Nợ thuế gia tăng: Cần chế tài thật nghiêm minh

Nợ thuế tăng 9,3%

Theo Tổng cục Thuế, lũy kế đến ngày 31/12/2021, toàn ngành thuế thu hồi được 25.100 tỷ đồng, đạt 83,4% chỉ tiêu thu nợ giao. Trong đó, thu bằng biện pháp quản lý nợ đạt 17.705 tỷ đồng, thu bằng biện pháp cưỡng chế nợ đạt 7.395 tỷ.

Cùng với đó, ngành thuế cũng đã tập trung xử lý nợ thuế không còn khả năng nộp ngân sách Nhà nước theo quy định. Tính đến cuối năm 2021, tổng số người nộp thuế đã được xử lý khoanh nợ, xóa nợ tiền chậm nộp không còn khả năng nộp ngân sách Nhà nước là 860.448 người với tổng số tiền thuế, tiền chậm nộp được xử lý là 32.941 tỷ đồng, bằng 117,8% so với nhiệm vụ giao.

Như vậy, tổng số nợ thuế ngành thuế quản lý ước tính đến 31/12/2021 là 104.042 tỷ đồng, tăng 9,3% so với thời điểm 31/12/2020. Tỷ lệ tổng nợ thuế trên tổng thu năm 2021 ở mức 10,1%. Nếu không kể số tiền thuế nợ đang xử lý và tiền thuế nợ đang khiếu nại, khiếu kiện thì tổng số tiền thuế nợ tính đến thời điểm cuối năm 2021 là 91.742 tỷ đồng, tỷ lệ tổng nợ thuế trên tổng thu năm 2021 ở mức 8,9%.

Theo phân tích của Tổng cục Thuế, so với thời điểm cuối năm 2020, 36/63 địa phương có tổng số tiền thuế nợ giảm; 27/63 địa phương có tổng số tiền thuế nợ tăng so với thời điểm cuối năm 2019, trong đó, có 17/21 địa phương tỷ lệ tăng nợ cao từ 10% trở lên.

Còn nếu so với chỉ tiêu nợ thuế giao năm 2021, 30/63 địa phương đạt chỉ tiêu; 33/63 địa phương không đạt chỉ tiêu nợ thuế, trong đó có 25/33 địa phương còn cao hơn chỉ tiêu giao từ 10% trở lên.

Theo đại diện Tổng cục Thuế, số nợ thuế tại thời điểm 31/12/2021 tăng so với thời điểm 31/12/2020 là do đại dịch Covid-19 bùng phát với diễn biến phức tạp, nhiều địa phương phải giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15/CT-TTg và Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ dẫn đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng thua lỗ, mất khả năng thanh toán; tài sản đã thế chấp tại ngân hàng dẫn đến chưa nộp ngay, nộp kịp thời tiền thuế phát sinh vào ngân sách nhà nước.

Cùng với đó, một số người nộp thuế thuộc ngành nghề được gia hạn nộp thuế chưa nộp giấy đề nghị gia hạn nộp thuế theo Nghị định 52/2021/NĐ-CP của Chính phủ nên vẫn theo dõi nợ thuế làm tổng số nợ thuế tăng lên.

“Hiện các khoản nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản của một số dự án do có vướng mắc, chưa đi vào hoạt động, khai thác, chờ các địa phương giải phóng mặt bằng, giải quyết đền bù, tranh chấp, hoặc chờ phê duyệt phương án điều chỉnh mục đích sử dụng, điều chỉnh diện tích khai thác nên người nộp thuế chưa nộp tiền vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, theo quy định pháp luật, cơ quan thuế tính nợ theo thông báo nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản”, đại diện Tổng cục Thuế cho hay.

Bên cạnh đó, còn có tình trạng một số người nộp thuế thực hiện kê khai phát sinh thuế phải nộp, không bị tác động, ảnh hưởng trực tiếp của dịch bệnh Covid-19 nhưng lợi dụng dịch bệnh, chây ỳ, chưa nộp kịp thời tiền thuế phát sinh vào ngân sách nhà nước.

Cần có chế tài nghiêm minh

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, giảng viên cao cấp, Học viện Tài chính cho rằng, với ảnh hưởng của dịch Covid-19, ngành thuế chịu áp lực không nhỏ bởi thu từ thuế chiếm tới 80-90% nguồn thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, cơ quan thuế cần rà soát, nếu doanh nghiệp gặp khó khăn thì có biện pháp hỗ trợ nhằm nuôi dưỡng nguồn thu. Ngược lại, với doanh nghiệp vẫn hoạt động tốt nhưng lấy lý do ảnh hưởng của dịch bệnh mà chây ì, cố tình không nộp thuế, cần thực hiện các biện pháp mạnh.