thuộc vào thời điểm sử dụng đất và tỷ lệ thu tương ứng. Trong đó, có 6 trường hợp không phải đóng tiền sử dụng đất theo quy định tại Điều 137 và Điều 138 Luật Đất đai 2024 và 4 trường hợp phải đóng tiền sử dụng đất theo tỷ lệ từ 10-60%.
Đối với việc chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân. Thực tế, theo kết quả thống kê đất đai năm 2023 TPHCM, tác động của việc điều chỉnh bảng giá đất đối với việc chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn được phân thành 3 nhóm, gồm: nhóm 06 quận không bị ảnh hưởng do không còn diện tích đất nông nghiệp trên địa bàn gồm các quận 1, 3, 4, 5, 10, Phú Nhuận; nhóm 7 quận không bị ảnh hưởng do diện tích đất nông nghiệp thuộc ranh dự án gồm: quận 6, 7, 8, 11, Bình Thạnh, Gò Vấp, Tân Bình; nhóm 9 quận, TP Thủ Đức bị ảnh hưởng gồm: quận 12 (1.133ha), Tân Phú (27,9ha), Bình Tân (854ha), huyện Nhà Bè (4.624,1ha), huyện Củ Chi (31.127,7ha), huyện Hóc Môn (5.235,2ha), huyện Bình Chánh (16.555,1ha), huyện Cần Giờ (46.975.7ha), TP Thủ Đức (4.558.2ha) với tổng diện tích đất nông nghiệp còn lại là hơn 111.090ha.
Riêng đối tượng gia đình hộ nghèo cũng như gia đình dân tộc thiểu số (được giảm 50%), người có công thì được giảm tiền sử dụng đất khi được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại khoản 1, khoản 4 Điều 19 Nghị định số 103/2024/NĐ-CP của Chính phủ. Các trường hợp còn lại khi chuyển mục đích sử dụng đất với mục đích ở thì đảm bảo công bằng với các trường hợp Nhà nước thu hồi đất thông qua phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Để không ảnh hưởng đến đơn giá thuê đất nhằm ổn định sản xuất, kinh doanh dịch vụ, Sở TNMT sẽ kiến nghị UBND TPHCM giao Sở Tài chính khi tham mưu UBND TPHCM ban hành Quyết định quy định về đơn giá thuê đất, thuê mặt nước trên địa bàn theo Nghị định số 103/2024/NĐ-CP cần điều chỉnh tỷ lệ phần trăm phù hợp để tránh xáo trộn các hoạt động sản xuất, kinh doanh tỷ lệ khoảng từ 0,25-0,8% là phù hợp với bảng giá đất dự kiến điều chỉnh (vì bảng giá đất dự kiến điều chỉnh bằng khoảng 2,5 lần bảng giá đất theo Quyết định số 02/2020/QĐ-UBND nhân cho hệ số điều chỉnh).
Đối với mức tính thuế sử dụng đất cho người sử dụng đất, bảng giá đất điều chỉnh có ảnh hưởng đến mức thu thuế sử dụng đất. Mức thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp trước đây được xác định theo công thức tính là 0,03% x giá tại bảng giá đất x diện tích đất trong hạn mức (diện tích ngoài hạn mức là 0,15%).
Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 3, Điều 6 Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp có hiệu lực ngày 1-1-2012 thì bảng giá đất để tính thuế phi nông nghiệp ổn định 5 năm kể từ ngày 1-1-2012. Đến nay, bảng giá đất theo Quyết định số 02 đang được áp dụng trong chu kỳ thứ 3 và sẽ kết thúc vào ngày 31-12-2026 và đến ngày 1-1-2027 mới áp dụng bảng giá đất mới này cho chu kỳ 5 năm tiếp theo.
Đối với mức thu lệ phí, thuế thu nhập từ chuyển quyền, bảng giá đất điều chỉnh có ảnh hưởng đến việc nộp thuế thu nhập khi chuyển quyền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân phù hợp với tình hình thực tế, mặt bằng giá đất trên địa bàn, tránh tình trạng “kê giá bán thấp” so với thực tế để “né” thuế.
Đối với tiền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai và tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý, sử dụng đất đai, bảng giá đất điều chỉnh có ảnh hưởng đến 2 nội dung này. Tuy nhiên, với số lợi bất hợp pháp phải nộp lại và mức bồi thường tăng lên sẽ giúp kéo giảm tình trạng đầu cơ đất đai, chậm đưa đất vào sử dụng, đồng thời nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai.
Đại biểu Lê Minh Đức, cho biết qua quá trình tiếp xúc cử tri, một số nội dung chưa rõ như: mức tăng tại một số nơi rất cao, Sở TNMT dựa vào đâu để xây dựng bảng giá mới, nội dung dự thảo chưa thực sự phù hợp thực tế tạo áp lực một bộ phận cử tri... Do đó cần đánh giá tác động một cách toàn diện.
Nhiều ý kiến băn khoăn việc tăng đột ngột dẫn đến giá nhà tăng cao liệu tác động đến giá nhà tại các dự án như thế nào? Tác động đến công tác đền bù giải tỏa tại các dự án như thế nào? Giá đất tăng sẽ làm chi phí đầu vào của các doanh nghiệp bất động sản tăng cao, dẫn đến gánh nặng nghĩa vụ tài chính cho người dân.
Bí thư huyện ủy Hóc Môn Trần Văn Khuyên đặt câu hỏi: Hóc Môn còn nghèo nhưng có những tuyến đường cao 50-70 lần. Không rõ các cơ quan tham vấn dựa vào đâu để xây dựng mức tăng như trên?
