Đường ống dẫn chìm dưới biển, đã hoàn thành nhưng chưa hoạt động, là một yếu tố gây khó chịu trong quan hệ Mỹ-Đức trước khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố ông sẽ công nhận sự độc lập của các khu vực Donetsk và Luhansk của Ukraine.
Giờ đây, nó trở thành mục tiêu chính khi các chính phủ phương Tây cố gắng tạo đòn bẩy đối với Nga để ngăn chặn các động thái quân sự tiếp theo chống lại Ukraine.
Tổng quan
Nord Stream 2 là một đường ống dẫn khí đốt tự nhiên dài 764 dặm dưới biển Baltic, chạy từ Nga đến bờ biển Baltic của Đức.
Nó chạy song song với một đường ống Nord Stream trước đó và sẽ tăng gấp đôi công suất, lên 110 tỷ mét khối khí một năm. Có nghĩa là công ty năng lượng nhà nước Nga Gazprom có thể chuyển khí đốt đến hệ thống đường ống của châu Âu mà không cần sử dụng các đường ống hiện có chạy qua Ukraine và Ba Lan.
Vì sao Nga muốn đường ống này?
Tập đoàn khí đốt nhà nước khổng lồ Gazprom cho biết họ sẽ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của châu Âu về khí đốt tự nhiên giá cả phải chăng và bổ sung cho các đường ống hiện có qua Belarus và Ukraine.
Nord Stream 2 sẽ cung cấp một giải pháp thay thế cho hệ thống cũ kỹ của Ukraine mà Gazprom nói rằng cần phải tân trang lại, giảm chi phí bằng cách tiết kiệm phí vận chuyển trả cho Ukraine và tránh các đợt như cắt giảm khí đốt ngắn hạn năm 2006 và 2009 do tranh chấp giá cả và thanh toán giữa Nga và Ukraine.
Châu Âu là thị trường quan trọng của Gazprom, công ty có hoạt động bán hàng hỗ trợ ngân sách chính phủ Nga. Châu Âu cần khí đốt vì nó thay thế các nhà máy điện hạt nhân và than ngừng hoạt động trước khi các nguồn năng lượng tái tạo như gió và mặt trời được xây dựng đầy đủ.
Phản ứng của Đức đối với khủng hoảng
Đường ống đã được đổ đầy khí đốt nhưng đang chờ Đức và Ủy ban châu Âu phê duyệt.
Hôm thứ Ba 22/2, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã đình chỉ quá trình cấp giấy chứng nhận cho đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Nord Stream 2 sau khi Nga công nhận các khu vực cho phe ly khai ở miền Đông Ukraine.
Cơ quan quản lý tiện ích công của Đức đang xem xét quy trình tuân thủ các quy định của Châu Âu về cạnh tranh công bằng. Đó là quy trình phê duyệt mà Scholz cho biết hôm thứ Ba rằng ông đang tạm ngừng.
Đức được yêu cầu phải nộp một báo cáo về việc đường ống sẽ ảnh hưởng như thế nào đến an ninh năng lượng, và ông Scholz nói rằng báo cáo đó đang được rút lại.
Mặc dù ban đầu ủng hộ dự án, nhưng ông Scholz cảnh báo rằng Nga sẽ phải đối mặt với "những hậu quả nghiêm trọng" và các biện pháp trừng phạt phải sẵn sàng trước thời hạn. Đức đã đồng ý với Mỹ sẽ hành động chống lại Dòng chảy Bắc Âu 2 nếu Nga sử dụng khí đốt làm vũ khí hoặc tấn công Ukraine.
Ảnh hưởng của Hoa Kỳ với Nord Stream 2
Bất chấp sự phản đối gay gắt, Biden đã từ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với nhà điều hành đường ống khi nó gần như hoàn tất để đổi lấy một thỏa thuận từ Đức về hành động chống lại Nga nếu nước này sử dụng khí đốt làm vũ khí hoặc tấn công Ukraine.
Các chuyên gia vào thời điểm đó cảnh báo rằng thỏa thuận của Đức cho phép Nga cung cấp khí đốt tự nhiên sẽ là phần thưởng cho hành vi xấu của Nga sau khi sáp nhập Crimea năm 2014.
Trong khi đó, các đồng minh châu Âu NATO và Ukraine đã phản đối thực hiện lại dự án này trước chính quyền Biden, nói rằng nó làm tăng sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt của Nga và cho phép Nga sử dụng khí đốt như một vũ khí địa chính trị. Châu Âu nhập khẩu phần lớn khí đốt và khoảng 40% nguồn cung từ Nga.
Cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ trong Quốc hội Mỹ từ lâu đã phản đối Nord Stream 2.
Đình chỉ Nord Stream 2 có làm châu Âu giá rét?
Chương trình phê duyệt sẽ không được hoàn thành vào nửa đầu năm 2022, có nghĩa là nó sẽ không giúp đáp ứng nhu cầu sưởi ấm và điện vào mùa đông này do châu Âu đối mặt với tình trạng thiếu khí đốt.
Sự thiếu hụt trong mùa đông tiếp tục làm dấy lên lo ngại về việc phụ thuộc vào khí đốt của Nga. Nga đã hạn chế bán khí đốt ngắn hạn - mặc dù họ đã hoàn thành các hợp đồng dài hạn với các khách hàng châu Âu - và không thể lấp đầy kho chứa dưới lòng đất của mình ở châu Âu.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết sự thiếu hụt này nhấn mạnh sự cần thiết phải nhanh chóng phê duyệt Nord Stream 2, làm gia tăng lo ngại về việc Nga sử dụng khí đốt để đạt được đòn bẩy đối với châu Âu.
Nga có thể tắt nguồn khí cho châu Âu không?
Nhiều nhà phân tích cho rằng khó có khả năng Nga cắt nguồn cung sang châu Âu do sự phụ thuộc lẫn nhau giữa thị trường châu Âu và Gazprom.
Trong khi đó, cuộc khủng hoảng Ukraine, cùng với sự thiếu hụt trong mùa đông, đã cho các chính phủ châu Âu thêm lý do để tìm kiếm khí đốt của họ ở một nơi khác, chẳng hạn như thông qua khí đốt tự nhiên hóa lỏng được vận chuyển bằng tàu từ Mỹ, Algeria và những nơi khác.