Chính phủ sơ kết 3 năm thực hiện nghị quyết, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2020, tổng kết thực hiện nghị quyết và báo cáo tại kỳ họp cuối năm 2022; đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật về các cơ chế, chính sách đã thực hiện thí điểm.
Theo đó, nghị quyết này quy định thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù đối với TPHCM về quản lý đất đai, đầu tư, tài chính - ngân sách nhà nước; quy định cơ chế ủy quyền giữa các cấp chính quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc TP quản lý.
Về quản lý đất đai, nghị quyết giao HĐND TPHCM quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa từ 10 ha trở lên phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trồng lúa đã được cấp có thẩm quyền quyết định. Việc quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa phải thực hiện công khai lấy ý kiến người dân, đối tượng chịu tác động của việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
Trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa từ 10 ha trở lên được thực hiện như trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 10 ha theo quy định của pháp luật về đất đai.
Về quản lý đầu tư, HĐND TPHCM quyết định chủ trương đầu tư đối với một số dự án nhóm A sử dụng ngân sách của TP theo quy định của Luật Đầu tư công.
Về quản lý tài chính - ngân sách nhà nước, HĐND TPHCM đề xuất để Chính phủ xem xét, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định áp dụng trên địa bàn TP thí điểm tăng mức thuế hoặc thuế suất đối với một số hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường. Mức tăng thuế hoặc thuế suất không quá 25% so với mức thuế hoặc thuế suất hiện hành.
HĐND TPHCM được được quyết định áp dụng trên địa bàn phí, lệ phí chưa có trong danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật phí và lệ phí; tăng mức hoặc tỷ lệ thu phí, lệ phí đã được cấp có thẩm quyền quyết định đối với các loại phí, lệ phí trong danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí.
Về thí điểm ban hành thuế tài sản, theo giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hôi, thuế tài sản là sắc thuế trực thu, có ảnh hưởng trực tiếp đến đại bộ phận người dân, đến thị trường bất động sản, đến sức cạnh tranh và môi trường đầu tư của TP.
Việc thực hiện thí điểm chỉ tại TP sẽ tạo sự bất bình đẳng giữa người dân, người có nhà, đất trên địa bàn thành phố với những người sở hữu nhà, đất ở các địa phương khác. Vì vậy, tiếp thu ý kiến ĐB, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép không quy định nội dung này trong dự thảo nghị quyết, song đề nghị Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu, trình Quốc hội ban hành Luật Thuế tài sản để áp dụng thống nhất trên phạm vi toàn quốc theo định hướng về cải cách hệ thống thuế quốc gia giai đoạn 2016-2020.
Không bổ sung 10.000 tỷ đồng để thực hiện các dự án chống ngập
Việc thí điểm thực hiện chính sách thu ngân sách nhà nước trên địa bàn TP phải tuân thủ các nguyên tắc: bảo đảm có lộ trình phù hợp với trình độ và yêu cầu phát triển của TP; tạo môi trường sản xuất kinh doanh thuận lợi, nhất là đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, ngành, nghề ưu đãi đầu tư; bảo đảm sự thống nhất của thị trường, không cản trở lưu thông hàng hóa, dịch vụ; thực hiện điều tiết hợp lý đối với một số hàng hóa, dịch vụ và nguồn thu nhập hợp pháp của tổ chức, cá nhân trên địa bàn thành phố; công khai, minh bạch, cải cách hành chính nhà nước, bao gồm cả cải cách hành chính quản lý thuế.
Ngân sách TP được hưởng 100% số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách thu nêu trên so với quy định hiện hành để đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách TP và không dùng để xác định tỷ lệ phần trăm (%) đối với các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách TP.
Cũng theo nghị quyết, TP được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn Chính phủ vay ngoài nước về cho TP vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 90% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp.
Hàng năm, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách TP tương ứng 70% số tăng thu ngân sách trung ương từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách TP so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao và số tăng thu từ các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100%; ngân sách TP được hưởng 50% khoản thu tiền sử dụng đất khi bán tài sản công gắn với tài sản trên đất theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (sau khi đã trừ kinh phí di dời, xây dựng cơ sở vật chất tại địa điểm mới)…
Ngân sách TP được hưởng số thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước do UBND TPHCM quản lý và phần thu được từ thoái vốn nhà nước tại các tổ chức kinh tế do UBND TP làm đại diện chủ sở hữu. Thành phố sử dụng nguồn thu này và ngân sách thành phố để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, kể cả đầu tư cho các dự án chống ngập của TP; ngân sách trung ương không bổ sung cho TP 10.000 tỷ đồng để thực hiện các dự án chống ngập như dự kiến trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, tuy nhiên, Quốc hội vẫn tiếp tục phân bổ 8.800 tỷ đồng cho các dự án bệnh viện đã được Chính phủ giao kế hoạch cho TP và TP có trách nhiệm cân đối từ nguồn thu cổ phần hóa được dự kiến để đầu tư cho các dự án chống ngập.
Mức tăng thêm thu nhập không quá 1,8 lần mức lương ngạch bậc, chức vụ
Cũng theo nghị quyết, HĐND TP được quyền quyết định bố trí ngân sách TP chi thu nhập bình quân tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức khu vực quản lý nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội và đơn vị sự nghiệp công lập do TP quản lý theo hiệu quả công việc ngoài việc thực hiện chi trả thu nhập tăng thêm theo quy định của pháp luật hiện hành về cơ chế tự chủ tài chính đối với cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập. Mức tối đa không quá 1,8 lần mức lương ngạch bậc, chức vụ. Mức thu nhập cho các chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc biệt của TP do HĐND TP quy định.
Cùng với đó, UBND TP được quyền điều chỉnh tên gọi, chức năng, nhiệm vụ các phòng thuộc các cơ quan chuyên môn thuộc UBND TP để phù hợp với đặc điểm của TP; phải gắn với việc sắp xếp bộ máy tổ chức, tinh giản biên chế, cải cách tiền lương theo chủ trương của Đảng, Nhà nước.
Cũng theo nghị quyết, trường hợp nghị quyết này không có quy định thì áp dụng theo quy định của pháp luật hiện hành; trường hợp có quy định khác nhau giữa nghị quyết này với luật, nghị quyết của Quốc hội về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của nghị quyết này; trường hợp văn bản quy phạm pháp luật khác có quy định cơ chế, chính sách ưu đãi hoặc thuận lợi hơn nghị quyết này thì việc áp dụng do HĐND TP quyết định.
