Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), trong những năm qua, Mỹ luôn là thị trường XK tôm lớn nhất và truyền thống của Việt Nam, với tỷ trọng chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch XK tôm của Việt Nam.
Kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Mỹ dao động từ 800 triệu USD - 1 tỷ USD, năm 2021 đạt kỷ lục 1 tỷ USD. Và hiện có khoảng 230 doanh nghiệp đang tham gia xuất khẩu tôm sang thị trường này.
VASEP dẫn lại thông tin, ngày 2-4, Tổng thống Mỹ Donald Trump ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia và áp thuế quan đối ứng nhằm giảm thâm hụt thương mại, bảo vệ ngành sản xuất trong nước.
Theo đó, mức thuế 10% sẽ áp dụng với tất cả quốc gia từ ngày 5-4. Tuy nhiên, các nước có thâm hụt thương mại lớn với Mỹ sẽ chịu mức thuế cao hơn từ ngày 9-4, trong đó Việt Nam phải gánh thuế 46%, cao hơn đáng kể so với các đối thủ xuất khẩu thủy sản như Thái Lan (36%), Indonesia (32%), Ấn Độ (26%) hay Ecuador (10%).
Theo VASEP, với mức chênh lệch thuế quá lớn, thủy sản Việt Nam, một trong những mặt hàng có giá trị xuất khẩu tỷ đô sang Mỹ trong năm 2024, gần như không thể cạnh tranh, đặc biệt khi Ecuador chỉ chịu thuế 10%.
Thuế suất 46% khiến doanh nghiệp không thể cạnh tranh, trong khi người tiêu dùng dù muốn chia sẻ cũng không “kham” nổi.
Trước đó doanh nghiệp chỉ dự đoán mức thuế có thể khoảng 10%, nhưng con số thực tế lại cao gấp nhiều lần. Nếu không có giải pháp từ Chính phủ hoặc đàm phán để điều chỉnh mức thuế, việc rút khỏi thị trường Mỹ không còn là viễn cảnh.
Theo tính toán, một lô hàng trị giá 5 triệu USD có thể bị mất hơn 2 triệu USD nếu chịu thuế 46%, đẩy doanh nghiệp vào thế khó chồng chất.
Không chỉ đối mặt với thuế nhập khẩu mới, xuất khẩu tôm Việt Nam còn đang chịu sức ép từ 2 vụ kiện chống bán phá giá (AD) và chống trợ cấp (CVD) tại Mỹ. Nếu Mỹ tiếp tục áp thêm thuế từ các vụ kiện này, tôm Việt có thể phải gánh tới 3 loại thuế.
VASEP kỳ vọng cuộc đàm phán giữa Chính phủ hai 2 nước sẽ đạt được kết quả tích cực. Cùng với đó khuyến nghị DN XK tôm nên cân nhắc kỹ thời gian và kế hoạch xuất hàng để tránh bị áp mức thuế không mong muốn. Chờ hướng dẫn của Chính phủ và các bộ ngành (nếu có) để quyết định các phương án và kế hoạch XK tiếp theo. Trong khi đó, vẫn đảm bảo sản xuất sản phẩm chất lượng cao, nhiều giá trị gia tăng và tìm kiếm các thị trường thay thế.
