Theo các chuyên gia tại Viện Virus học Vũ Hán (WIV), trường hợp đầu tiên của SARS-CoV-2 không phát sinh từ một khu chợ ướt ở Vũ Hán.
Thay vào đó, khu chợ động vật sống có thể là nơi diễn ra sự kiện siêu lây nhiễm, nơi một người phát tán virus sang nhiều người khác, một chuyên gia tại Mỹ nói với Live Science.
Kể từ những ngày đầu của đại dịch Covid-19, các báo cáo đã đề xuất rằng SARS-CoV-2 (virus gây bệnh COVID-19) đã lây từ động vật sang người ở Chợ Bán buôn hải sản Huanan của Vũ Hán. Bây giờ, các chuyên gia tại WIV nói công khai rằng lý thuyết này là sai, và virus phải có nguồn gốc từ nơi khác, theo báo cáo của Wall Street Journal.
Colin Carlson, Giáo sư tại Đại học Georgetown, người nghiên cứu về sự lây lan của virus gây bệnh như vậy, cho biết: "Tôi chưa thấy bất cứ điều gì khiến tôi cảm thấy rằng khu chợ là nơi phát sinh dịch bệnh". GS. Carlson không làm việc cho WIV.
Lý thuyết là hợp lý, ông nói. Để virus nhảy từ động vật sang người, vật chủ cần phải tiếp xúc với con người ở đâu đó. Và virus thường nhảy từ động vật này sang động vật khác trước khi xâm nhập vào quần thể con người.
Trên thực tế, bộ gen của SARS-CoV-2 có liên quan chặt chẽ nhất với coronavirus được phân lập từ dơi móng ngựa ở Trung Quốc. Từ đó, các nhà khoa học nghi ngờ virus có thể đã nhảy sang một loài động vật khác và sau đó nhảy sang người.
Khu chợ ướt, nơi tập trung rất nhiều loài động vật sống khác nhau và rất nhiều người tiếp xúc với chúng, tạo cơ hội cho loại truyền bệnh đó. Và sự bùng phát của một loại coronavirus khác, được đặt tên là SARS, bắt đầu tại một khu chợ tương tự vào năm 2002, sau khi virus này lây lan từ dơi sang cầy hương.
Một số trường hợp ban đầu của dịch Covid-19 ở Vũ Hán đã gắn liền với Chợ bán buôn hải sản Huanan.
Sau đó, các nhà nghiên cứu đã lấy các mẫu môi trường cho thấy virus đã rơi xuống các bề mặt trên chợ. Nhưng trong giai đoạn kể từ đó, các mẫu mô từ động vật của chợ cho thấy không có dấu vết của virus.
Để virus nhảy từ động vật sang người, các động vật phải thực sự mang nó.
"Không con nào trong số các động vật ở chợ được xét nghiệm dương tính. Vì vậy, kể từ tháng 1, điều này thực sự không được kết luận đặc biệt. Nhưng điều này đã phát triển thành một câu chuyện", GS. Carlson nói.
GS. Carlson cho biết các đồng nghiệp của ông ở Trung Quốc đã cẩn thận và chính xác trong công việc, xuất bản dữ liệu theo quy định quốc tế mà bất kỳ nhà khoa học nào trên thế giới cũng có thể kiểm tra, và điều đó ủng hộ mạnh mẽ kết luận rằng Chợ bán buôn hải sản Huanan không phải là nguồn gốc của virus.
Một lý do ý tưởng này đã đạt được ủng hộ như vậy là vì nó phù hợp với những nỗ lực bảo tồn động vật hoang dã.
"Nhiều chợ ướt bán những động vật kỳ lạ, có nguy cơ tuyệt chủng và bị buôn bán cao như tê tê. Và nó sẽ là một chiến thắng cho bảo tồn động vật nếu các chợ như thế bị đóng cửa sau khi bị đổ lỗi cho căn bệnh này. Nhưng điều đó không có nghĩa là bằng chứng ở đó", ông nói.
"Đây là một loại virus có nguồn gốc động vật nhưng đã có bước nhảy vọt, có thể từ dơi sang người, có thể thông qua một con vật khác, có thể thông qua chăn nuôi. Và chúng tôi chưa có dữ liệu để biết ở đâu hoặc như thế nào", ông nói. "Điều đó cần có thời gian. Nghiên cứu thực sự cho thấy những con dơi mang SARS đến từ năm 2017 đã được công bố khoảng 15 năm sau khi dịch bệnh bùng phát lần đầu tiên".
"Phải mất nhiều thời gian để đi qua các hang động, để đi qua các mẫu và xây dựng một cơ sở bằng chứng để có thể tự tin nói: 'Đây là loại dơi, trong hang động này, vào thời điểm này", GS. Carlson nói.
